Akıllı telefon pazarının üst ucunda olduğu kadar alt ucunda da büyük bir rekabet sürüyor. Giriş segmentine baktığımızda Android telefonları, Nokia’nın Asha serisi cihazlarını çoğunlukla görüyoruz. Bunların arasına bir de Mozilla’nın açık kaynak kodlu mobil işletim sistemi Firefox OS’i barındıran cihazlar katıldı. Mozilla’nın çeşitli mobil operatörlerle faaliyete geçirdiği Firefox OS, HTML5 ve JavaScript gibi açık standartları temel alan, Linux tabanlı açık kaynak kodlu bir mobil işletim sistemi olarak dikkat çekiyor. Firefox internet tarayıcısının arkasındaki kuruluş olan Mozilla Vakfı’nın bir projesi olan Firefox OS ilk olarak geçen yıl yurt dışında çeşitli ülkelerde piyasaya sürülen akıllı telefonlarla birlikte yolculuğuna başladı.
Mozilla Firefox OS ile birlikte kullanıcılara akıllı telefon deneyimini ucuza yaşatacak cihazlar sunmayı hedefliyor. Bu projede mobil operatörler de önemli yer tutuyor. Telefonica, Orange, O2, Deutsche Telekom gibi operatörler Firefox OS ile çalışan cihazları abonelerine sunuyor. Bu cihazlar da ZTE, LG, Huawei gibi üreticilerin elinden çıkıyor.
Firefox OS’i destekleyen mobil operatörlerin ve cihazların pazara çıktığı ülkelerin sayısı 2014 ile birlikte daha da artacak. Mozilla, geçen hafta Barselona’da Firefox OS’in yeni versiyonu 1.3’ü, yeni cihazlarla birlikte tanıttı. 2014’ün Firefox OS cihazları teknik özellikler bakımından daha iyi olacak ve sonuç olarak kullanıcılarına daha iyi performans sunacak. Ayrıca Firefox, akıllı telefon fiyatını 25 dolara kadar indirecek konsept ürününü de MWC 2014’te sergiledi.
Türkiye’de henüz Firefox OS cihazlarını müşterilerine sunan bir mobil operatör bulunmuyor. Ancak Türkiye gelişmekte olan bir pazar ve barındırdığı potansiyelle Mozilla’nın ilgisini çekecek türden. Yakın gelecekte Firefox OS’i daha çok görmemiz muhtemel. Bu nedenle şimdiden Firefox OS’i size biraz tanıtalım istedik. Arkadaşımız Oytun Eren Şengül’ün sağladığı Alcatel OneTouch Fire cihazı sayesinde Firefox OS’i tanıma fırsatı bulduk. Geçen haftaki Firefox OS’in yeni sürümünün duyurulmasının ardından elimizdeki sürüm artık eskidi sayılır, ancak bu sürüm bile Firefox OS hakkında bir fikir edinmemizi sağlar.
Firefox OS’in kullanıcı arayüzü Android’i biraz olsun andırıyor. Ekranın tepesinde saat, pil, sinyal gücü gibi bilgileri gösteren, aynı zamanda sol kenarında da gelen bildirim sayısının gösterildiği bir çubuk bulunuyor. Bu çubuğu aşağı sürüklediğinizde karşınıza bildirim tepsisi çıkıyor. Bu bildirim tepsisinin en altında Wi-Fi, Bluetooth gibi unsurları hızlı şekilde kapatıp açmayı sağlayan düğmeler ve Ayarlar uygulamasına açılan bir kısayol yer alıyor.
Ana ekrana baktığımızda birinci panelin arama işlevine ayrıldığını görüyoruz. Üst bölümde yer alan arama çubuğuna anahtar kelimenizi yazmaya başladığınız anda Firefox OS seçenekler sunmaya başlıyor. Arama sonuçları hem cihaz içinden hem de internet üzerinden sağlanan sonuçlardan oluşuyor. Web tabanlı sonuçlar bir mobil işletim sistemi kullanıcı arayüzü tadında, ikonlar ve altlarında sayfa başlıklarıyla gösteriliyor. Arka planda da anahtar kelimenizle ilgili görsel sonuçları bir duvar kağıdı şeklinde gösteriliyor.
Parmağınızla sola sürüklediğinizde ise karşınıza uygulama menüsü çıkıyor. Uygulama ikonlarının genellikle yuvarlak olduğunu görüyoruz, ancak aralarda istisnalar da çıkıyor. Firefox OS açık web teknolojilerini temel aldığı için uygulamalar da web tabanlı oluyor. Bu da çoğu sosyal ağın veya servisin mobil web sitelerinin uygulama tadında Firefox OS’e getirilmesini sağlıyor. YouTube, Twitter, Facebook, Here Maps gibi uygulamalar HTML5 tabanlı olmalarıyla dikkat çekiyor. Uygulamaları indirebildiğiniz Mozilla Marketplace mağazası da bu avantajdan faydalanıyor. LINE, MessageMe gibi popüler başlıkları mağazada görüyoruz.
