Blockchain veri şirketi Chainalysis tarafından bu hafta içinde yayınlanan bir rapora göre, NFT pazarı fiyatları artırmak için kendi NFT’lerini satın alan insanlarla dolu. “Wash trading” olarak adlandırılan ve “kendi kendine işlem” olarak Türkçeleştirebileceğimiz bu işlem, piyasayı kandırmak için bir menkul kıymeti alıp satma olarak nitelendirilebilir. Finans piyasalarında, bir asırdır yasa dışı olarak görülüyor. Ancak geniş ve düzensiz NFT pazarında bu işlemler dolandırıcılar için altın bir fırsat yaratıyor.
Rapor, aynı tüccarların aynı NFT’leri en az 25 kez ileri geri satma örneklerini takip etti. Bu, olası bir kendi kendine işlem olayıydı. Bu uygulamadan yaklaşık 8,9 milyon dolar kâr elde eden 110 iddia edilen NFT tüccarı tespit edildi. Ayrıca araştırmacılar, 2021’in son yarısında NFT pazarında kara para aklama konusunda önemli kanıtlar keşfetti. Dolandırıcılıklarla ilişkili adresler tarafından NFT pazarlarına gönderilen değer, 2021’in üçüncü çeyreğinde önemli ölçüde arttı ve rapora göre 1 milyon doları aşan kripto para birimi değerine çıktı. 2021’in dördüncü çeyreğinde yaklaşık 1,4 milyon dolarlık satış bu tür yasadışı adreslerden geldi.
Raporda, “NFT wash trading, belirsiz bir yasal alanda var. Geleneksel menkul kıymetler ve vadeli işlemlerde yıkama ticareti yasak olsa da, NFT’leri içeren yıkama ticareti henüz bir yaptırım eyleminin konusu olmadı.” ifadesi yer aldı.
NFT nedir?
Takas edilemeyen jetonlar olarak Türkçeleştirebileceğimiz NFT’ler, blok zincirinde bulunan ve öncelikle bir kripto para birimi olan Ethereum ile satın alınan yeni bir dijital jeton varlık sınıfıdır. Kripto koleksiyonları, iki boyutlu bir görüntüden bir GIF animasyona veya bir şarkıya kadar her şeyden oluşabilir. NFT pazarının 7 milyar ila 44.2 milyar dolar arasında bir değere sahip olduğu tahmin ediliyor. Dijital varlıkların popülaritesi 2021’de fırladı ve Sir Tim Berners-Lee, Mark Cuban, Tom Brady ve Reese Witherspoon gibi ünlüler tarafından benimsendi. Türkiye’de de NFT’ler giderek daha fazla ilgi görüyor. Cem Yılmaz da geçtiğimiz aylarda çeşitli çizimlerini, bazı ek avantajlarla birlikte NFT olarak satışa sunmuştu.
Hâlâ nispeten yeni olan bir alan popülaritesini ciddi biçimde artırırken, bazıları NFT’lerin meşruiyetini ve gerekliliğini sorgulamaya devam ediyor. Sanatçı Beeple’ın koleksiyonunun geçen yıl, 69 milyon dolar gibi rekor seviyede bir fiyattan satın alınması gibi yüksek profilli NFT satışları giderek daha sık hâle geldi. Ancak dijital tokenler bir menkul kıymet olmadığı için, örneğin ülkelerin hisse senetlerini yöneten yasalarına ve düzenlemelerine tabi değildir. Son aylarda NFT alanında çok sayıda dolandırıcılık ortaya çıktı.
