Google, 2020 yılında başlattığı ve web gizliliği alanında büyük bir değişiklik olarak sunduğu Privacy Sandbox girişimini askıya aldı. Chrome tarayıcısında üçüncü taraf çerezlerini kaldırmayı hedefleyen bu plan, şirketin son açıklamasıyla rafa kalktı. Google’dan Anthony Chavez’in verdiği bilgiye göre, artık kullanıcıların çerez tercihleri mevcut haliyle devam edecek. Yani, Chrome tarayıcısı üçüncü taraf çerezleri engelleyen yeni bir yapı sunmayacak.
Bu karar, sektördeki farklı paydaşların uzun süredir dile getirdiği çekincelerden bağımsız değil. Yayıncılar, reklam şirketleri ve düzenleyici kurumlar bu değişikliğin ciddi sonuçlar doğurabileceğini defalarca dile getirdi. Herkesin bu konuya aynı açıdan bakmadığı netleştiğinde, Google için planı rafa kaldırmak kaçınılmaz hale geldi. Şirketin açıklamaları da bu görüş ayrılıklarını doğrular nitelikte.
Google, farklı paydaşlardan gelen baskılarla geri adım atmak zorunda kaldı
Geliştirilen sistemin kullanıcı gizliliğini yeterince korumadığı ve hatta Google’ın tekeline hizmet ettiği yönünde çok sayıda eleştiri yapılmıştı. Elektronik Sınır Vakfı (EFF), Privacy Sandbox sisteminin kullanıcıları hâlâ izlediğini ve buna rağmen daha az şeffaf olduğunu belirtmişti. Bunun yanında, konuyla ilgili Birleşik Krallık Rekabet ve Piyasalar Kurumu (CMA) da 2020’den bu yana süreci mercek altına almıştı. ABD’de ise geçtiğimiz günlerde bir yargıç, Google’ın reklam teknolojileri alanında rekabete aykırı davrandığını tespit etti.
Başlangıçta Safari ve Firefox gibi tarayıcıların attığı gizlilik odaklı adımlara yanıt olarak geliştirilen Privacy Sandbox, zamanla kapsamını genişletmişti. Topics API gibi bileşenlerle kullanıcıların ilgi alanlarına göre reklam gösterilmesi hedeflenmişti. Ne var ki, bu sistemlerin da yeterince şeffaf ve kullanıcı dostu olmadığı öne sürüldü. Google ise bu iddiaları reddetse de uygulamada yaşanan belirsizlikler projeye olan güveni sarstı.
Projenin uygulanması zamanla ertelendi, detaylar sürekli güncellendi, ancak kullanıcı tarafında büyük bir belirsizlik hâkimdi. Google geçen yıl yaptığı açıklamada, artık çerezsiz Chrome’a geçişi kullanıcının tercihine bırakacağını duyurmuştu. Şimdi ise bu planın tamamen durdurulduğu, yeni bir çerez yönetimi yapısının da uygulanmayacağı belirtiliyor. Chavez, yeni bir onay ekranı sunulmayacağını açıkça ifade etti.
“Movement for an Open Web” adlı organizasyon bu kararı, projenin sona erdiğini gösteren açık bir sinyal olarak değerlendirdi. Kurumun kurucu ortağı James Rosewell, Google’ın bu projeyle reklam dünyasında açık standartları ortadan kaldırmayı amaçladığını öne sürdü. Rosewell’e göre, düzenleyici baskılar şirketin bu planlarını sürdüremeyeceği kadar yoğun hale geldi. Dolayısıyla proje, resmi bir iptal olmasa da fiilen sona ermiş görünüyor.
Google, her ne kadar resmi olarak projeyi iptal ettiğini söylemese de sektörde bu karar bir tür geri adım olarak okunuyor. Reklam gelirlerinin büyük kısmını elinde tutan bir şirketin bu tarz bir değişikliği sürdürebilmesi için çok daha net ve kabul edilebilir bir yapı sunması gerekiyordu. Şirketin bu yapı üzerinde fikir birliğine varamaması, kararın neden iptal edildiğini anlamayı kolaylaştırıyor. Üçüncü taraf çerezlerinin kaldırılması gibi büyük ölçekli bir değişim, sadece teknolojiyle değil, aynı zamanda toplumsal ve hukuki uzlaşmayla da mümkün olabiliyor.
