Apple’ın yaza girilirken düzenlediği WWDC 2019 etkinliğinde ön gösterimini gerçekleştirdiği iOS 13 için çıkış zamanı geldi. 19 Eylül itibarıyla iPhone kullanıcılarıyla buluşmaya başlayan yeni iOS sürümüyle birlikte hem görsel anlamda hem de işlevsellik tarafında dikkate değer değişiklikler bulunuyor. Yaz boyunca çıkan farklı beta sürümleriyle iOS 13’te meydana gelen değişimleri yakından takip ettik. iOS 13 inceleme yazısında ise gelen yenilikleri ve etkilerini ana başlıklar altında detaylandırıyoruz. iOS 13 güncellemesi yapmadan önce bu yazıyı okuyun ya da videomuzu izleyin.
iOS 13 video inceleme
iOS 13 inceleme: Koyu mod
Koyu mod bu aralar oldukça popüler. Hem kullanıcıların göz sağlığı konusundaki endişelerinin artması hem de pil ömrünün önemli bir kriter hâle gelmesi koyu modu daha fazla tercih edilir hâle getirdi. Geçen yıl Mojave ile birlikte macOS tarafında sistem genelinde koyu görünüş desteği sunulmaya başlanmıştı. iOS 13 ile birlikte bu destek iPhone, iPad ve iPod touch’lara geliyor.
Koyu modu isterseniz elle, isterseniz de otomatik olarak etkinleştirebilirsiniz. Özellikle gün batımından gün doğumuna otomatik olarak açılması imkanı var ki, bu en kullanışlısı oluyor. Genellikle koyu moda gece vakti ihtiyaç duyuyoruz. Otomatik ayar sayesinde de değişiklik zamanı geldiğinde gerçekleşmiş oluyor.
Koyu modu özellikle OLED ekranlı bir iPhone kullanıyorsanız daha da anlamlı hâle geliyor. Arka plan genel olarak siyah veya koyu tonlara boyandığı için, siyah rengin etkin olduğu piksellerde çalışma sıfır seviyesine iniyor. Bu da pil ömrüne olumlu katkıda bulunuyor. LCD ekranlı iOS cihazları için de pil ömründe önemli bir katkı sunduğunu belirtmek gerekiyor.
Apple’ın yerleşik uygulamalarında Koyu Mod aktif şekilde kullanılıyor. iOS 13’ün yayınlanmasıyla birlikte üçüncü taraf uygulamalarda da bu moda hızlı şekilde uyum sağlandığını göreceğiz.
iOS 13 inceleme: Mesajlar ve Memoji
Mesajlar uygulamasında geçen yıla nazaran çok büyük yenilikler görmüyoruz. Ancak Apple, ufak tefek eklemelerle mesajlaşma deneyimini daha da iyi hâle getirmeyi sürdürüyor. Bu yıl gelen en büyük yeniliğin Memoji çıkartmaları olduğunu söyleyebiliriz.
Galaxy S9 ile birlikte ilk kez tanıtılan AR Emoji özelliği, çeşitli çıkartmaların da otomatik olarak oluşturulmasını sağlıyordu. Şimdi Memoji’de de benzer çıkartmalar otomatik olarak oluşturuluyor. Böylelikle mesajlaşırken belirli duyguları ifade etmek için emoji’ler yerine kendi Memoji çıkartmalarınızı kullanabilirsiniz. Memoji çıkartmaları oldukça eğlenceli görünüyor ve oluşturduğunuz Memoji’lerin daha fazla kullanılmasını sağlayacaktır.
