Acil Otomatik Frenleme (AEB) sistemi, kazaların önlenmesinde önemli bir güvenlik teknolojisi olarak hızla gelişiyor. Amerikan Otomobil Birliği’nin (AAA) yakın zamanda yaptığı bir araştırma, yeni nesil araçlardaki AEB sistemlerinin eski modellere kıyasla daha yüksek performans sergilediğini ortaya koydu. Bu çalışma, 2029 yılına kadar tüm araçlarda zorunlu hale gelecek olan daha gelişmiş AEB sistemlerine yönelik yeni federal düzenlemeler öncesinde büyük bir önem taşıyor.
AEB, ön çarpışmaları engellemek için aracın ön kısmında yer alan kameralar ve sensörler aracılığıyla çevreyi tarayıp olası bir kazayı fark ettiğinde otomatik olarak fren yapma yeteneğine sahip. Ancak teknolojinin ilerlemesine rağmen bazı eksiklikler hala mevcut. AAA, farklı model ve yıllara ait araçlarda AEB’nin nasıl bir performans sergilediğini incelemek amacıyla bir dizi test gerçekleştirdi. Testlerde 2017-2018 model eski araçlarla, 2024 model yeni araçlar kıyaslandı. Jeep Cherokee, Nissan Rogue ve Subaru Outback modelleri üzerinde yapılan bu karşılaştırmalı testlerde, araçların 12 km/s, 25 km/s ve 35 km/s hızlarla çarpışma riski durumunda AEB’nin nasıl tepki verdiği incelendi. Bu testler sırasında, bir manken araç kullanılarak AEB’nin olası bir çarpışmayı önleyip önleyemeyeceği değerlendirildi.
Yeni AEB sistemleri eski modelleri geride bıraktı
AAA tarafından yapılan bu testlerde, yeni modellerin daha iyi sonuçlar verdiği görüldü. 2024 model araçların tamamı, çarpışma öncesinde fren yaparak olası kazaları tamamen önledi. Buna karşın, 2017-2018 model araçlarda bu oran sadece %51 seviyesinde kaldı. Özellikle düşük hızlarda AEB sistemlerinin etkinliğinin yüksek olduğu görülürken, daha yüksek hızlarda sistemin yetersiz kaldığı önceki yıllarda yapılan testlerle de doğrulandı. Ancak bu testler yalnızca önden çarpışma senaryolarını içerdi. AAA’nın daha önceki çalışmalarında, AEB’nin diğer yaygın kaza türlerinde—örneğin T-bone çarpışmaları ve karşıdan gelen araçlara sol dönüş yaparken yaşanan kazalarda—etkinliğinin çok sınırlı olduğu tespit edilmişti.
Her şeye rağmen, yeni araçlardaki AEB sistemlerinin olumlu gelişmeler kaydettiği net bir şekilde görülüyor. Bu gelişme, ABD Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi’nin (NHTSA) 2029 yılına kadar tüm hafif ticari araçlarda gelişmiş AEB sistemlerinin zorunlu hale getirilmesine yönelik kararının da ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Mevcut durumda trafikte olan araçların yaklaşık %90’ı standart AEB sistemlerine sahip, ancak yeni düzenleme ile bu sistemlerin daha gelişmiş bir versiyonunun kullanılması gerekecek. Yeni AEB versiyonu, daha yüksek hızlarda bile aracı durdurabilme yeteneğine sahip olmasının yanı sıra, bisikletliler ve yayalar gibi savunmasız yol kullanıcılarını da gece şartlarında bile algılayabilecek.
Fakat bu yeni düzenlemeye yönelik eleştiriler de bulunuyor. Otomotiv sektörü temsilcisi olan Otomotiv İnovasyonları İttifakı, NHTSA’ya yazdığı bir mektupta, bu gerekliliklerin mevcut teknolojiyle “pratikte imkânsız” olduğunu savundu ve düzenlemenin ertelenmesi çağrısında bulundu. Sektör, bu tür ileri teknolojilerin araçlara entegre edilmesinin hem maliyetli hem de teknik açıdan büyük zorluklar içerdiğini öne sürüyor.
Gelecekte, AEB sistemlerinin daha da gelişmesi ve farklı kaza senaryolarında da etkili hale gelmesi bekleniyor. Buna ek olarak, AEB teknolojisinin yayaların yanı sıra bisikletliler ve motor sürücüleri gibi daha savunmasız yol kullanıcılarını da daha iyi koruyacak şekilde geliştirilmesi gerektiği vurgulanıyor. AEB teknolojisinin zamanla evrilerek daha güvenli bir sürüş deneyimi sunacağı ve kazaları daha etkin bir şekilde önleyebileceği öngörülüyor. Ancak, sistemin her koşulda etkili olabilmesi için hâlâ yapılması gereken iyileştirmeler var.
