Apple’ın mobil işletim sistemi iPadOS, Avrupa Birliği’nin Dijital Pazarlar Yasası (DMA) kapsamında yakın takibe alındı. Nisan ayında “gatekeeper” (bekçi) platform olarak tanımlanan iPadOS, bu statüyle birlikte Avrupa’daki uygulama ekosistemini daha açık hale getirme yükümlülüğünü üstlendi. AB’nin hedefi, iPadOS gibi geniş kullanıcı kitlelerine sahip platformların, dijital pazar üzerinde yaratabileceği tekel etkisini sınırlamak ve piyasada daha adil bir rekabet sağlamak. Bu bağlamda, Apple’ın özellikle uygulama mağazaları ve varsayılan uygulamalar konusunda belirli düzenlemelere uyum sağlaması talep edildi.
Mayıs ayında Apple, Avrupa’daki iPadOS kullanıcılarının üçüncü taraf uygulama mağazalarını kullanabilmesi için gerekli hazırlıklara başladığını duyurdu. Ancak bu taahhüdü yerine getirmek için verilen altı aylık süre 28 Ekim’de sona erdi. Avrupa Komisyonu, bu süre sonunda Apple’ın iPadOS üzerindeki değişikliklerini incelemeye alarak, platformun DMA ile uyumlu olup olmadığını değerlendireceğini açıkladı.
DMA, büyük teknoloji şirketlerine dijital hizmetlerde daha fazla şeffaflık ve erişim imkanı sağlamaları yönünde çeşitli yükümlülükler getiriyor. Bu kapsamda Apple, iPadOS üzerinde özellikle tarayıcı tercihi, alternatif uygulama mağazalarına erişim ve çeşitli donanımların uyumluluğu gibi konularda değişiklikler yapmak zorunda kaldı. Örneğin, kullanıcıların iPadOS’ta istedikleri internet tarayıcısını varsayılan olarak ayarlayabilmesi ve üçüncü taraf uygulama mağazalarını yükleyebilmesi gerekliliği, bu yasanın getirdiği önemli yeniliklerden bazıları.
iPadOS ve aksesuar uyumluluğu da inceleniyor
Buna ek olarak; kulaklık, akıllı kalem gibi cihazların iPadOS’un belirli özelliklerine erişimi de Apple’ın sağlamak zorunda olduğu bir diğer önemli madde olarak öne çıkıyor. DMA’nın, teknoloji devlerinin dijital pazardaki hakimiyetini dengeleyerek daha fazla rekabet alanı yaratmayı amaçladığı biliniyor ve bu değişiklikler de doğrudan bu amaca hizmet ediyor.
Apple’ın DMA kurallarına uyum sağlamaması halinde ciddi yaptırımlar gündeme gelebilir. Yasa gereğince, herhangi bir uyumsuzluk tespit edilirse, şirkete küresel yıllık gelirinin yüzde 10’una varan ağır para cezaları kesilmesi mümkün. Apple’ın yıllık gelirinin yüz milyarlarca dolar olduğu göz önüne alındığında, bu oranda bir cezanın milyarlarca doları bulabileceği tahmin ediliyor. Bu nedenle Apple’ın DMA düzenlemelerine hızlıca yanıt verdiği, fakat bununla birlikte bazı düzenlemelerin şirket için kullanıcı deneyimini de değiştirdiği gözlemleniyor.
Apple’ın sunduğu bu tavizlerin ardından, AB Komisyonu’nun, şirketin getirdiği değişiklikleri ve yeni yapıyı detaylı bir incelemeden geçirmesi bekleniyor. Komisyon, özellikle kullanıcı haklarını korumak adına aldığı geri bildirimleri de değerlendirerek son kararı oluşturacak. Ayrıca Apple gibi büyük teknoloji şirketlerinin Avrupa pazarında DMA gibi düzenlemeler karşısında nasıl stratejiler geliştirdiği, diğer teknoloji firmaları için de bir yol haritası niteliği taşıyor.
