James Webb Uzay Teleskobu, bilim insanlarına, teorik olarak var olmaması gereken antik galaksiler gibi, başka türlü keşfedemeyecekleri göksel cisimleri keşfetme yeteneği verdi. Şimdi, Cosmic Evolution Early Release Science (CEERS) Araştırması kapsamında, araştırmacılar bugüne kadar gördüğümüz en uzak aktif süper kütleli kara delik olan CEERS 1019’u keşfettiler.
James Webb’in çektiği yakın ve orta kızılötesi görüntüler sayesinde, araştırmacılar CEERS 1019 adını verdikleri galakside bir süper kütleli karadelik bulmayı başardılar. Ayrıca, kara deliklerin Büyük Patlama’dan sadece 570 milyon yıl sonra var olduğunu ve yaklaşık 9 milyon Güneş kütlesi büyüklüğünde olduğunu belirlediler. Ek olarak, teleskopun sağladığı veriler, onların kara deliğin çok fazla gaz yediği ve yeni yıldızlar oluşturduğu sonucuna varmalarını sağladı. “Bir galaksi birleşmesi, bu galaksinin kara deliğindeki aktiviteyi beslemekten kısmen sorumlu olabilir ve bu da artan yıldız oluşumuna yol açabilir.” dedi New York’taki Rochester Teknoloji Enstitüsü’nden CEERS takım üyesi Jeyhan Kartaltepe. Aşağıdaki görselde, CEERS 1019’un üç parlak küme olarak göründüğünü görebilirsiniz.
James Webb Uzay Teleskobu’nun varlığı küçük kara deliklerin varlığını kanıtlamakta yardımcı oluyor
9 milyon Güneş kütlesi ile bu kara delik, daha önce keşfedilen diğer aktif süper kütleli kara deliklerden çok daha küçük. Bu göksel cisimler genellikle güneşin kütlesinin 1 milyardan fazla katını içerir, bu da onları çok daha parlak ve tespit edilmesi daha kolay hâle getirir. CEERS 1019 kara deliği, Güneş’in kütlesinin yaklaşık 4,6 milyon katı olan galaksimizin merkezindeki kara deliğe daha benzer. NASA, bilim insanlarının evrenin daha erken dönemlerinde daha küçük kara deliklerin var olmuş olması gerektiğini uzun süre önce bildiğini, ancak James Webb’in operasyonel hâle gelmesiyle varlıklarını doğrulayabildiklerini belirtti.
İlginizi çekebilir
Aslında, CEERS araştırma ekibi, verileri aracılığıyla iki diğer antik ama küçük kara delik daha buldu. CEERS 746 karadeliği, Büyük Patlama’dan 1 milyar yıl sonra var olmuştu, CEERS 2782 karadeliği ise olaydan 1,1 milyar yıl sonra var olmuştu. Diğer aletlerle görüntülendiğinde, bu kara delikler sıradan yıldız oluşumlu galaksiler gibi görünüyor. Bunun yanı sıra astronomlar, şu anda James Webb’in verileri kullanılarak bulunan diğer daha uzak kara delikleri de incelemekte, bu yüzden CEERS 1019 rekoru, düşünülenden daha erken kaybedebilir.
CEERS takım lideri Texas Üniversitesi’nden Steven Finkelstein şunları söyledi: “Şimdiye kadar, erken evrendeki nesneler hakkındaki araştırmalar büyük ölçüde teorikti. Webb ile sadece aşırı mesafelerdeki karadelikleri ve galaksileri görebiliyoruz, şimdi onları doğru bir şekilde ölçmeye başlayabiliriz. Bu, bu teleskobun muazzam gücüdür.”
Bilim insanları hâlâ, bu kara deliğin evrenin başlangıcından bu kadar kısa bir süre sonra nasıl oluştuğunu açıklamakta zorlanıyorlar. Ancak gelecekte, Webb’in verileri onlara erken kara deliklerin nasıl oluştuğunu anlamak için gereken bilgileri verebilir.
