2019’un hem Türkiye’de hem de dünyada en hızlı büyüyen sosyal medya platformu olan TikTok, ilk şeffaflık raporunu yayınladı. Söz konusu raporda hangi ülkelerin içerik kaldırma ve veri erişimi talebinde bulunduğunu görmek mümkün oluyor. TikTok’un raporunun en ilginç yönü ise raporda Çin’den hiç bahsedilmemiş olması.
Bu noktada öncelikle TikTok’un sahibinin Çin merkezli ByteDance şirketi olduğunu hatırlatmak gerekiyor. Rapora göre, 2019’un ilk yarısı boyunca TikTok’a Çin’i yöneten Çin Komünist Partisi’nden tek bir içerik kaldırma talebi bile gelmedi.
TikTok’un Çin’de resmi kurumlarla olan ilişkisi, 2019’un sonlarına doğru daha fazla sorgulanmaya başlamıştı. TikTok’ta Hong Kong’taki protestolarla ilgili paylaşımların engellendiği iddiası geçtiğimiz eylül ayında The Washington Post tarafından yayınlanan bir haberde gündeme gelmişti. Şirket bu iddiayı reddetse de, Amerikan senatörlerin servis hakkında ulusal güvenlik araştırması talebinde bulunmasını engelleyememişti. Kısa bir süre önce de TikTok’un ABD donanmasına ait cihazlarda kullanımı yasaklanmıştı.
Bu çağrıların duyulmasından kısa süre sonra ABD Yabancı Yatırım Komitesi (CIFUS), ulusal güvenlik endişeleri konusunda ByteDance’i mercek altına almıştı. Amerikan şirketlerinin satışlarını veya başka şirketlerle birleşmelerini yönetmek ve onaylamak CIFUS’un yetki alanları arasında bulunuyor. Bu sürecin sonunda ByteDance’in TikTok’u satmak zorunda kalabileceği belirtiliyor.
TikTok’un şeffaflık raporu, Amerikan kolluk kuvvetlerinin kullanıcı verilerine erişmek ve yasalara aykırı içerikleri kaldırmak için şirketin kapısını çaldığını gösteriyor. Rapora göre, 2019’un ilk yarısında TikTok’a Amerikan kurumlarından kullanıcı verilerine erişim için 79, içerik kaldırma içinse altı talep gitti. Kullanıcı verilerine erişim konusundaki taleplerin yüzde 86’sına onay verilirken, içerik kaldırma talepleri sonucunda yedi hesaba erişim kısıtlandı veya hesaplar kapatıldı.
TikTok’un raporunda en çok içerik kaldırma ve veri erişimi talebinde bulunan ülke olarak Hindistan öne çıkıyor. Raporda Türkiye’den TikTok’a sadece bir hesaba yönelik veri alma talebi gittiği ve TikTok’un da bu talebi olumlu karşıladığı görülüyor.
TikTok Çin’de başka bir isimle faaliyet gösteriyor
TikTok’un raporunda Çin’den bahsedilmemesi tuhaf görünse de, bunun için mantıklı sayılabilecek bir gerekçe mevcut. TikTok aslında Çin’de resmi olarak faaliyet göstermiyor. Platform Çin’de Douyin adıyla hizmet veriyor. Yine de, Çin’in TikTok’taki içeriklere yönelik bir talebinin bulunmadığını söylemek biraz fazla “iyimser” bir tutum olarak değerlendirilebilir.
ByteDance’in TikTok’un genel merkezini Çin dışına taşımayı planladığı konuşuluyor. 2020’de şirketin bu konuda daha somut adımlar attığını görmek sürpriz olmayacaktır.
