Geçtiğimiz yaz Mac App Store’dan yayınladığı OS X Lion‘ın yaklaşık 19 milyon kopyasını satmayı başaran Apple, bu yazın kahramanı olacak yeni kedigil üyesini tanıttı. OS X Mountain Lion’ın ön gösterimini yapan Apple bu sürümle birlikte, OS X Lion ile başlattığı iOS deneyimini OS X platformuna taşıma hamlesini daha da öteye taşıyacak.
iOS 5 ile birlikte iPad, iPhone veya iPod touch’ta kullanılmaya başlanan iMessage, Bildirim Merkezi, Hatırlatıcılar gibi yeni işlevlerle, Game Center OS X Mountain Lion’ın başlıca özellikler olacak. Yazının devamında OS X Mountain Lion ile Apple’ın masaüstü ve dizüstü bilgisayarlarına gelmesi planlanan yenilikleri daha yakından tanıma imkânı bulabilirsiniz.
Video: OS X 10.8 Mountain Lion Ön İzleme
Galeri: OS X 10.8 Mountain Lion
[nggallery id=831]
iCloud
Apple’ın bulut tabanlı depolama ve eş zamanlama servisi iCloud Ekim 2011’de iOS 5 güncellemesiyle birlikte kullanıma sunulmuş, OS X 10.7.2 güncellemesiyle birlikte Mac sahiplerinin de kullanımına sunulmuştu. Mountain Lion ile birlikte iCloud desteği daha da artırılıyor, cihazın kurulum aşamasında iCloud kurulumunun da yapılması isteniyor. iCloud üzerinde e-posta, takvim kayıtları, Fotoğraf Yayını gibi bileşenlerin yanı sıra Safari tercihleri, FaceTime kayıtları ve Mac App Store’dan yüklenen uygulamalar da yedeklenecek, cihazın formatlandığı veya yeni bir Mac satın alındığında bu yedekten otomatik olarak yüklenebilecek.
Mountain Lion ile birlikte gelecek iCloud arayüzü iPad’inkine benzer bir kullanıcı arayüzüne sahip olacak. iCloud Dokümanları doküman kütüphanesinde açılacak ve en son düzenlenme tarihine göre kronolojik olarak sıralanacak. iOS tarzı klasörlerin oluşturulması mümkün olacak, Mac üzerinde yapılan herhangi bir değişiklik otomatik olarak iCloud üzerindeki kayda da uygulanacak. Bu dokümanlara iOS cihazı üzerinden de erişme fırsatı sunulacak. Bu arada üçüncü parti uygulamalar da bu eş zamanlama teknolojisinden yararlanabilecek.
Mesajlar
Mac kullanıcılarının denemesi için beta sürümü yayınlanan Mesajar uygulaması Mac’teki iChat uygulamasının yerini alacak. Mesajlar üzerinden yazı, fotoğraf veya video mesajların gönderilmesi mümkün olacak. Sadece Mac kullanıcıları arasında değil, Mac kullanıcılarıyla iOS 5 kullanıcıları arasında da mesajlaşma imkânı sunulacak.
Bir OS X veya iOS cihazı üzerinde yarım kalan konuşma diğer cihazdan kaldığı yerden sürdürülebilecek. Sohbet penceresine video veya fotoğraf sürükleyip hızlı bir şekilde paylaşmak da mümkün olacak. 100 MB’ye kadar dosya transfer izni veriliyor. Ayrıca mesajın teslim edildiğine dair bilgi alınabiliyor. İki kişi veya grupça yapılan sohbetler şifreleniyor. Mesajlar üzerinde bir FaceTime ikonu da bulunuyor. Bu ikon sayesinde FaceTime uygulamasına hızlı geçiş yapmak ve sohbet edilen kişiyle video sohbet başlatmak mümkün.
Mesajlar, iChat’te olduğu gibi AIM, Yahoo, Google Talk ve Jabber gibi üçüncü parti mesajlaşma servislerini destekliyor.
