Teknoloji

SpaceX Crew Dragon kapsülün patlama nedenini buldu

spacex crew dragon

SpaceX, geçtiğimiz nisan ayında yer testi sırasında uzay aracında meydana gelen patlamanın nedenini açıkladı.

Şirketten gelen açıklamaya göre, bir valf aracın yakıtının bir kısmının kazara sızmasına neden oldu. Bu da uzay aracının parçalanmasına neden olan zincirleme reaksiyonu başlattı. SpaceX, sorunun tespit edilmesiyle birlikte, aracın gelecek versiyonlarında bu parçaların değiştirileceğini ve bu tür sızıntılardan kaynaklanan patlamaların yaşanmayacağını kaydetti.

SpaceX’in kaybettiği uzay aracı, şirketin Crew Dragon adını verdiği, NASA’nın astronotları Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) taşıması ve oradan getirmesi için tasarladığı aracın test versiyonuydu. Bu kapsül, SpaceX’in uzaya gönderdiği ilk Crew Dragon olma özelliğini taşıyordu.

Geçtiğimiz mart ayında Crew Dragon, mürettebat olmadan uzaya gönderilmiş ve ISS’e başarılı şekilde bağlanmış ve daha sonra da yeryüzüne kusursuz test görevini tamamlamış biçimde geri dönmüştü. Ancak 20 Nisan’da araç üzerinde gerçekleştirilen rutin testlerde, kapsül vahşi biçimde parçalanmış ve turuncu renkli gaz havaya saçılmıştı.

SpaceX, patlamanın nedenini bulmak için kaza sonrasında bir araştırma ekibi oluşturmuştu. Ayrıca o zamandan beri NASA ile birlikte çalışma yürütüyordu. Ancak SpaceX’in olayın tam nedenini bulmaya yaklaşması biraz uzun zaman aldı. Sızıntının tespit edilmesiyle birlikte, şirket araştırmanın yüzde 80’inin tamamlandığını söylüyor. SpaceX’te yapı ve uçuş güvenliğinden sorumlu başkan yardımcılığı görevini üstlenen Hans Koenigsman, konuyla ilgili olarak düzenlenen basın toplantısında bu olayı tamamen kapatmak için ne kadar zamana ihtiyaçlarının olduğunu söylemenin zor olduğunu belirtti. Bununla birlikte her türlü doğru adımı attıklarından emin olmak istediklerini de dile getirdi.

Şirket, problemin Crew Dragon’un acil durdurma sisteminden kaynaklandığına inanıyor. Bu sistem kapsül içine yerleştirilmiş bir dizi küçük iticiden oluşuyor. Eğer bir görev sırasında her şey düzgün giderse, bu küçük iticiler hiçbir zaman kullanılmıyor. Ancak gelecekteki bir fırlatma esnasında bir şeyler yanlış gidecek olursa, bu iticiler ateşlenebilir ve Crew Dragon’u parçalanan roketten güvenli biçimde ayırabilir.

SpaceX, sızıntı yapan valfın bu iticiler için gerekli olan yakıtın başka bir sisteme, gerçekten yüksek basınçlı bir sisteme geçmesine neden olduğunu söylüyor. Söz konusu etkileşim gerçekleştiği zaman, yüksek kuvvetler sıvının etrafa çarpmasına ve önemli bileşenlerin bozulamasına neden oluyor. Bu da kapsülün tamamen kaybıyla sonuçlanıyor.

Koenigsman, bu geçişin açık biçimde istenmediğini, ancak sızıntı yapan valfın bir tür dahili sızdırma probleminin olduğunun da bilindiğini kaydetti. Sonuç olarak bunun bir tasarım sorunu olduğunu kaydetti. Koenigsman, “Bu, bileşenlerin yapmaması gereken bir şey,? dedi. “Fakat aynı zamanda, Crew Dragon’u daha güvenli bir araç yapan ileriye dönük bir şey için çok değerli bir ders aldık.” diye de sözlerine eklemelerde bulundu.

SpaceX bu tür valfların hepsini patlama diski olarak bilinen bir başka bileşenle değiştirecek. Bunların daha güvenilir olduğu farz ediliyor. SpaceX, Kaliforniya’daki yönetim merkezinde farklı üretim aşamalarında bulunan birçok Crew Dragon aracın olduğunu belirtiyor. Patlamadan önce SpaceX’in araçla ilk astronotları yaz sonunda uzaya götürmesi bekleniyordu. Ancak şu anda SpaceX’in gelecek yılın başına kadar insanları uçuramayacağı tahmin ediliyor. Ne var ki, Koenigsman 2019 uçuşu için de ihtimalleri tamamen elemiyor.

Ne var ki, bir NASA temsilcisi bu hatanın bir uçuş sırasında değil de yerde meydana gelmesinden dolayı memnun olduğunu söyledi. NASA Ticari Uçuş Mürettebat Programı program yöneticisi Kathy Lueders, “Donanımla ilgili sorunu bulma, donanımı bulma ve donanımı değerlendirebilme yeteneğine sahip olduk”dedi. “Bu nedenle bizim için büyük bir hediye oldu.”