Bunun dışında mesajlar içinde arama özelliği de daha güçlü hâle getirilmiş. Siz daha bir harf yazmadan bile arıyor olabileceğiniz son mesajlar, kişiler, fotoğraflar, bağlantılar ve konumlar gösteriliyor. Gelişmiş olan detay bölmesi ise, arkadaşlarınızla yaptığınız görüşmelerde paylaşılan fotoğrafları veya bağlantıları rahatlıkla görmeyi sağlıyor. Tanımadığınız kişilerle başlattığınız görüşmelerde ise, otomatik olarak adınızı ve fotoğrafınızı paylaşma imkanınız da bulunuyor. Üstelik fotoğrafınızın yerine bir Animoji veya resim kullanma seçeneği de sunuluyor.
iOS 13 inceleme: Fotoğraflar
Fotoğraflar bir iPhone’da en çok kullanılan uygulamalardan bir tanesi olmalı. Apple geçen yıl iOS 12 ile birlikte bu uygulamada kapsamlı yenilikler yapmıştı. iOS 13 ile birlikte gelen yenilikler de dikkate değer nitelikte bulunuyor.
Öncelikle Fotoğraflar sekmesinin yenilendiğini görüyoruz. Fotoğraf arşivinize Yıl, Ay ve Gün gibi farklı seviyelerde göz atabilirsiniz. Tüm Fotoğraflar sekmesi ise her fotoğrafı aynı anda görüntüleme imkanı sunuyor. Sonuç olarak Fotoğraflar sekmesi, istediğiniz fotoğrafı daha kolay ve hızlı şekilde bulmanıza, üstelik arama motorunu kullanmadan, yardımcı olacaktır. Bu arada küçük bir ayrıntı, Yıl bölümüne girdiğinizde, bulunduğunuz tarihin geçmiş yıllardaki yakın tarihlerinde çekilmiş fotoğrafların ön izlemesini görüyorsunuz. Bu da anılarınızı yeniden yaşamaya yardımcı oluyor.
Sizin İçin veya Albümler gibi bölümlerde fazla bir değişiklik görünmüyor. Anılar için fon müziklerini Apple Music uygulamasında dinlenenlere göre seçme, daha gelişmiş arama özellikleri gibi ufak tefek yeniliklerin diğer bölümlere geldiğini görüyoruz.
Apple, iOS 13’te yeniliklerin büyük bir kısmını Fotoğraflar sekmesine ayırmış, ancak fotoğraf ve videoları düzenleme tarafında da önemli yenilikler var. Fotoğraf düzenleme aracı içindeki ışık, renk ve bunun gibi ayarlar daha çok dikkat çekici ve parmak dostu hâle getirilmiş. Biraz daha macOS’teki Fotoğraflar uygulamasındakine yakın bir deneyim söz konusu. Video tarafında da benzer görüntü ayarları sunulurken, esas memnun edici olan video yönünün değiştirilmesi oluyor. Şimdiye kadar bu işlem için ayrı uygulamalara ihtiyaç duyuyorduk. iOS 13 ile birlikte o uygulamaları silebiliriz, çünkü Fotoğraflar içindeki video döndürme aracı çok kullanışlı görünüyor.
Fotoğraflar uygulamasından bahsetmişken Kamera uygulamasında da dikkat çeken 1-2 yenilikten bahsetmeden geçmeyelim. Portre modunda High-Key Işığı Mono adı verilen yeni bir efekt bulunuyor. Böylelikle beyaz bir fon önüne yerleştirilmiş fotoğrafınızın elde edebilirsiniz. Siyah Işık efektine göre daha çekici bulduğumuzu söylemeliyiz. Öte yandan Portre Işığı’nın yoğunluğunu ayarlama imkanı da Portre moduna getirilen bir diğer dikkat çekici yenilik oluyor. Bu sayede portre fotoğrafınızın görünümüne ince ayar çekebilirsiniz.
iOS 13 inceleme: Müzik
Müzik uygulamasında görünüş itibarıyla çok fazla değişiklik yok. Ancak müzik dinlemeyi sevenlerin çok hoşuna gidecek bir özelliğin eklendiğini görüyoruz. O da eşzamanlı şarkı sözleri oluyor. Sevdiğiniz parçaları dinlerken bunlara eşlik etmenizi kolaylaştıran eşzamanlı şarkı sözleri, adından da anlaşılacağı üzere şarkı aktıkça sözlerini ekranda görmeyi sağlıyor. Animasyonlar ve okunaklı büyüklükteki yazılarla şarkı sözleri ekranda gayet şık görünüyor.
