NASA’nın Mars gezgini Perseverance, heyecan verici bir iniş sürecinin ardından Mars’a başarıyla ayak bastı ve Dünya ile ilk fotoğrafları paylaştı. Bu, 30 Temmuz 2020’de başlayan ve şu anda Dünya’dan yaklaşık 204 milyon kilometre uzakta olan Perseverance’ın uzun yolculuğun zirve noktası oldu.
Aradaki büyük mesafe, NASA’yı Perseverance’ı karmaşık inişi kendisinin üstlenmesi için donatmaya zorladı. Bir sinyalin Dünya’dan Mars’a gitmesi 11 dakikadan fazla sürüyor, bunun tam tersi de geçerli. Bu durum gezginden sorumlu Jet Tahrik Laboratuvarı (JPL) ekibinin onu manuel olarak kontrol etmesini imkansız hale getiriyor. Bunun yerine, atmosferde kendi hücumunu yönetirken neler olup bittiğini açıklamak için telemetri verisini Dünya’ya geri ışınlıyor.
Elbette doğru gitmesi gereken çok büyük fazla miktarda iş vardı. Birincisi, uzay aracı ilk olarak yüksek hızlı giriş sürecini geçmek zorunda kaldı ve Mars atmosferine saatte 20.116 kilometrenin üzerindeki hızlarda çarptı. Başlangıçtaki yavaşlamayı sağlayan, artan yerçekimine rağmen büyük miktarlarda hızlanmayı sağlayan atmosferin kendisi oldu. Yaklaşık 10 G Dünya’ya eşdeğer kuvveti deneyimlemek mümkün oldu.
Hızlı yavaşlamayı, Perseverance için özel olarak tasarlanmış devasa paraşütün açılması, ardından hız ses altı seviyeye ulaştığında ise ısı kalkanı ayrılmasına yol açtı. Bu noktada, gezginin alt tarafındaki sensörler gezegen yüzeyinin son taramalarını gerçekleştirdi.
16 roket motorundan sekizi Mars atmosferine giriş sırasında ateşlendikten sonra diğer sekizi de yüzeye temas için gerçekleştirilecek alçalma sırasında faaliyete geçti. Son olarak Sky Crane olarak adlandırılan yenilikçi birim Perserverance yüzeye değinceye kadar geçen son 20 metrede iş yaptı.
Perseverance’ın Mars’a yolculuğu uzun sürmüş olabilir ve kızıl gezegene inişi de başlı başına büyük bir zorluk olabilir. Ancak bir kez yere indiğinde bilim daha yeni başlıyor. Gezgin araç, Mars regolitinin ve daha fazlasının örneklerini toplamak ve analiz etmek için kullanılacak yedi bilimsel enstrümana sahip. Yüzeyin altında ne olduğunu keşfetmek için toprağı derinlemesine inceleyecek. Ayrıca 19 kamerasını gezegen yüzeyinin uzun mesafeli veya yüksek çözünürlüklü görüntülerini çekmek için kullanacak.
Aynı zamanda Perseverance, ikinci bir aracı da beraberinde indirdi. Mars helikopteri Ingenuity, bir başka gezegende uçan ilk araç olacak. Bununla birlikte, gezginin mirası çok daha uzun olacaktır. Nitekim Perseverance, NASA tarafından, Mars’tan Dünya’ya örneklerin uygulamalı analiz için geri gönderilmesine yönelik cüretkar bir planın ilk aşaması olarak tasarlandı.
Perseverance Dünya’ya geri dönmek için tasarlanmadı. Varlığının geri kalanını Mars’ta geçirecek, ancak görevlerinden biri örnekleri özel, ultra temiz kaplara paketlemek ve yüzeyde bırakmak olacak. Gelecekte planlanan görevler, bu örnek tüpleri almak ve onları yörüngeye geri getirmek için bir uzay aracı gönderecek ve ardından bunları Mars’ın çevresinden toplayıp Dünya’ya geri getirecek. Ancak bu, en erken 2030’lara kadar gerçekleşmeyecek ve elbette NASA’ya yeterli bütçe verilmesini gerektirecek.
Where am I now? Check out this interactive map to zoom in and explore my landing site:https://t.co/uPsKFhW17J
And for the ground level view, my first images are here, with many more to come in the days ahead:https://t.co/Ex1QDo3eC2 pic.twitter.com/B6TJTikAyX
— NASA's Perseverance Mars Rover (@NASAPersevere) February 19, 2021
Tabii ki, bu saydıklarımızın hepsi ileride olacak. Şimdilik, NASA ve JPL ekibi keşif aracından gelen telemetriyi izleyecek ve Perseverance’ın ilk resimlerinin yeni evinden geri gönderilmesini bekleyecek. Başlangıçta navigasyon için kullanılan ve tehlike kameraları olarak adlandırılan kameralardan görüntüler geldi. Ancak NASA, daha yüksek çözünürlüklü görüntülerin gelmesini bekliyor.
