Manşetler

SpaceX Inspiration4 ekibi Dünya’ya geri döndü, görev başarıyla tamamlandı

spacex inspiration4

SpaceX’in dört sıradan insanı taşıyan Crew Dragon kapsülü pazar sabah karşı Dünya’nın atmosferine daldı ve Florida’nın doğu kıyılarında denize iniş yaparak şirketin uzaydaki ilk sivil görevini tamamladı. Görevin milyarder finansörü Jared Isaacman, yerbilimci Sian Proctor, doktor asistanı Haley Arceneaux ve veri mühendisi Chris Sembroski’den oluşan Inspiration4 ekibi, profesyonel olarak eğitilmiş herhangi bir astronot olmadan dünya yörüngesinde tur atan ilk ekip oldu.

Mürettebatın Atlas Okyanusu’ndaki iniş bölgesi, çarşamba günü SpaceX’in Falcon 9 roketinin üstünde uzaya fırlattıkları NASA’nın Kennedy Uzay Merkezi’nin yaklaşık 50 kilometre doğusundaydı. Türkiye saatiyle pazar gecesi 02.00’den başlayarak, Crew Dragon okyanusa inişini kolaylaştırmak için iki set paraşüt açtı, daha sonra bunu toplam dört sete çıkardı. SpaceX kurtarma ekipleri, mürettebatı almak için teknelerde kapsüle doğru koştu.

Isaacman, inişten hemen sonra SpaceX görev kontrol birimine “SpaceX’e çok teşekkürler, bizim için harika bir yolculuktu ve daha yeni başlıyoruz.” mesajını gönderdi.

Inspiration4 görevi, çarşambayı perşembeye bağlayacan gece TSİ 03.02’de, tam zamanında başladı ve pazar sabaha karşı gerçekleşen inişe kadar toplam 71 saat sürdü. Yörünge yolculuğunun iki amacı vardı. Araştırmacıların kanser ve diğer yaşamı tehdit eden hastalıkları olan çocuklara ücretsiz bakım verdiği kar amacı gütmeyen St. Jude Çocuk Hastanesi için 200 milyon dolar bağış toplamak ve bu konuda bilimsel bir araştırma yapmak. Bunun yanı sıra yolcuların vücutlarının mikro yerçekimine nasıl tepki verdiğini gözlemlemek. St. Jude, çarşamba gününden bu yana yaklaşık 20 milyon dolar topladığını ve toplanan bağışın 153 milyon dolara ulaştını ve 200 milyon dolar hedefine daha da yaklaştığını söyledi.

Amatör mürettebatını taşıyan SpaceX’in Crew Dragon kapsülü, gövdesini terk edip yörüngeden dışarı çıkmak ve dünya atmosferine doğru iniş yapmak için bir dizi iticiyi Türkiye saatiyle 01.11’de ateşledi. Kapsülün içinden gerçekleştirilen canlı bir video yayını, Sembroski’nin uçak içi eğlenceden yararlandığını gösteriyordu, dizine bağlı bir iPad’de bir film oynuyordu.

Mürettebatın Dünya’ya dönüş yolculuğu olaysız geçti. SpaceX’in Kaliforniya’daki görev kontrolü ile, türbülanslı atmosfer girişi sırasında kapsülün etrafında oluşan plazma kılıfı nedeniyle, yaklaşık yedi dakikalık bir beklenen iletişim kesintisi yaşadılar. Atmosfere yeniden giriş sırasında, uzay aracının dışı yaklaşık 2000 santigrat dereceye kadar sıcaklıklara ulaştı. Ancak mürettebat, uçuş kıyafetleri ve kapsül içindeki güçlendirilmiş klima ile serin tutuldu. Crew Dragon, kuzeydoğu Güney Amerika’nın üzerindeki gökyüzünde hızla yol aldı ve Cape Canaveral sahiline doğru alçalmasını yaptı.

Planlandığı gibi konuşlandırılan iki paraşütten oluşan bir ilk set, kapsülü saatte 563 kilometreden 160 kilometreye yavaşlattı. Bu paraşütler bir dakikadan kısa bir süre sonra yaklaşık 500 metre yükseklikte ayrıldı ve yerine, uzay aracını denize iniş anında yaklaşık 24 km/sa’ye yavaşlatmak için çalışan dört ana paraşüt konuşlandırıldı.