Bunun dışında iOS 13 ile birlikte çalma listesindeki şarkıların sırasını görmek kolaylaşıyor. Çalacak şarkıların sırasını, hangi çalma listesinden, albümden veya istasyondan çalındığını da kolaylıkla görebilirsiniz.
iOS 13 inceleme: App Store
App Store yakın geçmişte kapsamlı bir yenilikten geçmişti. iOS 13’te ufak tefek değişiklikler ve yeni eklenen Apple Arcade sekmesi göze çarpıyor. Apple Arcade ile birlikte Apple, kullanıcılara abonelik tabanlı bir oyun servisi sunuyor. Ayda 34,99 TL karşılığında 100 civarında oyuna sınırsız erişim fırsatı sağlıyor. iOS 13 kullanıcıları Apple Arcade’den yararlanabiliyor. İlk 1 ay da ücretsiz kullanılabiliyor.
Ekranın alt kısmındaki sekmelerden bir tanesi Arcade’e ayrılınca, Güncellemeler sekmesi de biraz arkalara atılmış. Ara sekmesine girdikten sonra sağ üst köşede bulunan profil resmine tıklatarak Hesap sayfasına girebilir; Satın Alınanlar, Abonelikler ve Güncellemeler gibi bölümlere ulaşabilirsiniz. Uygulama güncellemelerini bu bölümde görebilir, dilerseniz otomatik güncellemeyi de aktifleştirebilirsiniz.
iOS 13 inceleme: Dosyalar
iOS 13 ile birlikte Dosyalar uygulamasına önemli yenilikler geliyor. Aslında değişikliklerin büyük kısmı iPadOS ile ilgili ve iPad’in bir dizüstü bilgisayar gibi kullanılmasına daha fazla katkıda bulunuyor. Yine de, iPhone kullanıcıları için de Dosyalar’ın daha kullanışlı hâle geleceğini söyleyebiliriz.
Dosyalar uygulaması şimdiye kadar daha çok iCloud Drive veya diğer bulut tabanlı depolama servislerine bağlanan ve bulut üzerinde dosya yönetimine odaklanan bir yapıya sahipti. iOS 13 ile birlikte biraz daha cihazdaki yerel depolama alanına odaklanılıyor. Artık iPhone’unuzda dilediğiniz gibi klasör oluşturabilirsiniz. İnternet üzerinden indirdiğiniz dosyaları doğrudan bu klasörler içinde saklayabilirsiniz. Bu arada İndirilenler adı verilen bir klasör de Dosyalar uygulaması içindeki Favoriler bölümü altında daha hızlı şekilde erişilebilir hâle getirildi.
Benzer şekilde, belge tarama işlemini de doğrudan Dosyalar uygulaması içinden başlatabilir ve taradığınız belgeleri yine cihazınızın depolama alanında oluşturduğunuz klasörlerde saklayabilirsiniz. Uzak dosya sunucularına bağlanma işlevi de dikkat çeken yenilikler arasında bulunuyor.
Sıkıştırılmış dosyaların yönetimi konusunda da Dosyalar uygulaması artık tüm işi üstleniyor. Tıpkı bir bilgisayarda olduğu gibi, internetten indirdiğiniz sıkıştırılmış dosyaları Dosyalar içinden istediğiniz klasöre açabilirsiniz. Ya da, dilediğiniz klasörü Dosyalar aracılığıyla sıkıştırabilir ve Mail üzerinden başkalarına iletebilirsiniz.
iOS 13 inceleme: Bul
Şimdiye kadar iPhone’u Bul ve Arkadaş Bul adlı iki farklı uygulama vardı. Her ikisi de farklı amaçlar için kullanılıyor olsa da, işin özünde “bulmak” vardı. Apple, iOS 13 ile birlikte işleve odaklandı ve bu uygulamaları “Bul” adı altında birleştirdi. Artık hem cihazlarınızı hem de arkadaşlarınızı bulmak için tek bir uygulama işinizi görüyor.
