NASA’nın Curiosity gezgin aracı, Mars’ın bulutlarıyla ilgili devam eden çalışmasının bir parçası olarak kısa bir süre önce, Mars’ta gün batımının çarpıcı bir görüntüsünü yakaladı. Güneş ufukta batarken, onun ışığı da gökyüzünde şeritler halinde görülebilen ışınlara dönüşüyor.
Teknik olarak alacakaranlık ışınları olarak bilinen bu olay, Mars’ta ilk kez bu kadar ayrıntılı biçimde görüntüleniyor. Bilim insanları, ışınların bulutların arasından nasıl parladığını inceleyerek Mars atmosferi ve hava durumu sistemi hakkında daha fazla bilgi edinebilirler.
Dünya atmosferinin sadece yüzde 1’i yoğunluğundan, Mars’ın atmosferi son derece incedir. Buna rağmen aktif ve değişkendir. Gezegen, yüzeyinin çoğunu kaplayan ince toz parçacıklarını yakalayabilen ve onları küresel toz fırtınalarına dönüştürebilen, saatte 100 kilometreye varan hızlarda yüksek rüzgarlara maruz kalıyor. Düşük atmosferik basınç ve gece ile gündüz arasındaki sıcaklıklarda önemli farklılıklar nedeniyle, toz şeytanları gibi dinamik olaylar düzenli olarak görülür.
Ayrıca ince atmosfer nedeniyle, Mars gökyüzünde yalnızca ara sıra bulutlar oluşur. Atmosferde sadece küçük miktarlarda su buharı bulunduğundan, bulutların varlığı mevsimler boyunca değişir. Bu arada orada görünen bulutlar, Dünya’daki bulutlar gibi değildir. Dünya’daki bulutlar sıvı sudan oluşuyor. Bunun yerine Mars’taki düşük basınç, bulutların bunun yerine su buzu veya karbondioksitten (kuru buz) oluştuğu anlamına geliyor.
Curiosity’nin yeni görüntüleri bulutları yüksek irtifada gösteriyor, bu da onların su buzu yerine karbondioksitten oluştuğu şeklinde yorunlanıyor. Yakın zamanda Curiosity tarafından çekilen başka bir görüntü, yanardönerlik adı verilen başka bir önemli bulut fenomenini göstermişti. Bulut içinde görülen farklı renkler, onu oluşturan parçacıklar hakkında bilgi verebilir.
ABD’nin Colorado eyaletinde bulunan Boulder şehrindeki Uzay Bilimi Enstitüsü’nde görev yapan atmosferik bilim insanı Mark Lemmon, yapılan açıklamada, “Gördüğümüz yerde, bir bulutun parçacık boyutlarının bulutun her bir bölümündeki komşularıyla aynı olduğu anlamına gelir.” dedi. “Renk geçişlerine baktığımızda, bulut genelinde değişen parçacık boyutunu görüyoruz. Bu bize bulutun nasıl geliştiğini ve parçacıklarının zaman içinde nasıl boyut değiştirdiğini anlatıyor.”
İlginizi çekebilir
İki görüntü, her biri 28 ayrı görüntüden birleştirildi. Bunlar, gezgin aracın siyah beyaz navigasyon kameraları kullanılarak yapılan önceki birçok bulut gözleminin aksine, görüntüleri renkli olarak yakalayabilen Curiosity’nin Mastcam cihazı tarafından çekildi. Curiosity, ocak ayından beri bulut araştırmaları yapıyor ve bu görev birkaç hafta daha devam edecek.
Curiosity daha önce de Mars’taki bazı hava olaylarının çarpıcı görüntülerini yakalamıştı. 2015’te görüntülediği mavi renkli gün batımı bunun güzel bir örneği olmuştu. O fotoğrafta görülen renk, tozu atmosferde asılı bırakan bir toz fırtınasının ardından, atmosferde kalan tozdan kaynaklanıyor. Bu asılı toz, ışığın farklı renklerini farklı miktarlarda saçar ve ışığı belirli bir yönde dağıtır. Bu, kırmızı ışığın daha fazla filtrelenmesine neden olur, bu nedenle geriye kalan, Mars gökyüzünde görülen mavi renk olur.
