İlk fırlatılmasının üzerinden geçen yedi yılın ardından, Elon Musk’ın şirketi SpaceX’in Falcon 9 roketinin enkazı aya çarpacak.
Ay’a giden enkaz, Şubat 2015’te fırlatılan bir SpaceX roketinin dört tonluk üst katmanı ve 4 Mart günü Türkiye saatiyle 15.25’te çarpması bekleniyor. Gökbilimcilere yazılım sağlayan Project Pluto‘yu yöneten bir astronom olan Bill Gray, enkazın yörüngesini ilk olarak geçen cuma gördü ve bir blog yazısında, enkazın aya düşeceğinin neredeyse kesin olduğunu, sadece tahmin edilen zamandan birkaç dakika veya kilometre sapma olacağını kaydetti.
Enkazın yörüngesi daha sonra Harvard Üniversitesi ve Smithsonian Enstitüsü tarafından işletilen Astrofizik Merkezi’nde astrofizikçi olan Jonathan McDowell tarafından Twitter hesabında doğrulandı.
Impact!
It is highly-likely that NORAD 40391, a rocket booster launched many years ago, will impact the Moon on March 4th. Come February, more observations should confirm this.https://t.co/2eBaykJEXX pic.twitter.com/wmI9uYLGYi— Tony Dunn (@tony873004) January 21, 2022
Bu, Elon Musk’ın sahip olduğu uzay enkazının, belki de olmaması gereken yerlerde yörüngede döndüğü ilk sefer değil. Çin hükümeti, Musk’ın uydularıyla ilgili olarak iki yakın temasın; uzay istasyonunu, astronotlarını korumak için adımlar atmaya zorlamasının ardından geçen ay Birleşmiş Milletler’e şikayette bulunmuştu. Önümüzdeki yıllarda yörüngeye oturtulması planlanan 30 binden fazla Starlink uydusu dikkate alındığında, uzayda çarpışma veya çarpışmaya ramak kalma ihtimallerinin artması muhtemel görünüyor.
Uzmanlar; Boeing, Amazon ve OneWeb gibi şirketlerin geliştirdiği ve bu yıl yörüngeye giren yeni uyduların ve uzay araçlarının sayısının daha fazla kontrolsüz kaza olasılığını artırdığını söylüyor. McDowell, Bloomberg’e verdiği demeçte, “Uzayın insan kullanımında dönüştürücü bir değişim çağındayız” dedi ve ekledi: “Giderek daha fazla uydunun yörüngesel enkaz çarpmalarından zarar gördüğünü görüyoruz. Bazen uydular yok edilir.”
Enkaz, SpaceX’in yedi yıl önceki ilk gezegenlerarası görevinden geliyor. Deep Space Climate Observatory adlı Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) uydusunu taşıyan roket, 11 Şubat 2015’te fırlatıldı. Uydu, hava olaylarını tahmin etmek için gerçek zamanlı güneş rüzgarını izliyor ve her iki saatte bir tam dünya fotoğrafı çekiyor.
Fırlatmadan sonra, roketin şimdi aya yönelen ikinci katı, Dünya atmosferine geri dönmek veya Dünya’nın yerçekimi çekiminden kaçmak için yeterli yakıta sahip değildi ve o zamandan beri gezegenin yörüngesinde kaotik bir şekilde dönüyor.
Ay’da yaşanacak çarpışmanın bir iyi tarafı da var. Roketin tam yörüngesini, çarpma yerini ve ineceği zamanı bilen gökbilimciler, rastgele bir kuyruklu yıldız çarpmasıyla yapamayacakları şekilde, ayın yüzeyinin altındaki şeylere ilk bakışlarını elde edecekler.
