Çin, ABD’nin Çin menşeli ürünlere uyguladığı ek gümrük vergilerine karşı bir dizi misilleme adımı attı. Bu kapsamda, Çin Devlet Piyasa Düzenleme İdaresi (SAMR), Google hakkında tekelcilik karşıtı bir soruşturma başlattığını açıkladı. Açıklamaya göre, ABD merkezli teknoloji devinin, Çin’in rekabet yasalarını ihlal ettiği yönünde güçlü şüpheler bulunuyor. Google’ın arama motoru hizmetleri Çin’de 2010 yılından bu yana engelli olmasına rağmen, şirketin diğer ürün ve servisleri Çinli teknoloji firmalarıyla iş birliği içinde kullanılıyor. Soruşturmanın bu iş ortaklıklarını nasıl etkileyeceği ise şu an için belirsizliğini koruyor.
Aynı gün içerisinde Çin hükümeti, ABD’den ithal edilen çeşitli ürünlere ek gümrük vergileri getirdiğini duyurdu. Kömür ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) gibi enerji ürünlerine yüzde 15, ham petrol, büyük araçlar ve tarım ekipmanlarına ise yüzde 10 ek vergi uygulanacak. Bu adımların, ABD’nin Çin mallarına yönelik başlattığı yüzde 10’luk yeni gümrük vergilerine bir cevap niteliğinde olduğu belirtiliyor. Pekin yönetimi, bu kararın Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) çerçevesinde meşru haklarını koruma amacı taşıdığını vurguladı.
Kritik minerallere ihracat kısıtlaması geliyor
Bunun yanı sıra, Çin Ticaret Bakanlığı stratejik öneme sahip bazı minerallerin ihracatına da sınırlamalar getireceğini açıkladı. Bu mineraller arasında tungsten, tellür, bizmut, molibden ve rutenyum gibi teknoloji üretiminde hayati önem taşıyan maddeler yer alıyor. Özellikle yarı iletken, elektronik ve yüksek teknolojili savunma sanayisi gibi sektörlerde bu tür kaynaklara duyulan ihtiyaç oldukça yüksek. Çin’in ihracat sınırlamaları, küresel tedarik zincirlerinde önemli aksamalar yaratabilir.
Çin’in bu ekonomik adımları, ABD ile süregelen ticaret savaşının yeniden alevlendiğine işaret ediyor. Geçtiğimiz aylarda her iki ülke arasında tansiyonun bir nebze düşmüş olması, kısa süreli bir rahatlama sağlamıştı. Ancak yeni gümrük tarifeleri ve karşılıklı yaptırımlar, iki ekonomi arasındaki rekabetin artarak devam edeceğini gösteriyor. Uzmanlar, bu gelişmelerin özellikle küresel üretim maliyetlerini artırabileceği ve ekonomik büyüme hızını yavaşlatabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor.
Diğer yandan, ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile kısa süre içinde bir telefon görüşmesi gerçekleştirmeyi planladığı açıklandı. Trump, bir anlaşmaya varılamaması durumunda ABD’nin uygulayacağı tarifelerin “çok daha yüksek” olacağını belirtti. Ancak iki taraf arasındaki görüşmelerin ne zaman başlayacağı konusunda herhangi bir detay paylaşılmadı.
Bu arada, ABD’nin aynı gün içerisinde Kanada ve Meksika’ya yönelik ek gümrük vergilerini de uygulamaya koyması bekleniyordu. Fakat bu vergiler bir aylık süreyle ertelendi. Erteleme kararı, söz konusu ülkelerle güvenlik ve ticaret konularında yeni müzakereler yapılması amacıyla alındı. Çin içinse böyle bir erteleme henüz gündemde değil.
Google’a yönelik başlatılan tekel soruşturması, Çin’in ABD teknoloji devlerine karşı daha sert bir tavır alabileceğinin bir göstergesi olarak değerlendiriliyor. Pek çok gözlemci, bu soruşturmanın sembolik bir hamle olabileceği ve Çin’in kendi iç pazarında yerli teknoloji firmalarını daha fazla desteklemeye başlayabileceği görüşünde. Öte yandan, Google tarafı henüz soruşturmayla ilgili resmi bir açıklama yapmış değil.
Çin ve ABD arasında süregelen ticaret gerilimleri teknoloji dünyasında da etkilerini göstermeye devam ediyor. Her iki ülkenin de stratejik hamleleri, sadece iki ekonomiyle sınırlı kalmayarak küresel ölçekteki üretim, ticaret ve tedarik zincirlerini önemli ölçüde etkileyebilir.
