Teknoloji dünyasının en etkili bilim insanlarından biri olan Dr. John Goodenough, hayata gözlerini yumdu. Teksas Üniversitesi, lityum iyon pilin yaratıcısı olarak bilinen Dr. Goodenough’un 100 yaşında öldüğünü doğruladı. Adını hiç duymamış olabilirsiniz, ancak cep telefonları, laptoplar ve elektrikli araçların pratiğe dönüşmesini sağlayan kişi aslında odur.
Lityum piller üzerinde çalışmalar daha önce de yapılmıştı. Örneğin, Dr. M. Stanley Whittingham, lityum ile titanyum disülfidin birleşiminden oluşan bir tasarım üretmişti. Ancak, New York Times‘ın belirttiğine göre, asıl büyük sıçrama 1980’de Oxford Üniversitesi’nde görev yapan Goodenough ile oldu. O, lityum ve kobalt oksit katmanlarından oluşan bir katot yaratarak voltajı güçlendirirken güvenliği büyük ölçüde artırdı. Bu yeni pil, önceki pillere göre (örneğin, arabalarda kullanılan kurşun asitli piller ve birçok taşınabilir elektronikte bulunan nikel-kadmiyum piller) çok daha fazla kapasiteye sahipti.
Lityum iyon pilin evrimi ve Goodenough’un katkıları
Teknoloji, Dr. Akira Yoshino ham lityumun yerine daha güvenli lityum iyonları kullanmayı tercih ettiğinde gerçekten gelişti. Bilim adamı, Asahi Kasei Corporation için pratik bir tasarım üretti ve Sony, 1991’de ilk tüketici dostu şarj edilebilir lityum-iyon pilini piyasaya sürdü. İyileştirilmiş performans, daha taşınabilir veya daha önce seçenek olmayan mobil cihazların hayatımıza girmesini sağladı. Cep telefonları ve laptoplar daha ince, daha hızlı ve daha uzun ömürlü hale gelirken, elektrikli otomobiller sonunda hayatımızda yerini aldı.
Fakat Goodenough’un katkıları bunlarla sınırlı değil. 1950’ler ve 1960’lar boyunca MIT’deki görevi sırasında, günümüz bilgisayar ürünlerinde gördüğümüz rastgele erişimli hafıza (RAM) teknolojisini öncülük etti. Sıklıkla patentlerini meslektaşlarıyla paylaştı. 90’lı yaşlarına kadar aktif bir araştırmacıydı ve birkaç yıl önce, yenilenebilir enerji ve EV’ler için çığır açacak bir sonraki nesil pil teknolojisi üzerinde çalışıyordu.
Halk arasında pek bilinmese de, Goodenough’un çalışmaları takdir gördü. 2019’da Kimya dalında Nobel Ödülü’nü ve 2011’de ABD Ulusal Bilim Madalyası’nı kazandı.
Endüstriler, lityum-iyon pillerden yavaş yavaş ayrılıyor. Otomobil üreticileri, daha yüksek yoğunluklu, daha hızlı şarj olan ve daha düşük maliyetli katı hal pilleri ile elektrikli araçlar planlıyor. Ancak, modern teknoloji manzarasının Goodenough’un çabaları olmadan bugünkü haline gelemeyeceğini söylemek yanlış olmaz. Onun mirası muhtemelen daha uzun yıllar hissedilecek.
