Apple, masaüstü işletim sistemlerini son birkaç yıldır ABD’nin Kaliforniya eyaletinden seçtiği mekan isimleriyle adlandırıyor. Geçen yılın sürümü Sierra adını taşırken bu yıl o bölgenin yükseklerine atıfta bulunularak High Sierra adı verildi. Aslında Apple burada biraz da kelime oyunuyla yeni sürümün ne gibi bir nitelik taşıdığını anlatıyor. Görünüşte çok fazla değişen bir şey yok gibi görünse de, macOS High Sierra altyapı ve performans açısından önemli değişiklikler ve yenilikleri beraberinde getiriyor. Deyim yerindeyse geçen yılki Sierra’nın yükseklerine çıkan bir deneyim vadediyor. macOS High Sierra inceleme yazısında, Apple’ın yeni masaüstü işletim sisteminin getirdiği yeniliklere yakından bakıyoruz.
macOS High Sierra inceleme: Yeni bir dosya sistemi
Mac bilgisayarlarda yıllardır Hiyerarşik Dosya Sistemi, ya da İngilizceden kısaltmasıyla HFS kullanılır. Ancak bu sistem mekanik sabit disklerin zamanında tasarlanmış bir sistemdi. Günümüzde Mac bilgisayarların büyük bir kısmı flaş depolama birimi kullanıyor ve bu sayede hız artıyor, başlatma süreleri düşüyor. Sonuç olarak macOS High Sierra ile birlikte Apple Dosya Sistemi (AFS) adı verilen yeni bir dosya sistemine geçiş yapılıyor. Yükseltme sırasında mevcut depolama birimi bu yeni dosya sistemine geçiriliyor.
SSD’ler ve 64-bit mimari için geliştirilen bu sistem donanım genelinde daha iyi dosya performansı vadediyor. Birbirinin kopyası dosyalar daha hızlı bulunuyor, bir dosyanın veya klasörünün boyutunun belirlenmesi anında gerçekleşiyor.
Dahili şifreleme özelliği ise verilerinizi güven altına alıyor. Yeni dosya sistemi bilgisayarınızı korumak amacıyla sistem dosyalarınızın görüntülerini alıyor, böylelikle Time Machine gibi yedekleme yazılımlarının işi kolaylaşıyor.
Son olarak AFS, HFS’den daha verimli bir dosya sistemi olmasıyla da dikkat çekiyor. Bu dosya sistemiyle birlikte, güncelleme sonrasında bilgisayarınızda birkaç GB’lık ek boş olan ortaya çıkacaktır.
macOS High Sierra inceleme: HEVC video desteği
HEVC (High Efficiency Video Codec) ya da H.265 olarak adlandırılan video standardı 4K videolarla birlikte daha da yaygınlaşacak. Bu yeni standart daha eski olan H.264 standardına göre yüzde 40’a varan oranda daha iyi sıkıştırma sağlıyor. Ve artık macOS tarafından da yerel destek sunuluyor.
HEVC desteği sayesinde daha küçük boyutlu dosyaları internet üzerinden akıtabilir veya daha yüksek çözünürlüklü ancak daha küçük boyutlu video dosyaları oluşturabilirsiniz. Ayrıca Full HD videoları da eskisine göre daha düşük boyutta ve yine aynı kalitede saklayabilirsiniz. HEVC video desteği sadece altıncı nesil veya daha yeni (Skylake ve mevcut Kaby Lake) işlemcili modellerde destekleniyor.
macOS High Sierra inceleme: Harici GPU desteği ve VR
Eğer geçen yıl veya bu yıl çıkan Thunderbolt 3 portlu Mac bilgisayarlardan bir tanesine sahipseniz, bundan böyle harici GPU’ları kullanmaya başlayabilirsiniz. Apple’ın bilgisayarları şimdiye kadar oyun performansı konusunda PC’lerin gerisinde kalıyordu. Çünkü iMac ve MacBook Pro’larda grafik işlemci birimi üzerinde yükseltme yapılamıyordu ve dizüstü bilgisayarlarda yük mobil GPU’lara kalıyordu. Şimdi harici GPU’lar ile Apple’ın sistemlerinde de grafik performansını daha yükseklere çıkarmak mümkün olacak.
Aynı zamanda VR desteği de macOS High Sierra’nın açtığı kapılardan biri oluyor, Valve’ın SteamVR ve HTC’nin Vive VR platformları için doğrudan destek sunuluyor. Grafik alanındaki bu iki önemli adım sayesinde iMac ve MacBook Pro bilgisayarlar oyuncuların daha fazla şekilde gözdesi hâline gelecektir.
macOS High Sierra inceleme: Safari
Apple web’de gezinme deneyimini daha düzgün hâle getirmek adına Safari’ye epey kaynak harcıyor. macOS High Sierra da Safari tarafında dikkate değer yenilikler içeriyor. Öncelikle internette gezinirken büyük baş ağrısı hâline gelmeye başlayan otomatik oynatılan videolara karşı Safari bir çözüm sunuyor. Yerleşik otomatik oynatma koruması sayesinde içinde ses veya videonun otomatik olarak başlatıldığı web sayfaları engelleniyor.
