Google, Ukrayna’nın komşusu Rusya tarafından işgal girişimine uğraması nedeniyle, kullanıcıların güvenliğini korumak için, Google Haritalar tarafından bu ülkede sunulan gerçek zamanlı trafik özelliklerini geçici olarak devre dışı bıraktı.
Anlık trafik durumu özelliği, yollardaki trafik sıkışıklıklarını veya hangi işletmelerin ve mağazaların yoğun olduğunu göstermek için Android akıllı telefonlardan toplanan anonim konum verilerini kullanıyor. Uzmanlar, bu tür verilerin işgalin ilerleyişi hakkında fikir verebileceğini söylüyor. Bir açık kaynak istihbarat (OSINT) uzmanı, Google Haritalar’da Ukrayna sınırında olağandışı trafik sıkışıklığı tespit ettikten sonra geçen perşembe günü erken saatlerde Rus işgalinin belirtilerini gördüğünü söylemişti.
Middlebury Enstitüsü’nden OSINT uzmanı Profesör Jerry Lewis, geçen hafta Motherboard sitesine, “İstilayı ilk görenin biz olduğumuzu düşünüyorum” dedi. “Ve bunu bir trafik uygulamasında gördük.”
Reuters ve Vice‘ın haberlerine göre Google, bu özellikleri devre dışı bırakma kararının yerel kullanıcıların güvenliğini korumak için Ukrayna makamlarıyla istişareden sonra verildiğini söyledi. Özellikler Ukrayna dışından erişime kapatıldı. Ancak Google, bölgedeki yol tarifi özelliklerini kullanan sürücüler için anlık trafik bilgilerinin hâlâ mevcut olacağını söylüyor. Google’ın önceki çatışmalar veya savaşlar sırasında bu özellikleri devre dışı bırakıp bırakmadığı açık biçimde bilinmiyor.
Harita hizmetleri tarafından toplanan konum verileri genellikle bu tür beklenmedik öngörüler sunuyor. Örneğin, fitness izleme uygulaması Strava, 2017’de kullanıcı etkinliklerinin bir haritasını yayınladığında, yanlışlıkla birkaç ABD askeri üssünün yerini ortaya çıkardı ve askerlerin hava limanları etrafında tur attığını gösterdi. Benzer şekilde, Snapchat’in coğrafi konum özellikleri, Irak Savaşı’nda ön cepheden görüntü ve video toplamak için kullanıldı. Konum verileri olsun ya da olmasın, savaş bölgelerinde sosyal medya aracılığıyla paylaşılan bilgiler, açık kaynak araştırmacıları, gazeteciler ve diğerleri için hayati bir araç haline geldi.
Bu verilerin genellikle, güvenilir bilgi sağlamak için diğer kaynaklarla birleştirilmesi gerekir. Örneğin, geçen perşembe günü Ukrayna dışında tespit edilen trafik sıkışıklığı durumunda, araştırmacılar zaten uydu görüntülerini kullanarak bölgeyi inceliyorlardı. Akıllı telefon verileri muhtemelen Android telefon kullanan askerlerden değil, barikatlarda duran sivillerden geliyordu.
OSINT araştırmacısı Lewis, geçen hafta Motherboard‘a “Bence büyük veri şirketleri, verilerinin ne kadar yararlı olabileceğiyle doğrudan yüzleşmek istemiyorlar.” dedi. “Demek istediğim, biz yaptığımız zaman harika, değil mi? Ruslar, bilirsiniz, Ukraynalılardan gelecek bir saldırıyı tespit etmek için benzer bir şey yapabilseydi, belki daha az havalı olurdu.”
