New Horizons ekibi birkaç haftalık tatil arasının ardından Plüton‘un yeni fotoğraflarını paylaşmaya devame diyor. Paylaşılan iki yüksek çözünürlüklü fotoğraftan bir tanesi potansiyel buz volkanını, diğeri de Plüton’un hareli mavi atmosferini gösteriyor.
Wright Mons 150 kilometrelik genişliği ve 4 kilometrelik yüksekliğiyle Plüton’un uzaydan görülebilir en büyük nesnelerinden bir tanesi. New Horizons sayesinde bilim insanları bunun bir buzul volkanı olduğuna inanmaya başladı. Eğer bu doğruysa, karşımızda dış güneş sisteminin en büyük volkanik yapılarından biri var demektir. Bu volkan da dünyadakilere benzer yapıya sahip, ancak magma yerine buz fışkırtıyor. Wright Mons’un yüksek çözünürlüklü fotoğrafı 2015’te yayınlanan son görüntülerin arasında yer alıyordu, ancak geçtiğimiz haftasonuna doğru yayınlanan yeni fotoğraf renk bilgileriyle birlikte ilk kez detaylı bir bakış atma imkanı sağlıyor.
Plüton’daki buz volkanları bilim insanlarını heyecanlandırıyor, çünkü bunlar işlerin nasıl oluştuğuna dair mevcut bilgileri tamamen tersine çeviriyor. Normalde, buz volkanlarının Triton veya Enceladus gibi soğuk uydularda bulunduğuna inanılırdı. Bunlar sırasıyla Neptün ve Satürn gibi büyük gezegenler etrafında döndükleri için, gelgitsel kuvvetlere maruz kalıyorlar, bu da uydunun çekirdeğini yeteri kadar ısıtarak uyduların yüzeylerinde küçük noktalardan buz fışkırmasını sağlıyor. Çıkan materyal hızlı şekilde donarak gezegenin yüzeyinde kalmaya devam ediyor ya da dış uzaya doğru yolculuğunu sürdürüyor. Enceladus bu materyaleden o kadar fazla püskürtüyor ki, Satürn’ün birçok halkasından bir tanesinin oluşmasını sağlıyor.
Plüton’un buz volkanları ise başka bir kaynaktan geliyor, çünkü en büyük uydusu Charon yeteri kadar büyük gelgitsel kuvvetler oluşturma yeteneğine sahip değil. Önde gelen teorilerden bir tanesi Plüton’un çekirdeğinin hâlâ radyoaktif özeliğini koruyan materyal barındırması, bunun da volkanlar gibi yüzey şekillerini etkileyecek kadar yeterli ısı üretmesi. NASA bunların buz volkanı olduğu veya nasıl oluştuğu noktasında henüz resmi bir duyuru yapmaya hazır değil. Aslında bu şaşırtıcı sayılmaz, çünkü daha henüz alınmamış ve alınması için 9-10 ay sürenin geçmesi gerektiği veriler bulunuyor.
Plüton’un atmosfer görüntüsü ise şimdiye kadar yayınlanmış en yüksek çözünürlüklü renkli fotoğraf olma özelliğini taşıyor. Uzun Menzilli Keşif Görüntüleyicisi (LORRI) tarafından çekilmiş dört farklı görüntü bir araya getirilerek mozaik görüntü oluşturulmuş. Ekipteki bilim insanları bu veriyi Ralph/Multispectral Görülebilir Görüntüleme Kamerası (MVIC) ile birleştirerek renklendirmiş. Sonuç olarak oluşturulan mozaik görüntünün piksel başına 1 kilometrelik çözünürlüğü bulunuyor.
New Horizons’ın yakın uçuşundan beri, Plüton’un atmosferinin yüzeyden 1600 kilometre kadar uzağa ulaştığını biliyorduk. Ancak ilerleyen aylarda gelen daha detaylı araştırmalar NASA’ya daha fazlasını öğretti. Örneğin, kuruluş mavimsi harenin dünyanın mavi gökyüzünü oluşturanınkine benzer bir sürecin sonucu olduğuna inanıyor. Plüton’da güneş ışığı metan gibi atmosferik moleküllere çarpıp tepkimeye girerek asetilen ve etilen gibi hidrokarbonları oluşturuyor. Bu hidrokarbonlar güneş ışığını dağıtıyor ve sonuç olarak mavi hare oluşuyor.
NASA daha önce de bu harenin fotoğrafını yayınlamış, ancak atmosferik katmanlar arasındaki ayrım bu fotoğrafta daha gözle görülür derecede bulunuyor. Ayrıca bu fotoğraf yüzeydeki bazı şekilleri seçmeyi sağlayacak kadar yüksek çözünürlükte; Plüton’un bazı dağları sağ alt köşede seçilebiliyor.