Otomatik oynatma engelleme kontrolleri altında epey seçenek sunuluyor. Sadece sesli içerikleri engelleyebileceğiniz gibi, engellemeyi site bazında da yapabilirsiniz. Safari’nin bu yeni özelliği pratikte de oldukça iyi şekilde çalışıyor, engellenenler listesine eklenen her site içindeki sesli veya görüntülü içerik otomatik olarak engelleniyor. Böylelikle web’de biraz daha huzur ve sükunetli şekilde gezinmek mümkün hâle geliyor.
Ayrıca Apple dâhili izleme koruması ekliyor. Web’de gezinirken dikkatinizi çekmiştir. Bir alışveriş sitesine görüntülediğiniz ürün veya ona benzeyenler, birçok web sitesindeki reklam alanlarında karşınıza çıkabiliyor. Otomatik öğrenme algoritmalarını kullanan bu sistem internet genelinde hangi reklam ağlarının sizi izlediğini ortaya çıkarıyor. Tıpkı otomatik çalma engellemesi gibi, dâhili izleme koruması da oldukça iyi şekilde çalışıyor.
Tabii ki, reklam ağları da boş durmayacak ve Apple’ın Safari’ye getirdiği bu sistemin etrafından dolaşmanın yollarını arayacaktır. Bu yeniliğin performansını uzun vadede görmek amacıyla sürekli takip etmek gerekecek gibi görünüyor. Ancak iyi bir başlangıç olduğunu söyleyebiliriz.
macOS High Sierra inceleme: Notlar
Apple iOS tarafında Notlar uygulamasına epey yenilik getirmişti, ancak doğrusunu söylemek gerekirse Mac tarafında bu uygulamanın başı biraz boş kalmıştı. En çok şikayet edilen noktalardan bir tanesi de notların en son düzenleme sırasına göre yerleştirilmesiydi. Bu da daha eski notları bulmayı zorlaştırıyordu.
macOS High Sierra ile birlikte Notlar sabitlenebiliyor. Ayrıca notlar içine tablolar da eklenebiliyor. Böylelikle Apple’ın dahili not uygulaması rakiplerine karşı zemin kazanacaktır, ancak bu uygulamada daha kapsamlı yeniliklerin yapılması kullanıcıları daha mutlu edecektir.
macOS High Sierra inceleme: Mail
Mail uygulaması bundan böyle önceden saptanmış şekilde tüm mesajları sıkıştırıyor. Bu da disk alanında yüzde 35’e varan bir tasarruf anlamına geliyor. Mail uygulamasının en kullanışsız alanlarından bir tanesi olan arama özelliği de baştan aşağı yenileniyor. Şimdi Mail sonuçları okuduğunuz, cevapladığınız veya Önemli kişiler listesindeki kişilere göre de gösteriyor. Mail sizin hakkınızda daha fazla şey öğrendikçe, bu yenilenen arama özelliği de daha iyi şekilde çalışacaktır.
Yenilemelere rağmen, Mail uygulamasının arama bölümü hâlâ özlediğimiz performansı sunmuyor. Örneğin Gmail’in masaüstü web versiyonunda arama yapıldığında rahatlıkla bulunan e-posta iletileri, Mail üzerinden ya zor bulunuyor, ya da hiç bulunamıyor. Her şeye rağmen, daha önce olduğu gibi Mail uygulamasını Mac bilgisayarlarımızda temel e-posta istemcisi olarak kullanmaya devam ediyoruz.
Mail uygulamasına gelen bir başka küçük, ancak kullanışlı özellik de tam ekran görünümüyle ilgili. Uygulamayı tam ekranda kullanırken yeni bir ileti yazmak istediğinizde, yeni ileti penceresi en üstte açılıyor ve bu durumda gelen kutusu veya kutularını kontrol etmek mümkün olmuyordu. Şimdi High Sierra ile birlikte, yeni ileti yazmak istediğinizde ekran ikiye bölünüyor. Böylelikle bir yandan ileti yazarken bir yandan da e-posta gelen kutusunda gezinmeye devam etmeniz mümkün oluyor.
macOS High Sierra inceleme: Fotoğraflar
Apple daha önceki iOS ve macOS sürümlerinde Fotoğraflar uygulamasını baştan aşağı yenilemiş, bu uygulamayı hem masaüstü hem de mobil tarafta birbiriyle uyumlu hâle getirmişti. Apple’ın her sürümde Fotoğraflar’ın iOS ve macOS sürümlerini paralel şekilde geliştirmeye devam ettiğini görüyoruz.
macOS High Sierra ile birlikte Fotoğraflar uygulamasına birkaç küçük, ancak önemli dokunuş yapılıyor. Kenar çubuğu bundan böyle sürekli açık şekilde görünüyor, ayrıca genişletilebiliyor. Böylelikle fotoğrafları burst, selfie, Live Photo gibi türlere göre görüntülemek de mümkün oluyor. Yazı türlerinde de iOS’tekine benzer değişiklikler yapılıyor, başlıklarda daha büyük yazı karakterleri kullanılıyor.
iOS’tekine benzer şekilde yeni filtreler ve düzenleme araçları da ekleniyor. Daha iyi kontrast, parlaklık ve renk ayarları sunuluyor. Örneğin Seçmeli Renk adlı araç sayesinde fotoğraftaki bir renk özünü seçip, doyma, parlaklık ve aralık gibi unsurları sadece onun için değiştirmeniz mümkün oluyor. Fotoğraf düzenleme işini Fotoğraflar üzerinde pratik şekilde gerçekleştirmek isteyenler macOS High Sierra ile sunulan değişiklikleri beğenceklerdir.