Hatırlatıcılar
Aslında OS X için Mac App Store’da çeşitli yapılacaklar listesi tarzı uygulamalar bulmak mümkün, ancak kulanıcılar Mountain Lion ile birlikte iOS’teki çözümü karşılarında hazır bulacak. Mac’teki Hatırlatıcılar uygulaması iPhone ve iPad’de olduğu gibi listeler oluşturma, her bir liste elemanının yanına kontrol kutucukları yerleştirme, uyarılarıyla birlikte süre aşım tarihleri ekleme, Google Takvim veya Yahoo Takvim gibi CalDAV uyumlu istemcilerle entegrasyon gibi işlevler Hatırlatıcılar uygulamasıyla birlikte sunulacak. Uygulama içinde görevler oluşturmanın yanı sıra Mail uygulaması üzerinden de bir görev aktarmak mümkün olacak.
Hatırlatıcılar üzerinden açılan tüm görevler iCloud aracılığıyla kullanılan mobil cihazlarla da senkronize edilecek. Ne var ki, iPhone ve iPad’dekinin aksine Mac’e özel hatırlatıcılarda konum bazlı hatırlatma bulumayacak.
Notlar
Mail uygulaması içinde hâli hazırda not oluşturma bölümü bulunuyor. Mountain Lion ile birlikte Notlar ayrı bir uygulamaya dönüşecek. Her bir not sadece yazıdan oluşabileceği gibi, yazı tipini değiştirerek, madde işaretleri veya numaralar ekleyerek, fotoğraf veya başka içerikler ekleyerek zenginleştirmek de mümkün olacak. Mountain Lion çıktığında web sayfası adreslerini de sürükle-bırak mantığıyla notalra eklemek mümkün olacak.
Notlar uygulaması içindeki her şeyi iOS ile eş zamanlamak mümkün olacak, ayrıca Mountain Lion’ın masaüstüne birbirinden bağımsız notlar da iğnelenebilecek. Bir notun üzerine çift tıklamak onu otomatik olarak listeden çıkaracak. Bir notu diğer notun üzerine sürükleyerek birbirinden ayrı not klasörleri oluşturmak, böylelikle düzenli bir yapı elde etmek de mümkün olacak. Notlar Hatırlatıcılar uygulaması içine de sürüklenebilecek, bunlarda yapılacaklar listesi oluşturulabilecek.
Bildirim Merkezi
Şu anda OS X içinde bildirim işini genellikle Growl adı verilen üçüncü taraf uygulama üstleniyor. Ancak onun da yeni sürümü paralı hâle geldi. Apple, Mountain Lion ile birlikte iOS’teki Bildirim Merkezini getirerek OS X’teki açığı kapatmayı hedefliyor. Kullanıcılara iki farklı bildirim stili sunulacak. Ekranın sağ üst köşesinde belirecek bir pano beş saniye boyunca görünüp kaybolacak. Uyarılar ise ekranda kalmakta biraz daha ısrarcı olacak, onları elle kapatmak veya dikkat çektiği uygulamaya gitmek gerekecek.
Geçici bir süre için görünen panoyu kaçırsanız bile, Bildirim Merkezi üzerinden tüm bildirimleri takip etmeniz mümkün olacak. Ekranın sağ üst köşesinde Bildirim Merkezinin açılmasını sağlayan bir ikon yer alacak. Buna tıklamanın yanı sıra iki parmağı izleme dörtgeni üzerinde sağ kenardan sola doğru sürüklemek de Bildirim Merkezini ortaya çıkaracak. Kapatmak için ikona tıklamak veya açmak için yapılan sürükleme hareketinin tersini yapmak yeterli olacak.
Takvim etkinlikleri ve davetler, Mesajlar üzerinden gelen yeni anında mesajlar, zamanı gelen Hatırlatıcılar, cevapsız FaceTime çağrıları, arkadaşlık istekleri, Game Center üzerinden gelen oyun davetleri, Mac App Store’dan indirilen uygulamalara özel güncellemeler, Twitter üzerinden gelen doğrudan mesajlar ve anmalar Bildirim Merkezinde görülebilecek başlıca bildirimler arasında yer alıyor. Üçüncü taraf uygulamalar da bu alandan faydalanabilecek.
