NASA’nın Orion kapsülü pazartesi günü Ay’ın çevresini turladı. Böylelikle astronotları Ay yüzeyine göndermenin yolunu hazırlayan ve haftalardır süren Artemis 1 görevinde çok önemli bir dönüm noktasını geride bıraktı.
Mürettebatsız uzay aracı, yörüngedeki motorlu uçuşu için manevra yaparken, ön camı olarak farz edebileceğimiz bölümünden daha büyük görünen Ay’ın ve alt kenarda küçük mavi bir nokta gibi görünen Dünya’nın batışını gösteren muhteşem bir dizi görüntü gönderdi.
Artemis 1 uçuş direktörü Judd Frieling, NASA’nın Johnson Uzay Merkezi’ndeki uçuş kontrolörlerinin, resimleri ilk kez gördüklerinde “başlarının döndüğünü” hissettiklerini söyledi. Gazetecilere verdiği demeçte, “Yıllarca; çok, çok, uzun yıllar harcadıkları tüm sıkı çalışmanın ve özverinin gerçekten meyvelerini vermesinden mutlular.” dedi. Görev yöneticisi Mike Sarafin ise, uçuşun güç sistemi ve yıldız izleyicileriyle ilgili birkaç aksaklık dışında işlerin endişesiz biçimde ilerlediğini söyledi.
Artemis 1’in fırlatılmasından beş gün sonra gerçekleşen pazartesi günkü 2.5 dakikalık motor ateşlemesi, Orion’u Ay’a 210 kilometre kadar yaklaştırdı. En yakın yaklaşma anında, uzay aracı saatte 8 bin kilometreden daha yüksek bir hızla Ay yüzeyine yakınlaştı. Orion, Ay’ın arkasından uçarken yaklaşık 34 dakika boyunca Dünya ile teması kesildi.
Bu cuma günü yapılması planlanan başka bir manevra, uzay aracını Ay’ın yaklaşık 65 bin kilometre ötesine uzanan uzak bir geriye dönük yörüngeye sokacak. Böyle bir yörünge, insanları taşımak için tasarlanmış bir uzay aracının görevi sırasında uçtuğu Dünya’dan en uzak yörünge olacaktır. Bu arada bazı yorumcular, 1969’da fırlatılan ve şu anda Güneş yörüngesinde dönen Apollo 10 ay yükseliş modülünün daha uzakta olduğunu öne sürüyor.
Orion, pazartesi günkü yakın teması sırasında karanlıktaydı, bu nedenle üzerinden uçarken Apollo iniş alanlarının görüntülerini yakalama fırsatı yoktu. Ancak Sarafin, NASA’nın uzay aracından indirilip dağıtım için onaylandıktan sonra daha fazla etkileyici resim yayınlayacağının sözünü verdi. Ayrıca NASA, mevcut olduğunda Artemis 1’den canlı görüntüler sunmak için bir video yayın kanalı kurdu.
Orion, Dünya’ya dönüş manevrası sırasında 5 Aralık’ta başka bir yakın Ay yaklaşımı yaptığında elde edilen görüntüler daha da iyi olabilir. Bu yörünge, uzay aracını gün ışığında Apollo bölgelerinin üzerinden geçirecektir.
NASA Artemis 1 görevi Artemis 2 ve sonrası için birer hazırlık
Yapılan bu mürettebatsız Artemis 1 görevi, 2024’te, Ay’ın çevresine bir astronot ekibi gönderecek olan Artemis 2 görevi için kullanılacak ekipman ve prosedürleri test etmeyi amaçlıyor. Artemis 2 ise şu anda 2025’in sonlarında yapılması planlanan bir mürettebatlı Ay inişine zemin hazırlayacaktır. Bu, 1972’deki Apollo 17’den bu yana ilk iniş olacak.
Artemis 1 kapsülünün içinde, uçuş sırasında sıcaklığı, radyasyona maruz kalmayı ve diğer faktörleri izleyen sensörlerle bağlanmış üç vitrin mankeni oturuyor.
Ayrıca kapsülde; Amazon, Lockheed Martin ve Cisco iş birliğiyle geliştirilmiş olan, Callisto kod adlı, Alexa tarzı bir sesli asistan bulunuyor. Gelecekteki derin uzay uçuşları sırasında, Callisto gibi bir asistan, bilgi ve video konferans için bir kanal sağlamanın yanı sıra, Dünya’daki insanlarla gerçek zamanlı iletişimi kaçırabilecek mürettebat için HAL benzeri bir tür arkadaşlık sağlayabilir.
Johnson Uzay Merkezi’nde Orion program yöneticisi olan Howard Hu, “Callisto yüküyle ilgili birkaç canlı teknoloji değerlendirmesi yaptık ve her yönüyle çok iyi çalışıyor.” dedi. “Judd’un ekibinin biraz bant genişliği ayırması sayesinde iyi görseller ve iletişim elde ediyoruz. Şu anda, bu oturumlara göre, bu yük ile işler çok iyi görünüyor.”
Orion’un 11 Aralık’ta Pasifik Okyanusu’na inerek Artemis 1 görevini sona erdirmesi planlanıyor.
