Google İsrail ile 1,2 milyar dolarlık bir bulut sözleşmesi imzalamıştı. Bu sözleşmenin duyurulmasından aylar önce, şirket içindeki bazı yetkililer, sözleşmenin insan hakları ihlalleriyle bağlantılı olabileceği konusunda uyarılarda bulundu. The New York Times tarafından yayımlanan belgelere göre, Google’ın hukuk ve politika ekipleri ile dış danışmanlar, bu endişelerini üst düzey yöneticilere iletti.
Belgelerde, “Google Cloud hizmetlerinin, Batı Şeria’daki İsrail faaliyetleri de dahil olmak üzere insan hakları ihlallerine aracılık etmek veya bu ihlallerle bağlantılı olmak için kullanılabileceği” ifade edildi. Bu durum, Google’ın sözleşme duyurusu yaptığı Mayıs 2021’den önce şirket içinde tartışılmış, ancak sözleşmenin şirketin itibarına zarar verip vermeyeceği konusundaki kaygılara rağmen imzalanmasına karar verilmişti.
Proje Nimbus olarak adlandırılan bu sözleşme, Google ve Amazon’un İsrail hükümetine bulut hizmetleri sağlamasını içeriyor. The New York Times’ın raporuna göre, bu sözleşme, yapay zeka araçlarıyla görüntü ve videolardaki nesneleri analiz etme, büyük miktarda veriyi depolama ve analiz etme gibi hizmetler sunmayı kapsıyor.
Sözleşmenin en kazançlı kısmı, 2021-2028 yılları arasında İsrail Savunma Bakanlığı’ndan beklenen 525 milyon dolarlık gelir oldu. Google’ın 2021’deki toplam 258 milyar dolarlık geliriyle kıyaslandığında bu miktar nispeten küçük görünse de, sözleşme, şirketin diğer askeri ve istihbarat müşterileriyle ilişkilerini güçlendirmesi açısından önemli bir adım olarak değerlendirildi.
Öte yandan, Google sözcüleri, sözleşmenin yalnızca İsrail hükümetinin ticari bulut üzerinde çalıştırdığı uygulamalar için kullanıldığını ve hassas ya da askeri operasyonlarla doğrudan bağlantılı olmadığını belirtti. Ancak, The Intercept tarafından yayımlanan başka belgeler, Proje Nimbus’un, Google’ın standart hizmet koşullarından farklı “uyarlanmış” koşullara tabi olduğunu ortaya koydu.
Google İsrail ile anlaşmasını protesto eden yaklaşık 50 kişiyi işten çıkardı
Google, sözleşmeyi imzaladıktan sonra, projeyi protesto eden yaklaşık 50 çalışanını işten çıkardı. Çalışanlar, yapay zeka araçlarının İsrail ordusu tarafından kullanılabileceği endişesiyle bu sözleşmeye karşı çıkmıştı. Google yazılım mühendisi Billy Van Der Laar, bu durumu “Liderlik, güvenimizi, yapay zeka ilkelerimizi ve insanlığımızı ihlal etti” şeklinde yorumladı.
Danışmanlık firması Business for Social Responsibility (BSR) ise Google’a, yapay zeka araçlarının İsrail ordusu gibi “hassas müşterilere” satılmaması gerektiğini önerdi. Ancak, bu önerilerin sözleşme metnine yansımadığı görülüyor. Sözleşmede, yalnızca Google’ın hizmet koşullarını ihlal eden müşterilerin erişimini askıya alabileceği belirtiliyor.
Son gelişmeler, özellikle İsrail-Hamas çatışmalarının ardından Proje Nimbus’un Google içinde bir gerilim kaynağı olmaya devam ettiğini gösteriyor. Şirketin insan hakları ile ticari çıkarlar arasındaki dengeyi nasıl sağlayacağı ise tartışılmaya devam ediyor.