Paylaşım Özellikleri
Paylaşımlar web üzerindeki faaliyetlerimizde önemli bir yer tutuyor ve Apple OS X Mountain Lion ile birlikte bu alanda daha fazla imkân sunmaya hazırlanıyor. Apple’ın önceden yüklü olarak sunduğu çoğu uygulama içinde bir Paylaş butonu yer alacak. Bu butona tıklayan kullanıcılar yazı, fotoğraf veya video gibi çeşitli içerikleri paylaşmak için karşılarında bazı seçenekler bulacak. Mail, Mesajlar ve AirDrop gibi dahili paylaşım yöntemlerinin yanı sıra kullanıcılar Vimeo, Flickr veya Twitter hesap bilgilerini Sistem Tercihleri bölümü üzerinden işletim sistemine tanıtıp bu üçüncü taraf servisleri de kullanabilecek.
İçeriğin niteliğine göre hangi uygulamayla paylaşım yapılacağı belli olacak. Örneğin bir notun paylaşımı sadece Mail ve Mesajlar üzerinden yapılırken, bir fotoğraf Mail, Mesajlar, Twitter, AirDrop veya Flickr gibi yöntemler üzerinden paylaşılabilecek. Safari içinde de bir Paylaş butonu bulunacak. Bu buton sayesinde sayfa adresini, web sitesinin tümünü veya sadece yazıların yer aldığı Okuma Listesi versiyonuna özel adresini e-posta üzerinden göndermek mümkün olacak. Üçüncü taraf uygulamalar da bu paylaşım özelliklerinden yararlanabilecek.
Paylaşım Özellikleri içinde Twitter da yer alıyor. Ancak Twitter’ın Mountain Lion entegrasyonu bunun ötesine geçiyor ve iOS 5’teki gibi bir hâl alıyor. Sistem Tercihleri üzerinden Twitter hesap bilgilerini sisteme tanıtan kullanıcılar Safari, Ön İzleme, Photo Booth, Hızlı Bakış gibi uygulamalar üzerinden tweetleyebilecek. Bildirim Merkezinde de tweet’lerine gelen karşılıkları ve doğrudan mesajlara ait bildirimler yer alacak.
Diğer Twitter uygulamalarında olduğu gibi 140 karakter sınırlaması devam edecek. Buna ek olarak otomatik adres kısaltması ve opsiyonel konum bilgisi belirtme imkânları da sunulacak. Adres Defteri uygulamasında kayıtların Twitter profil resimleri ve kullanıcı adları da yer alacak.
Game Center
Yaklaşık bir buçuk yıldır iOS cihazlarında yer alan ve çoğu oyunun kullandığı sosyal tabanlı oyun merkezi Game Center, Mountain Lion ile OS X’e de geçiş yapmış olacak. Game Center’ın Mac versiyonu da Mountain Lion kullanıcıları arasında veya Mac ve iOS oyuncularından oluşan iki veya daha fazla kişi arasında gerçek zamanlı oyun oynamayı mümkün kılacak.
Mountain Lion’daki Game Center’da Mac App Store’daki Game Center uyumlu oyunlara bağlantılar yer alacak. Game Center üzerindeki arkadaşları veya oyunları keşfetme, hünerlere göre uygun seviyede rakipler belirleme, sık oynanan oyunlara göre yeni oyun tavsiyeleri, başarılar ve puan tabloları da Game Center’ın sahip olduğu özellikler arasında bulunacak. Oyun içi sesli sohbet de oyuncuların birbirleriyle daha fazla etkileşimde bulunmasını sağlayacak.
Üçüncü parti oyun geliştiricileri Game kit API’ları yardımıyla oyunlarına Game Center desteği ekleyebilecek. Çoklu oyuncu, oyun davetleri veya otomatik oyuncu eşleştirmesi gibi işlevler için hem OS X hem de iOS platformları genelinde API desteği sunulacak. Oyun içi sesli sohbet ve oyuncu hesabı kimlik doğrulama işlevleri de API’lar tarafından desteklenecek.
