Çin merkezli drone üreticisi DJI, ABD’ye drone ithalatında kısıtlamalarla karşı karşıya olduğunu duyurdu. Şirketin en son tüketici drone modeli Air 3S, bu ithalat engeli nedeniyle şu an için ABD’deki mağazalarda satılamayacak.
DJI’nin bu açıklaması, ABD’nin DJI drone’larını yasakladığı anlamına gelmiyor. Ancak şirket, ABD İç Güvenlik Bakanlığı’nın, özellikle Çin yapımı ürünlerin menşeine dair daha sıkı incelemeler yaptığını düşünüyor. Şirketin bu durumu, Çin’den ithal edilen ürünlerin kaynağını denetlemeye yönelik daha geniş çaplı bir girişim olarak nitelendirdiği belirtiliyor.
DJI’nin distribütörlerine gönderdiği bir mektuba göre, ABD Gümrük ve Sınır Koruma (CBP), bu ithalat kısıtlamalarını Uygur Zorla Çalıştırmayı Önleme Yasası’na (UFLPA) dayandırıyor. Bu mektupta DJI, ürünlerinin üretiminde zorla çalıştırma gibi yasadışı uygulamaların kullanılmadığını vurguluyor. Reuters’ın ilk kez haberleştirdiği bu mektubun gerçekliği, DJI’ın sözcüsü Daisy Kong tarafından da doğrulandı.
DJI’nin yayımladığı resmi bir blog yazısında ise şirket, bu durumun bir “yanlış anlama” olduğunu belirtti ve ABD Gümrük yetkililerine ürünlerinin Xinjiang bölgesinde üretilmediğini kanıtlamak için belgeler sunduğunu açıkladı. Xinjiang, Çin hükümetinin Uygurları zorla çalıştırdığı iddialarıyla sık sık gündeme gelen bir bölge. DJI, tüm üretim tesislerinin Shenzhen ve Malezya’da bulunduğunu, ABD yasalarına ve uluslararası standartlara uygun şekilde faaliyet gösterdiğini vurguladı. Ayrıca, ABD’li perakendecilerin tedarik zincirini denetlediğini de ekledi.
Öte yandan, DJI şu an UFLPA’nın kara listesinde yer almıyor. Ancak şirket, daha önce Çin hükümetine Uygur topluluğu üzerinde gözetim yapmaları için drone sağladığı iddiasıyla ABD Ticaret Bakanlığı’nın kara listesine eklenmişti.
ABD Gümrük ve Sınır Koruma yetkilileri, konuyla ilgili yorum yapmadı.
ABD Temsilciler Meclisi, DJI drone’larının ithalatını yasaklayacak bir tasarıyı daha önce kabul etmişti. Ancak bu tasarının yasalaşması için Senato’dan da geçmesi gerekiyor. Senato, 2025 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’nın mevcut versiyonundan bu yasağı çıkarmış olsa da, yasağı yeniden bir ek madde olarak sunmayı planlıyor. Dolayısıyla, bu yasağın gelecekte yeniden gündeme gelmesi olası.
Şirket, bu “gümrük kaynaklı sorun” nedeniyle özellikle ticari ve tarımsal drone modellerinin ithalatında büyük bir etki gördüğünü, ancak aynı zamanda Air 3S modelinin de ABD’de DJI.com dışında başka platformlarda satışa sunulamadığını belirtti. Şirket, ABD Gümrük ve Sınır Koruma ile aktif olarak bu sorunu çözmeye çalıştıklarını ve yakında bir çözüme kavuşmayı umduklarını ifade etti.
ABD daha önce de DJI aleyhine kısıtlamalar getirmişti
ABD hükümeti daha önce de DJI drone’larına yönelik çeşitli kısıtlamalar getirmişti, ancak bu kısıtlamalar, mağazaların drone satın almasını, tüketicilerin bu ürünleri edinmesini veya bireysel pilotların ABD’de DJI drone’larını kullanmasını engellememişti. Daha çok, Ticaret Bakanlığı’nın kara listesi, ABD’li şirketlerin DJI’ya teknoloji ihracatını sınırlamış ve bazı hükümet kurumlarının DJI drone’larını satın almasını yasaklamıştı.
Eğer Kongre, DJI ithalatını yasaklayan bir yasa çıkarırsa, mevcut kullanıcıların drone’larını kullanmaya devam etmeleri mümkün olacak. Ancak bu yasaya göre, DJI’nın radyo frekanslı cihazlarının ABD’de kullanımı için Federal İletişim Komisyonu’nun (FCC) onayı gerekli olmayacak, bu da ithalatı etkili bir şekilde durdurabilir.