Kapsül denize inişinden yaklaşık yarım saat sonra sudan çekilerek SpaceX’in “Go Searcher” teknesine kaldırıldı. Bundan sonra, kurtarma ekipleri Crew Dragon’un kapısını açtı ve mürettebatı birer birer bir platformda yönlendirdi, Arceneaux gruba liderlik etti. Sırada Proctor vardı, onu Sembroski ve Isaacman izledi. Isaacman’ın bacakları Dünya’nın yerçekimine alışırken biraz titriyordu. Hepsi tıbbi personel tarafından kontrol edilerek bir helikopterle karaya yönlendirildi.

Mürettebatın Crew Dragon’dan ayrıldıktan sonra moralinin yüksek olduğunu, Inspiration4 misyon direktörü Scott Poteet basın toplantısında gazetecilere verdiği demeçte dile getirdi. “Selfie çekiyorlar, iyi vakit geçiriyorlar, yiyorlar, içiyorlar, ayakta duruyorlar ve etrafta dolaşıyorlar.”

Mürettebat, yaklaşık 584 kilometre yükseklikteki yörüngede üç gün boyunca süren yolculuğu sırasında, St. Jude hastalarıyla görüntülü sohbet ettiler, New York Menkul Kıymetler Borsası’ndaki zili çaldılar, arkadaşları ve aileleriyle iletişim halinde kaldılar. Isaacman, Eagles’ın Super Bowl’u kazanacağına dair Las Vegas’a 4.000 dolarlık bir bahis koydu ve başka bir noktada Tom Cruise ile uzaktan sohbet etti. Cuma günü bir canlı yayında kısa bir yetenek gösterisi düzenlediler; Sembroski bir ukulele çaldı, Proctor bir paket metalik kalem kullanarak yaptığı bir çizimi gösterdi ve Arceneaux mikro yerçekiminde taklalar yaptı.

Ekip, mikro yerçekiminin insan vücudunu nasıl etkilediğini inceleyen bilimsel bir çalışma için veri de topladı. Cuma günkü video yayını sırasında Arceneaux, mürettebatın kraniyal basıncı ölçmek için kullandığı bir cihazı gösterdi.

Resilience adlı Crew Dragon kapsülü, yaklaşık bir yıl önce dört kişilik bir Amerikan devlet astronot ekibini Uluslararası Uzay İstasyonuna (ISS) gönderip geri gönderen uzay aracıyla aynıydı. Kapsülde, normalde kapsülün yanaşma kapısının bulunduğu yere yerleştirilen cam kubbenin yanı sıra, yolculara yörüngedeyken 360 derecelik bir alan görünümü sağlayan birkaç değişiklik yapıldı. Yaklaşık üç yolcunun üst yarısı kubbenin içine kolayca sığabiliyordu.

Kapsülün atık yönetim sistemi veya tuvaletiyle ilgili bir sorun dışında her şey neredeyse sorunsuz gitti. Inspiration4 misyon direktörü Todd Ericson basın toplantısında, bunun sistemin bir parçası olan bir fanla ilgili sorundan kaynaklandığını, ancak hızla çözüldüğünü söyledi. Olayla ilgili ek ayrıntı vermedi. SpaceX’in mürettebat görev yönetimi direktörü Benji Reed, görev sırasındaki diğer bir sorunun Crew Dragon’un iticilerinden biriyle ilişkili bir sıcaklık sensöründen kaynaklandığını, ancak bir yedek sensörün devreye girdiğini ve iyi çalıştığını söyledi. Genel olarak, baştan sona çok temiz bir görev olduğu kaydedildi.

Görevin resmi hedeflerinin yanı sıra Inspiration4, yörüngeye yapılan gezilerin artık sadece devlet astronotları için olmadığını da gösterdi. Önümüzdeki yıl Uluslararası Uzay İstasyonuna yapılacak ilk özel görev de dahil olmak üzere, diğer görevler de bunu takip edecek. Bu geziye aracılık eden şirket olan Axiom Space, SpaceX’in Crew Dragon aracıyla ISS’ye yapılacak üç ek gezi için şimdiden kayıtları gerçekleştirdi.