Dün akşam Türkiye’deki TV yayıncılık tarihi açısından önemli bir ana tanıklık ettik. Türk Telekom Arena’da oynanan Galatasaray – Beşiktaş derbisi Digiturk ve Sony işbirliğiyle 4K olarak yayınlandı. Son 1-2 yıldır bu tarz 4K canlı maç yayın tesleri yurt dışında çeşitli ülkelerde gerçekleştiriliyordu ve bu testlerde Sony aktif bir rol oynuyordu. Maçların 4K yayınlanacağı 2014 Dünya Kupası öncesinde bir test de Türkiye’de gerçekleştirilmiş oldu.
Galatasaray-Beşiktaş maçının 4K canlı yayını sadece İstanbul’da düzenlenen özel bir etkinlikte izlendi. Mekana yerleştirilmiş olan Sony 4K TV’ler sayesinde katılımcılar maçı ultra yüksek çözünürlüklü görüntüler eşliğinde takip etme fırsatı yakaladı.
3840 x 2160 piksel çözünürlükte ve saniyede 50 kare hızda görüntülerin çekimi için Sony’nin 4K yayın için özel olarak ürettiği kameralar kullanıldı. Bu kameraların dördü Türk Telekom Arena’ya yerleştirildi. İçerik Eutelsat uydusu üzerindeki bir transponder üzerinden aktarıldı ve 72 MHz genişlikte bir bant kullanıldı. Anlayacağınız standart çözünürlükte yayın yapan tek bir dijital uydu TV kanalının yayın için ihtiyaç duyacağı bant genişliğinin çok üzerinde bir kanal kullanıldı.
Doğal 4K içeriğin varlığı sayesinde 4K yayının nasıl bir izleme deneyimi sunacağını daha iyi görme fırsatı elde ediyorsunuz. Görüntünün boyutları da çözünürlüğe bağlı olarak genişlediği için sahanın daha geniş bir alanının TV karesine yansıtılması mümkün oluyor. Yakın plan çekimlerde de oyuncuların detaylarını daha iyi seçmek mümkün oluyor. Normal bir HD yayında bile pek belli olmayan forma yazıları 4K yayında rahatlıkla okunabiliyor. 4K yayın takım formalarında, daha küçük alanlara reklam veren şirketlerin epey hoşuna gidecektir.
Yüksek çözünürlük ve dolayısıyla daha yüksek piksel yoğunluğu sayesinde görüntüler daha keskin hâle gelirken renklerin canlılığı da artıyor. Maçı takip ettiğimiz TV’nin renk ve parlaklık ayarları epey yüksekti, ancak buna rağmen oyuncuların hareketlerinin bir pikselleşme etkisi yarattığını gözlemlemedik. Tabii ki, bu piksel sayısının ve örnekleme miktarının artmasının getirdiği doğal bir sonuç.
4K yayın sırasında dört adet HD görüntü birleştiriliyor ve bunların senkronizasyonu sağlanarak yayın oluşturuyor. Özellikle hızlı geçişin olduğu sahnelerde yatayda ve dikeyde bazı yarılmalar gözlemledik. Maçı takip ederken resmin geneline odaklandığınız için bunu farketmeniz biraz zor, biraz daha dikkatli bakmak, gözü belirli bir nokta veya düzlem üzerinden ayırmamak gerekiyor. Test aşamasında bu tarz durumların normal olduğunu kabul ediyoruz, ileride bu gibi senkronizasyon problemleri en alt düzeye indirilecektir.
Digiturk geçen yıl bu zamanlarda ilk 4K yayın testini gerçekleştirmişti. Bu yıl da Sony işbirliğiyle canlı 4K maç yayını gerçekleştirerek 4K’ya yönelik çalışmalarında önemli bir aşama kaydetti. Ancak 4K yayınların tüketicilere ulaşması için en azından H.265 video kodlayıcısının genel kullanıma sunulması ve bunun sayesinde sıkıştırma miktarının artırılarak yayınların daha düşük maliyetle gerçekleştirilmesini beklemek gerekiyor.
Digiturk ve Sony’nin gerçekleştirdiği 4K yayınından kareleri aşağıdaki galeride bulabilirsiniz.