Bul uygulamasında, eski uygulamaların işlevleri Kişiler ve Aygıtlar olmak üzere iki farklı sekme altına toplanıyor. Kişiler bölümünde aynı Aile Paylaşımı altında bulunan üyelerin veya konumunu takip ettiğiniz kişilerin konumlarına ait detayları görebilirsiniz. Aygıtlar bölümünde ise iCloud hesabınız altında tutulan cihazların veya Aile Paylaşımı altındaki diğer kişilerin cihazlarının takibini yapmanızı sağlayan araçlar mevcut durumda. Ben bölümü ise, uygulama ve konum ayarlarını yapmayı sağlıyor.
Sonuç olarak, uygulamanın adı ve kapsamı değişmiş olsa bile, daha önce eski uygulamaları kullanmış olanları çok da yabancı olmayacakları bir deneyim bekliyor. Yine de, başlangıçta uygulamanın genelini saran çekmeceli yapıya alışmak kolay olmayabilir. Ekranda daha fazla miktarda yukarı veya aşağı sürükleme yapmanız gerekecektir.
iOS 13 inceleme: Anımsatıcılar ve Notlar
Şimdiye kadar birçok dahili Apple uygulamasının kapsamlı yeniliklerden geçtiğini görmüştük. Ancak Anımsatıcılar uygulaması bir kenara atılmış gibiydi. iOS 13 ile birlikte bu uygulama da güncellendi ve diğer anımsatıcı işlevli uygulamalarla aynı çizgide modern bir tasarıma kavuştu.
Yeni ana ekran tasarımında dört ana kutu dikkat çekiyor. Bunlar hızlı şekilde erişmek isteyeceğiniz anımsatıcıları içeriyor. Bunun dışında iCloud ve yerelde tutulan anımsatıcıları da kolaylıkla görebilirsiniz. Siri veya Mesajlar ile kolay anımsatıcı oluşturma imkanı da mevcut durumda. Doğrusu Anımsatıcılar, kullandığımız önde gelen araçlardan bir tanesi. iOS 13’teki yenilikler şu an için deneyimde fazla bir değişiklik yaratmıyor. Ancak kullandıkça farklılıkları anlama fırsatını elde edeceğiz.
Notlar uygulamasında ise görünüş itibarıyla çok fazla değişiklik yok. Ancak işlevsellik bakımından dikkate değer eklemeler yapılmış. Örneğin, Galeri görünümü sayesinde artık ekranı daha verimli şekilde kullanmak mümkün. Liste görünümü nedeniyle ekranın büyük bir bölümü boş kalıyordu, aynı zamanda her bir notta ne olduğunu görmek için daha fazla tıklatma yapmanız gerekiyordu. Galeri görünümü sayesinde ekranda bir seferde daha fazla notu, üstelik ek tıklatma yapmadan görme fırsatını elde ediyorsunuz.
Klasörler tarafında da iOS 13 dikkate değer yenilikler getiriyor. Alt klasörlerin veya klasörlerin sıralamalarını değiştirme, klasörleri paylaşıma açma ve paylaşılan kişilere not veya dosya ekleme imkanı verme bunların arasında yer alıyor. Paylaşmak demişken, notlarınızı sadece okuma amacıyla da başkalarıyla paylaşabilirsiniz. Böylelikle paylaşılan notu sadece siz güncellemeye devam edebilirsiniz. Bu yenilik özellikle eğitimcilerin bir hayli işine yarayabilir.
Yapılacaklar listeleri için Notlar uygulamasını kullananlar da yeni gelen imkanlar sayesinde bu uygulamadan daha fazla yararlanacaklar. Listede işaretlenen maddenin aşağı atılması, yeni düzenleme araçları ile bu işlev de şimdi çok daha kullanışlı hâle geliyor.
