Uzay bilimcileri, evrenin en sıradışı fenomenlerinden biri olan ve saniyenin bir kısmında Güneş’in bir yıl boyunca yaydığı enerji kadar enerji yayabilen hızlı radyo patlamaları üzerine çalışmalarını sürdürüyor. Bu inanılmaz derecede parlak enerji patlamaları, magnetar olarak adlandırılan ölmekte olan yıldızlarla ilişkilendiriliyor. Astronomlar, iki ayrı teleskop kullanarak, bu olaylardan birini meydana gelmeden sadece birkaç dakika önce ve sonra gözlemleyerek, bu tuhaf olayların nedenlerine dair şimdiye kadarki en iyi görünümü sağladılar.
NASA’nın gözlem araçlarıyla magnetarlar üzerine çarpıcı keşifler
Astronomlar, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda bulunan NASA’nın NICER (Neutron Star Interior Composition Explorer) ve düşük Dünya yörüngesindeki NuSTAR (Nuclear Spectroscopic Telescope Array) teleskoplarını kullanarak SGR 1935+2154 adlı bir magnetarı gözlemledi. Magnetarlar, bir yıldızın çökmesinin ardından geride kalan yoğun çekirdek ve son derece güçlü manyetik alana sahip bir nötron yıldızı türüdür. Ekim 2022’de, bu magnetar garip ve hızlı radyo patlamalarından birini yaydı.
Araştırmacılar, patlamanın magnetarın aniden daha hızlı dönüş yapmaya başladığı dönemlerde meydana geldiğini, bunlara “arızalar” dediklerini fark etti. Araştırmacı Chin-Ping Hu, “Genellikle, arızalar meydana geldiğinde, magnetarın normal hızına dönmesi haftalar veya aylar alır,” dedi. “Bu nesnelerin çok daha kısa zaman ölçeklerinde olaylar yaşadığı açıkça ortada ve bu, hızlı radyo patlamalarının nasıl üretildiğiyle ilgili olabilir.”
Bilim insanları, magnetarların davranışlarının bu güçlü patlamalara tam olarak neyin neden olduğundan hâlâ emin değil, ancak bu durumun güçlü manyetik alan ve bu nesnelerin güçlü yerçekimi kombinasyonuyla ilgili olduğu düşünülüyor. Bu nesnelerin çekirdekleri o kadar yoğun ki, yüzeye ulaşıp dönüş hızının artmasıyla oluşan çatlaklardan dışarı fırlayabilecek bir süperakışkan haline girebilir. Bu, maddeleri büyük bir enerjiyle dışarı fırlatabilir ve aynı zamanda dönüş hızının yavaşlamasına neden olabilir.
Ancak, araştırmacılar bunun sadece bir teori olduğunu, daha fazla patlama gözlemlemeleri gerektiğini söylüyor. “Hızlı radyo patlamalarının anlaşılması için kuşkusuz önemli bir şey gözlemledik,” dedi NASA’nın Goddard’dan araştırmacı George Younes. “Ancak, bence bu gizemi tamamlamak için çok daha fazla veriye ihtiyacımız var.”
Araştırma, Nature dergisinde yayımlandı. Bu çalışma, uzayın derinliklerindeki sıradışı olayların anlaşılması adına önemli bir adımı temsil ediyor ve NASA’nın ileri teknoloji gözlem araçlarıyla gerçekleştirdiği keşifler, evrenimizin daha derin bir şekilde anlaşılmasına katkıda bulunuyor.