Hem arama paneli hem de uygulama menüsü içinde sayfanın en altında yer alan hızlı başlatma çubuğu üstünde telefon, mesajlar, Firefox ve kamera uygulamalarına kısayollar bulunuyor. Firefox OS böylelikle telefonun en sık kullanılan özelliklere her an hızlı şekilde ulaşma imkanı sunmuş oluyor. Kilit ekranı da saat ve tarih bilgilerini gösteriyor. Parmağınızı hızlı şekilde yukarı sürüklediğinizde karşınıza iki adet ikon çıkacak. Bunlardan soldaki kamera uygulamasına geçiş yaparken, sağdakine dokunduğunuzda kullanıcı arayüzüne ulaşmanız mümkün oluyor.
Kamera uygulaması fazlasıyla basit, herhangi bir ayar menüsü göremedik. Ekranın sağına yerleştirilmiş üç ikon mevcut. Bunlar fotoğraf, video çekimi ve galeri uygulamasına açılan kısayol şeklinde sıralanıyor. Hepsi bu kadar…
Firefox OS’in internet tarayıcısı doğal olarak Firefox oluyor. Turuncu tilki OneTouch Fire gibi giriş seviyesindeki bir cihazda bile fena sonuç sergilemiyor gibi görünüyor. Sayfaların açılması sırasında fazla bekleme olmuyor, sayfa içinde gezinme ve kaydırma da pürüzsüz, akıcı şekilde gerçekleşiyor. SunSpider benchmark testinden elde edilen yaklaşık 3 ms’lik sonuç da bu OneTouch Fire gibi bir cihaz için fazlasıyla iyi sayılır.
Bu noktada Alcatel OneTouch Fire’dan bahsetmeden de geçmeyelim. 3.5 inç, 320 x 480 piksel gibi düşük çözünürlüklü bir TFT kapasitif dokunmatik ekran barındıran bu cihazda 1 GHz işlemci, Adreno 200 GPU, 256 MB RAM, 160 MB dahili hafıza, 512 MB ROM bulunuyor. Yani karşımızda gerçek anlamda giriş seviyesinde bir cihaz bulunuyor. Buna rağmen Firefox OS fena bir performans ortaya koymuyor. Herhalde bu telefonda Android çalışıyor olsaydı, daha çok takılan, internet tarayıcısı biraz daha yavaş işleyen bir cihaz karşımızda olurdu.
Gayet kompakt ve rahat kullanılabilir bir tasarıma sahip olan ve dışı Firefox OS’in rengi turuncuyla kaplı olan OneTouch Fire’ın ekranının altında, her Firefox OS cihazında olduğu gibi kapasitif dokunmatik ana ekran tuşu bulunuyor. Uygulamalardan çıkma, ana ekrana dönme gibi işlevler bu tuşla gerçekleştiriliyor. Ayrıca bu tuşa 2-3 saniye bastığınızda karşınıza çoklu görev ekranı çıkıyor. Açık olan son uygulamaların ekran görüntüleriyle birlikte gösterildiği bu arayüz sayesinde uygulamalar arası geçiş yapmak mümkün oluyor. Her bir resmin sağ üst köşesindeki çarpı ikonuna dokunarak uygulamayı tamamen kapatmanız da imkan dahilinde yer alıyor.
Firefox OS’in Ayarlar uygulaması Android’inkini andırıyor ve düzenli yapısıyla dikkat çekiyor. Ağ ve Bağlanabilirlik, Kişiselleştirme, Gizlilik ve Güvenlik, Depolama, Aygıt gibi başlıklar arasında çeşitli ayarların toplandığını görüyoruz. Firefox OS güncellemeleri de kablosuz olarak denetleniyor ve eğer bir güncelleme varsa, bu kablosuz bağlantı üzerinden indirilip uygulanıyor.
Mozilla’nın alternatif olarak mobil cihaz piyasasına sunduğu Firefox OS, hedeflediği giriş segmentinde Android’in ciddi bir alternatifi olabilir. Alcatel OneTouch Fire gibi düşük profilli bir cihazda bu mobil işletim sistemi fena bir performans sergilemiyor. Firefox OS 1.3 ve onunla birlikte tanıtılan daha iyi teknik özellikli cihazlarla birlikte performans daha da yukarılara götürülecek gibi görünüyor. HTML5 tabanlı web uygulamalarının Firefox OS’te doğal uygulama tadında çalışabilmesi de bu işletim sisteminin artıları arasında yer alıyor. Kullanıcı arayüzünün Android’i biraz olsun andırması da kullanıcıları kendisine çekebilir, onları rahat hissettiren bir deneyimi sunabilir. Firefox OS’in Türkiye’de de potansiyeli var gibi görünüyor.
