Avrupa Komisyonu, Google’ın kendi Alışveriş, Oteller ve Uçuşlar hizmetlerini rakip karşılaştırma platformlarına kıyasla daha avantajlı bir konumda göstererek Avrupa Birliği (AB) rekabet kurallarını ihlal ettiğini belirtti. Komisyon,yaptığı ön değerlendirme sonucunda, Google’ın çatı şirketi Alphabet’in Dijital Piyasalar Yasası’na (DMA) da aykırı davrandığını ve Play Store’da uygulama geliştiricilerin kullanıcıları alternatif dağıtım kanallarına yönlendirmesini engellediğini bildirdi. Google, ön suçlamalara karşı savunma yapma hakkına sahip olduğu gibi, AB’nin nihai kararından önce ek uyum düzenlemeleri de gerçekleştirebilir.
Ancak AB yasalarına göre, DMA ihlallerine karşı şirketlere yıllık küresel gelirlerinin yüzde 10’una kadar para cezası uygulanabiliyor. Alphabet’in 2024 yılı itibarıyla 350 milyar dolar gelir elde ettiği göz önüne alındığında, olası bir cezanın 35 milyar dolara kadar ulaşabileceği belirtiliyor.
AB Komisyonu’nun rekabetten sorumlu yöneticilerinden Teresa Ribera, yaptığı açıklamada, “Ön değerlendirmemiz, Alphabet’in Google Arama sonuçlarında kendi hizmetlerini öne çıkararak Dijital Piyasalar Yasası’nı ihlal ettiğini gösteriyor. Bu durum, tedarikçilerin ve rakip firmaların adil bir sıralama sisteminden faydalanmasını engelliyor” ifadelerini kullandı.
Google’ın rekabet politikalarından sorumlu üst düzey yöneticisi Oliver Bethell ise şirketin bu eleştirilere katılmadığını belirtti. Bethell, Google Arama’daki değişikliklerin yanlış yönlendirilmiş olduğunu savunarak, AB’nin talep ettiği düzenlemelerin kullanıcı deneyimine zarar verebileceğini öne sürdü. Özellikle seyahat sektörüyle ilgili yapılan değişikliklerin, doğrudan havayolu şirketlerinin sitelerine yönlendirilmemesi durumunda, kullanıcıların aracı platformlar nedeniyle daha yüksek bilet fiyatlarıyla karşılaşabileceğini dile getirdi. Ayrıca, bu düzenlemelerin bazı işletmeler için %30’a varan trafik kaybına yol açtığını ifade etti.
AB, Google’ın Play Store’daki uygulama geliştiricilere yönelik kısıtlamalarını da eleştirdi. Ribera, Alphabet’in Android kullanıcılarının Play Store dışındaki daha uygun fiyatlı seçeneklerden haberdar edilmesini engellediğini belirtti. Buna karşın Google, güvenlik endişelerini gerekçe göstererek, AB’nin bu konuda sunduğu seçenekleri eleştirdi. Bethell, AB Komisyonu’nun uygulama dağıtımıyla ilgili bulgularını “yanıltıcı bir tercih” olarak nitelendirdi ve AB’nin şirketleri ya Apple’ın kapalı ekosistemi gibi bir modele ya da güvenlik açıkları yaratabilecek bir sisteme zorladığını savundu.
AB Komisyonu’nda teknoloji egemenliği, güvenliği ve demokratik süreçlerden sorumlu başkan yardımcısı Henna Virkkunen, Google’ın rekabet kurallarını ihlal eden uygulamalarının Avrupa’daki ve diğer ülkelerdeki birçok işletmeyi olumsuz etkilediğini belirtti. Virkkunen, “Google Arama veya Play Store aracılığıyla kullanıcılarına ulaşmaya çalışan işletmeler bu kısıtlamalar nedeniyle zarar görüyor. Alphabet’in DMA’ya tam uyum sağlaması, dijital hizmet sağlayıcıları için adil rekabet ortamının korunması açısından kritik öneme sahip” dedi.
Bu gelişme, AB’nin 25 Mart’ta Google Arama’ya yönelik bir soruşturma başlatmasının ardından geldi. Komisyon, Google’ın kendi hizmetlerini üçüncü taraf rakiplerine göre avantajlı konumlandırdığına dair şüpheleri nedeniyle inceleme başlatmıştı. Benzer bir durum nedeniyle Google, 2017 yılında Google Alışveriş hizmeti nedeniyle 2,4 milyar euro (günümüz değeriyle yaklaşık 2,5 milyar dolar) para cezasına çarptırılmıştı. Dijital Piyasalar Yasası kapsamında ilk suçlama ise Haziran 2024’te Apple’a yöneltilmiş, kısa bir süre sonra Meta da reklam modeli nedeniyle ön suçlamalarla karşı karşıya kalmıştı.
Google daha önce DMA’ya uyum sağlamak için bazı değişiklikler yapmıştı
Google, DMA düzenlemelerine uyum sağlamak amacıyla bazı değişiklikler yapmıştı. Bu değişiklikler arasında, arama sonuçlarında üçüncü taraf karşılaştırma sitelerine daha fazla yer verilmesi ve Google Uçuşlar araç takımının AB’deki kullanıcılar için kaldırılması gibi adımlar yer aldı. Ayrıca klasik 10 mavi bağlantı formatına dönüş yapılmasını içeren testler de gerçekleştirildi.
DMA, belirli teknoloji devlerini “kapı bekçisi” olarak tanımlayarak, onların dijital hizmetlerde rekabeti engelleyici uygulamalara başvurmasını önlemeyi hedefliyor. Alphabet, Eylül 2023’te bu kategoriye dahil edilmiş ve 6 Mart 2024 itibarıyla tam uyum sağlaması beklenmişti.
AB’nin bu adımı, Avrupa ile ABD arasında büyük teknoloji şirketlerine yönelik düzenlemeler konusunda artan gerilimin bir parçası olarak değerlendiriliyor. Özellikle, ABD Başkanı Donald Trump’ın teknoloji devleriyle yakın ilişkileri ve AB’nin uyguladığı para cezalarını “ek vergilendirme” olarak nitelendiren eleştirileri, bu konudaki tansiyonun yükselmesine neden oldu. Financial Times’ın Ocak ayında yayımladığı bir haberde, ABD’nin baskısı nedeniyle AB’nin büyük teknoloji firmalarına yönelik denetimlerini gevşetme ve Apple, Meta, Google gibi şirketler üzerindeki soruşturmaları yeniden değerlendirme eğiliminde olduğu öne sürülmüştü.
