Güneş’in 11 yıllık döngüsünün en yoğun dönemine yaklaşmasıyla birlikte, geçtiğimiz hafta meydana gelen Güneş fırtınaları, Dünya genelinde göz alıcı Kuzey Işıkları manzaraları yarattı. 10 Mayıs’ta gerçekleşen ve son 20 yılda görülen en şiddetli Güneş fırtınası, nadiren ışıkların gözlemlenebildiği bölgelerde bile gökyüzünü aydınlattı. Bu görsel şölen, genellikle yalnızca kutup bölgelerinde görülen auroraları çok daha geniş bir coğrafyada gözler önüne serdi.
Kuzey Işıkları’nın bilimsel temelleri
Güneş, devasa enerji patlamaları olan güneş lekeleri ve daha yavaş enerji salınımları olan koronal kütle atımları ile dikkat çekiyor. Bu enerji dalgaları, Dünya’nın atmosferiyle etkileşime girdiğinde, göz kamaştırıcı Kuzey Işıkları’nı oluşturuyor. Bu etkileşim sonucunda, atmosferdeki gazlar uyarılıyor ve farklı renklerde ışık yayarlar, bu da gökyüzünde nefes kesici manzaralar oluşturur.
Güneş fırtınaları, elektronik sistemler üzerinde olumsuz etkilere de yol açabiliyor; özellikle uydu iletişim sistemlerinde aksamalar meydana gelebiliyor. Ancak bu fırtınaların yüzeyde doğrudan tehlike yaratması nadirdir. Yine de, 2003 yılında yaşananlar gibi, elektrik şebekelerinde hasara yol açarak karartmalara neden olabilirler.
NASA’nın Güneş Dinamikleri Gözlemevi, 10 ve 11 Mayıs 2024 tarihlerindeki iki Güneş lekesini başarıyla kaydetti. Gözlemevi tarafından yakalanan görüntüler, aşırı ultraviyole ışık altında parlamaları ait son derece sıcak materyalleri gözler önüne serdi. Bu görüntüler, olayın şiddetini ve güzelliğini detaylı bir şekilde belgeliyor.
Son günlerde artan güneş aktivitesi, kutup bölgeleri dışında kalan yerlerde de aurora gözlemlerini mümkün kıldı. ABD, Kanada, İngiltere ve Avustralya gibi ülkelerden muhteşem Kuzey Işıkları görüntüleri elde edildi. Bu olay, auroraların sadece kutuplarda değil, geniş bir coğrafyada nasıl oluşabileceğini gösteriyor.
Gece boyunca aurora gözlemlemek için en iyi şansınız, karanlık bir yerde olmanız ve şehir ışıklarından uzakta bulunmanız gerektiği belirtiliyor. Türkiye, Kuzey Işıkları gözlem hattının altında kalsa da, Rize gibi Karadeniz Bölgesi’nin bazı şehirlerinde bu ışıkların gözlemlendiği bildirildi. Bulutların olmadığı, güneş batımından sonra olan zamanlar, bu doğa olayını izlemek için en uygun zamanlar arasında. Ancak auroraların ne zaman görüneceğini öngörmek zordur.
Uzmanlar, auroraları cep telefonları ile fotoğraflama konusunda önerilerde bulunuyorlar. Telefon kameraları, auroraların yaydığı dalga boylarına insan gözünden daha hassas bir şekilde tepki verebiliyor. Bu, bazen gerçek hayattaki görüntüden daha etkileyici fotoğraflar çekilmesini sağlayabilir.