AirPlay ile Yansıtma
iPhone 4S ve iPad 2’nin ekran görüntüsünü AirPlay ve Apple TV yardımıyla harici ekranlara aktarmak mümkündü. Şimdi aynı işlev Mountain Lion ile Mac’lere de gelecek. 720p’ye kadar yansıtma desteği sunulacak, tıpkı şu an iPad ve iPhone’da olduğu gibi. Bu işlevin iTunes ile düzgün bir şekilde çalışması bekleniyor. AirPlay ile Yansıtma işlevinin oyunlarla veya sunumlarla farkını göstermesi bekleniyor.
Gatekeeper
Bir zamanlar Mac’ler, virüs veya zararlı yazılımlardan etkilenmeyen güvenli bir liman niteliğindeydi. Ne var ki, Mac’in popülaritesi artınca bu sistemleri hedefleyen çeşitli zararlı yazılımları da görmeye başladık. Apple da Gatekeeper adını verdiği yeni bir güvenlik sistemiyle bu alanda önlem almaya gidecek.
Mac Geliştirici Programına katılmış yazılımcılara bir yazılımcı kimliği verilecek. Eşsiz bir tanımlama kodundan ibaret olan bu yazılımcı kimliğine bir kullanıcı uygulama indirdiğinde bakılacak. Gatekeeper bu sayede indirilen yazılımın zararlı yazılım olarak işaretlenip işaretlenmediğine anlamaya çalışacak. Böylelikle Apple yazılımcının zararlı yazılım dağıtıp dağıtmadığından emin olacak.
Bir yazılımcı kimliği almanın mâliyeti Mac Geliştirici Programına katılım bedelinin içinde olacak. Apple, sahip olduğu entegre Xcode imza aracı sayesinde bir uygulamayı imzalamanın birkaç tıklamayla hâlledileceğine dikkat çekiyor.
Kullanıcılar Gatekeeper içinde üç farklı güvenlik seçeneği bulacak. Mountain Lion varsayılanda hem Mac App Store’dan hem de imzalanmış bir yazılımcı kimliğine sahip geliştiricinin yazılımını indirme imkânına sahip olacak. Bunun dışında her bir durum için ayrı kriterler belirlemek ya da Gatekeeper’ın her uygulamayı yüklemesine daha önceki OS X versiyonlarında olduğu gibi izin vermek mümkün olacak. Üçüncü seçenek ise Mac’i sadece Mac App Store’dan uygulama indirilebilecek şekilde sınırlandırmak olacak.
Sonuç
Apple, Mountain Lion’ın iOS’ten alınacak on yeni özelliğini ön gösterime sundu. Yaz aylarında çıkacak nihai sürümde 100’den fazla yeni özellik bulunacak. Mountain Lion ile iOS ve OS X kullanıcıların yakınsanmış kullanıcı deneyiminin sunulmasında bir adım daha atılmış olacak. Özellikle hem bir iOS cihazına hem de bir Mac’e sahip olanlar bu yakınsamadan daha fazla zevk alacaktır.
Yukarıda belirttiğimiz gibi yaz aylarında çıkacak bu sürüm OS X Lion gibi Mac App Store üzerinden sunulacaktır. Apple, OS X Lion’ın fiyatını belirlerken 30$ gibi cesur bir fiyat belirlemişti, ancak 19 milyon indirme rakamıyla bu politikanın karşılığını aldığını söyleyebiliriz. Mountain Lion’ın fiyatı da büyük ihtimalle o seviyede olacaktır. Belki Apple yine cesur bir adım atarak Mountain Lion’ın fiyatını daha düşük belirleyebilir. Aslında getirecekleri artılara bakıldığında Mountain Lion’ın daha düşük bir fiyata gelmesi gerektiğini düşünmeden edemiyoruz.