Bu arada fotoğraflar üzerinde işaretleme ve çizim yapma imkanı da Fotoğraflar’a eklenen düzenleme araçları arasında yer alıyor. Bununla birlikte düzenleme işini daha da ileri götürmek isteyenler için Fotoğraflar, görüntüyü Photoshop, Pixelmator gibi başka uygulamalarda da açıp düzenlemeyi sağlıyor. Yapılan tüm değişiklikler Fotoğraflar’daki kütüphaneye de yansıtılıyor, resmin iki farklı versiyonu da tutuluyor.
macOS High Sierra inceleme: iCloud
iCloud’a yeni aile seçenekleri ekleniyor. Bunların arasında depolama alanını ücretsiz 5 GB depolama alanından yararlanan aile bireyleri arasında paylaştırma imkanı da bulunuyor. Ayrıca ödeme yöntemi ve diğer Aile Paylaşımı ayarları da daha iyi şekilde yapılabiliyor.
iCloud Drive, dosyaları diğer kişilerle paylaşma fırsatı sunuyor. Böylelikle, özellikle ortak çalışılan projelerde her bir kişinin yaptığı değişikliklerle dosyalar güncel şekilde tutuluyor. Bazı üçüncü taraf uygulamalar da iCloud Drive’daki dosyalarla doğrudan çalışma fırsatı yakalıyor. iCloud Drive ayarları üzerinden hangi uygulamaların dosyalara erişim sağlayacağını belirleyebilirsiniz.
Son olarak iMessage mesajları da iCloud’da depolanabiliyor. Yeni bir cihaz kurduğunuzda mesaj arşivini iMessage’dan çekebilirsiniz. Böylelikle eski mesajlara da kolaylıkla ulaşabileceksiniz.
macOS High Sierra inceleme: Evrensel Pano
macOS Sierra ile birlikte Evrensel Pano kopyalama panosunun içeriklerini iOS ve Mac’ler arasında paylaşma imkanı sunuyordu. Örneğin iPhone’da kopyaladığınız bir içeriği Mac’te yapıştırabiliyordunuz. Şimdi bu özellik macOS High Sierra ile birlikte birbirine yakın Mac bilgisayarlarda da çalışabiliyor. Eğer bir iMac ve bir MacBook Pro’nuz varsa, birisinde kopyaladığınız içeriği diğerinde istediğiniz yere yapıştırabilirsiniz.
macOS High Sierra inceleme: Face Time Live Photo
FaceTime ile yapılan sohbetlere de küçük ancak kullanışlı bir özellik getiriliyor. Bir FaceTime görüşmesi yaparken karşı tarafın görüntüsünü, kısa sürelik hareketli klibiyle birlikte alıp bilgisayarınıza kaydedebilirsiniz. Böyle bir işlem yapıldığında her iki taraf da durumdan haberdar ediliyor. Böylelikle konuştuğunuz kişi sizin ne yaptığınızı biliyor.
macOS High Sierra inceleme: Spotlight
Spotlight, High Sierra ile birlikte daha fazla bilgi gösterimi yapıyor. Örneğin bir uçuş numarası girdiğinizde, uçuş bilgilerini ve harita üzerinde rotayı görebilirsiniz. Aslında Spotlight aramaları yapıldığında Wikipedia’dan sonuçlar da gösteriliyor. Ancak söz konusu web sitesi şu anda Türkiye’de erişim engelli olduğu için, bu özelliği deneyimleme fırsatı bulamıyoruz.
macOS High Sierra inceleme: Sonuç
Dış görünüşte önemli değişiklikler bekleyenleri macOS High Sierra pek tatmin etmeyecektir. Ancak en başta da belirttiğimiz gibi, High Sierra bir nevi, Sierra’nın geçen yıl sunduklarının üstüne eklenen, performansı ve deneyimi daha ileri taşımayı amaçlayan bir sürüm niteliğini taşıyor. Altyapıda yapılan yeni dosya sistemi ve harici GPU desteği gibi yenilikler bunu gösteriyor, işletim sistemini gelecekteki yeniliklere ve atılımlara hazırlıyor. High Sierra’ya güncelleme yaptığınızda değişen duvar kağıdı, Siri ikonu ve bunun gibi ufak tefek farklılıklar dışında değişen bir şey görmeyebilirsiniz. Ancak zaman geçtikçe sisteminizin daha kararlı ve verimli şekilde çalıştığını fark edeceksinizdir.