Notlar içinde arama yapma özelliği de daha güçlü hâle getirildi. Artık sadece notlar içinde değil, taradığınız belgelerdeki metinlerde de arama yapılıyor. Böylelikle içinde sadece taranmış belge olan notları bile bulmak kolaylaşıyor.
iOS 13 inceleme: Safari
Safari uygulamasında da dikkate değer yenilikler var. Bunlardan ilki yenilenen başlangıç sayfası oluyor. Biraz daha Safari’nin macOS sürümündeki başlangıç sayfasına benzeyen yeni sayfa sayesinde, yeni bir sekme açtığınızda istediğiniz yere daha hızlı şekilde ulaşabilirsiniz. Favorilere eklediğiniz sitelerin yanı sıra, kullanım alışkanlıklarınıza göre otomatik olarak şekillenen Sık Ziyaret Edilen bölümü de yeni başlangıç sayfasının dikkat çekici unsurları arasında bulunuyor. Bir de Siri Önerileri adında üçüncü başlığı görüyoruz. Bu bölümü özelleştirme imkanı da sunuluyor.
Safari, iPadOS ile birlikte iPad’de web sayfalarının masaüstü sürümlerini göstermeyi tercih ediyor. iPhone’da da Masaüstü Web Sitesi talep etme işlemi kolaylaştırılmış. Okuyucu görüntüsü için kullanılan düğmenin yerini alan menü düğmesi; masaüstü görünümünü istemenin yanı sıra metin boyutunu değiştirme, araç çubuğunu gizleme gibi işlevleri barındırıyor.
Aynı zamanda web siteleri bazında ayarlar da kolaylaştırılmış. Her bir web sitesi için masaüstü web sitesi görüntüsünü varsayılan olarak ayarlayabilirsiniz. Aynı zamanda okuyucu görüntüsünün belli bir web sitesinin sayfalarında otomatik olarak kullanılmasını da seçebilirsiniz. Özellikle haber siteleri için bu ikinci ayar epey kullanışlı olacaktır. Öte yandan web sitesi ayarları içinde cihazın kamera, mikrofon ve konumuna erişimi gibi web sitelerine verilecek izinler de ayarlanabiliyor.
iOS 13 inceleme: Dikkatimizi çeken diğer noktalar
Yukarıdaki bölümlerde temel başlıklar altında iOS 13’te gelen yenilikleri ve özellikleri mercek altına aldık. Bunun dışında gerek işletim sistemi genelinde gerek bazı uygulamalarda dikkatimizi çeken bazı önemli noktalar var. Onlardan da maddeler hâlinde bahsedelim:
- Haritalar uygulamasında dikkate değer değişiklikler var. Ancak bunların birçoğu Türkiye’de kullanıma açık değil. Sadece Koleksiyonlar özelliği, Haritalar uygulamasını kullanmayı tercih edenler için kullanışlı bir yenilik olabilir. Sık gittiğiniz mekanları veya ilginizi çeken yerleri koleksiyonlara ekleyebilir, oluşturduğunuz koleksiyonları da başkalarıyla paylaşabilirsiniz.
- Eski sürümlerdekine göre daha dolu ve uzun bir paylaşım tepsisi var. Her bir uygulamaya göre içerikleri değişiyor, ancak sık kullanılan paylaşım araçları ve kişiler ön plana çıkarılmış. Aynı zamanda AirDrop da öne çıkarılan araçlar arasında bulunuyor. Eskiden ikinci satırda, düğmeler hâlinde gösterilen kopyalama, kaydetme gibi işlevler şimdi tek bir satır boyunca ve parmak uçlarıyla daha dost biçimde gösteriliyor.
