Elon Musk Twitter’ı satın aldıktan sonra işlere hızlı bir şekilde daldı ve son 10 gündür sosyal ağ, gündemde önemli bir yer tutuyor. Onaylanmış hesapları gösteren mavi tik işaretinin Blue aboneliği karşılığında tutulacağından işten çıkarmalara, Elon Musk yönetimindeki Twitter çok konuşuluyor. Bununla birlikte Musk’ın yönetim tarzından ve sosyal ağın geleceğinden rahatsız olanlar Twitter’ı terk etmeye ve alternatiflere yönelmeye başladı. Twitter alternatifleri içinde en çok öne çıkan Mastodon oldu. Peki, Mastodon nedir ve nasıl kullanılır? Bu gibi soruların cevabı özel dosya makalemizde yer alıyor.
Mastodon nedir ve ne için kullanılır?
Mastodon, “merkezi olmayan bir sosyal medya ağı” olarak tanımlanıyor. Farklı gruplardaki veya sunuculardaki kullanıcılardan oluşur, bu açıdan Discord ile benzerlik gösteriyor. Mastodon’u; Reddit, Discord ve Twitter’ın bir karışımı olarak da düşünebilirsiniz.
İçerik açısından, Twitter’da gezinmeye benziyor. İnsanları ve hesapları aynı şekilde takip edebilirsiniz. Mastodon, topluluklarını alt dizinlere ve Discord’dakine benzer şekilde etki alanlarına (URL çubuğunuzda görebileceğiniz mastodon.com.tr gibi) ayırır. Aynı zamanda gündemdeki konular ve haberler için de özel sekmeler barındırır. Ayrıca Mastodon daha iyi ve dostane bir sosyal medya deneyimi yaratma felsefesine sahiptir.
Mastodon kullanıcı arayüzü açısından Twitter ile büyük benzerlikler gösteriyor. Ancak kafaları karıştıran birkaç noktası bulunuyor. Alışmanın zaman alacağı bir sosyal ağ iken, aşağıda vereceğimiz birtakım bilgiler bu ağı tanımanıza yardımcı olacaktır.
Mastodon sunucuları nedir?
Mastodon sunucuları, hesap kurulumunuzu etkiler ve kullanıcı adınızın bir parçası olur. Hesabınızı oluştururken, örneğin “Mastodon.social” (orijinal Mastodon sunucusu) veya “mastodon.com.tr” (Türkiye merkezli sunucu) gibi bir sunucuya dahil olmanız gerekiyor. Kullanıcı kaydınız bu sunucularda tutulur, ancak görebileceğiniz içeriklere veya erişebileceğiniz hesaplara herhangi bir sunucu sınırlama getirilmez.
Örneğin, “mastodon.com.tr” sunucusuna kaydolan biri, “Mastodon.social” sunucusundaki birini takip edebilir. Bu ayrı sunucular, ayrı sunucu yöneticileri tarafından uygulanan kendi içerik yönergelerini ve kurallarını çalıştırır ve hangi içeriğin yayınlanabileceğine ilişkin kısıtlamaları olabilir.
Aynı zamanda sunucu, bu sunucunun üyelerinden gelen paylaşımları gösteren zaman akışını hem de diğer sunucuların üyelerinden gelen paylaşımları gösteren “federe” zaman akışını organize. Örneğin, sunucunuz çeşitli kısıtlamalar uygulamışsa, diğer hangi sunucuların paylaşımlarını görebileceğiniz veya etkileşim kurabileceğiniz bundan etkilenecektir. “Federe” terimi, birkaç Mastodon sunucusundan oluşan geniş bir ağda görülebilen içerikleri temsil ederken, “Yerel” terimi ise, yalnızca kayıt olduğunuz sunucu içindeki paylaşımları gösteren bir zaman akışı için kullanılır.
Farklı sunucularda bulunan Mastodon kullanıcılarıyla etkileşim kurmak isterseniz, paylaşımlarınızda onun kullanıcı adını eksiksiz biçimde yazmalısınız. Örneğin Teknoblog’un Mastodon kullanıcısı “mastodon.com.tr” sunucusunda, bu nedenle kullanıcı adı tam olarak “@[email protected]”. Eğer “mastodon.social” sunucusuna kayıt olduysanız, Teknoblog’dan bahsetmek istediğinizde tam kullanıcı adını kullanmalısınız. “mastodon.com.tr” sunucusu altına kayıt olduysanız, sadece “@teknoblog”u kullanmanız yeterli olacaktır.
Teknoblog’u Mastodon’da takip edin: https://mastodon.com.tr/web/@teknoblog
Arama işlevi ise, sunucu kısıtlaması olmadan tüm Mastodon kullanıcılar genelinde arama yapabiliyor.
Bir hesap aynı anda birden fazla Mastodon sunucusuna bağlı olabilir mi?
Hayır, bir hesap yalnızca bir Mastodon sunucusuna ait olabilir, ancak birden fazla sunucuda yeni hesaplar kaydetmenizi engelleyen hiçbir şey yoktur. İsterseniz takipçilerinizi kaybetmeden hesabınızı başka bir Mastodon sunucusuna geçirebilirsiniz.
Mastodon’un sahibi kim?
Mastodon’un sahibi Alman mühendis Eugen Rochko’dur. 2017 tarihli bir Mashable röportajına göre, bu sosyal ağdan para kazanmakla ilgilenmiyor ve bu açıdan Elon Musk ile tamamen zıt bir yaklaşım sergiliyor.
Rochko, bu sitenin ademi merkeziyetçiliğe ve daha küçük topluluklara odaklanan, kişinin daha fazla ilgileneceği içeriği barındıran ve zararlı içeriği azaltan yapısıyla Twitter’ın yerini almasını hedeflemiş. Amaçladığına yıllar sonra ulaşma şansı doğru gibi görünüyüor.
Mastodon gerçekten iyi bir Twitter alternatifi mi?
Mastodon ile ilgili en büyük sorun, çok popüler olmaması. Bu nedenle kullanıcı sayısı düşük, tanıdık ve sosyalleşecek çok insan yok. Bununla birlikte, kullanımı gayet iyi ve ilk başta biraz kafa karıştırıcı olsa da sitede güzel bir topluluk bulabilirsiniz.
Twitter’daki favori hesaplarınızın çoğunu veya alışık olduğunuz markaları, haber sitelerini veya Twitter botlarından herhangi birini bulmanız pek olası değildir, ancak gelişmeye açık görünüyor. Twitter’dan kaçışı iyi değerlendirmesi takdirde, daha fazla tanıdık kişi veya kuruluşu burada görmek mümkün olabilir.
