Rusya resmi uzay ajansı Roscosmos, en yeni uzay üssü Vostoçni’den ilk roketini fırlattı. 28 Nisanda Türkiye saatiyle 05:01’de fırlatılan Soyuz-2.1 roketi Dünya’yı izleyecek ve kozmik ışınları ölçecek üç uyduyu uzaya taşıdı ve roketin fırlatma anını neredeyse hiç kimse canlı olarak göremedi.
Yıllardır Rusya’nın uzay programını takip eden gazeteci Anatoly Zak, Roscosmos’un yabancı basının Vostoçni Uzay Üssü’nden gerçekleştirilen fırlatmayı izlemesine izin vermediğini dile getirdi. Uzay üssü yeni olduğu için NASA veya Avrupa Uzay Ajansı’nın canlı yayın imkanlarını da barındırmadığı belirtildi.
Видео первого пуска ракеты космического назначения «Союз-2.1а» с космодрома #Восточный! pic.twitter.com/rHBBNOFP4c
— РОСКОСМОС (@roscosmos) April 28, 2016
Roketin fırlatılışını sadece yerel bir TV kanalının yayınlamasına izin verilirken, canlı yayın da roketin fırlatılmasından sonra başladı. Ancak burada da roketi net biçimde görmek pek mümkün olmadı. Roketin fırlatılmasını canlı izleyebilmek için kullanıcılara sunulan diğer seçenek ise bir Periscope yayınıydı. Ancak bu yayında da roket yörüngesine gitmek için havalanmıştı. Roscosmos, daha sonra roketin fırlatma anına ait görüntüyü Twitter’da paylaşarak merakı biraz olsa da dindirmiş oldu.
Yeni uzay üssünün inşasında binlerce işçi çalıştı ve üssün inşaat maliyeti milyar dolarlara ulaştı. Çok sayıda kalkış rampası, tren istasyonu, görev kontrol merkezi ve birleştirme-işleme kompleksi barındıran uzay üssünden gerçekleştirilen ilk fırlatma işleminin yayını konusunda Roscosmos’un geçmişten gelen çekinceleri etkili oldu.
Rusya, bir süre öncesine kadar roketlerinin büyük kısmını Baykonur Uzay Üssü’nden fırlatıyordu. İnşa edilen ilk uzay üssü olma özelliğini taşıyan Baykonur, Yuri Gagarin’in Sputnik’le gerçekleştirdiği uzay macerasının çıkış noktası olmuştu. Ancak Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte uzay üssünün Kazakistan sınırları içinde kalması, Rusya’nın üssü kiralamak için Kazakistan’a 115 milyon dolar yıllık kira ödemesini gerektirmişti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülke yönetimindeki gücünü ve yerini iyiden iyiye sağlamlaştırmasıyla birlikte bağımsız uzay çalışmalarının önüne geçmişti. Rusya’nın kullanabildiği tek uzay üssü Baykonur olmasa da, Putin yeni uzay üssüyle ülkesinin uzay aktivitelerinde tam bağımsızlık kazanmasını amaçlıyor.
Vostoçni Uzay Üssü açılmış olsa da, Rusya uzun bir süre boyunca üsten her yıl sadece bir roket fırlatmayı planlıyor. Baykonur Uzay Üssü’nün kullanımı için Kazakistan ile yapılan kira anlaşması ise 2050 yılına kadar devam edecek.