- Eskiden 3D Touch destekli bir ekranda kullanılabilen Hızlı aksiyonlar, ön izleme gibi işlevler artık yazılıma bağlı hâle getirilmiş. Böylelikle iPhone XR gibi 3D Touch destekli ekrana sahip olmayan bir telefonda da Hızlı aksiyonlar kullanılabiliyor. Kaldı ki, Apple’ın iPhone 11, iPhone 11 Pro ve iPhone 11 Pro Max gibi telefonlarında da 3D Touch özelliği bulunmuyor.
- Denetim Merkezi üzerinden Wi-Fi, Bluetooth gibi ayarları kapatıp açmak kolaylık sunuyordu. iOS 13 ile birlikte artık bu denetimler üzerinden bir kablosuz ağa bağlanmak ya da Bluetooth cihazıyla eşleştirme yapmak gibi işlemleri de gerçekleştirebilirsiniz.
- Sağlık uygulaması iPhone’da çok sık açtığımız bir uygulama değil. Ancak iOS 13 ile birlikte bu uygulamayı daha çok açma ihtiyacı hissedebiliriz. Topladığı sağlık ve egzersiz bilgilerini daha anlaşılır grafikler ve infografiklerle göstermeye başlayan bu uygulama öte yandan kadın sağlığı konusunda birçok nitelik ve işlev kazanıyor. Şimdiye kadar adet döngüsü takibi için üçüncü taraf uygulamaları kullanan kadınların Sağlık uygulamasına gelen yeniliklere bir göz atmalarını tavsiye ederiz.
- Kişisel Erişim Noktası özelliği de yeniden düzenlenmiş. Burada Aile Paylaşımı ön plana çıkarılmış. Aile Paylaşımı içinde yer alan cihazların sizin kişisel erişim noktası özelliği etkinleştirilmiş cihazınıza otomatikman bağlanması mümkün olabiliyor. Kişisel Erişim Noktası özelliği açılıp kapatılabilir bir özellik olmaktan daha çok, izin verdiğiniz takdirde diğer cihazların katılabileceği bir yapıya dönüştürülmüş. Yani sürekli açık olan, sizin ise kapısını dilediğiniz gibi kapatıp açtığınız bir yapı hâlini almış.
- Wi-Fi tarafındaki küçük ama önemli yeniliklerden bir tanesi de WPA3 desteği oluyor. Böylelikle daha güvenli Wi-Fi bağlantılarının oluşturulması için gerekli destek sunuluyor. Tabii ki, cihazınızın bağlandığı şebekede de bu desteğin olması şart.
- WWDC 2019’da öne çıkarılmış iOS 13 yeniliklerinden biri de klavyeye gelen kaydırarak yazma imkanı olmuştu. Ne var ki, bu özellik Türkçe klavyede henüz kullanılamıyor.
- iOS 12 ile performans tarafında önemli adımlar atılmıştı. iOS 13 ile birlikte bunlar devam ettiriliyor. iOS 13 beta sürümlerini en başından beri kullanıyoruz ve performans konusunda da sıkıntı yaşamadık. iOS 13’ü destekleyen en eski cihazlarda da dikkate değer performans sıkıntılarının olmayacağını düşünüyoruz.
iOS 13 inceleme: Sonuç
Apple’ın iOS 13 ile ilgili yenilikleri detaylı şekilde paylaştığı sayfada birçok farklı noktaya değiniliyor. Genel olarak iOS 13, önceki sürümler kadar büyük değişiklikler içermiyor. Koyu Modu gibi önemli bir görsel işlevin dışında, iOS 12’den geçiş yapanları görsellik tarafında büyük değişiklikler beklemiyor. Ancak güncelleme yaptıktan sonra iOS 13 yüklü cihazlarını kullanmaya başladıklarında hem cihazlarının performanslarının daha da yükseldiğini, hem de daha verimli şekilde kullandıklarını fark edeceklerdir.
iOS 13’e terfi etmek için beklemenize gerek yok. Eğer cihazınız iOS 13 uyumlu cihazlar arasında yer alıyorsa, güncelleme komutunu verebilir ve yukarıda detaylandırdığımız yeniliklere ve işlevlere kavuşabilirsiniz.
