Çin‘de bir mahkeme, dünyanın ilk “genleriyle oynanmış” bebeklerinin arkasındaki isim olan bilim insanı He Jiankui‘yi üç yıl hapis cezasına çarptırdı. Çin mahkemesi, He Jiankui ve ekibinin etik sınırlarını aştığını belirtti. The Guardian’da yer alan habere göre, He hapsin yanında 3 milyon yuan (2,52 milyon TL) para cezasına da çarptırıldı.
He Jiankui’nin iki mesai arkadaşı da benzer cezalar aldı. Zhang Renli 1 milyon yuan (850 bin TL) para ve iki yıl hapis cezasına, Qin Jinzhou ise 500 bin yuan (425 bin TL) para ve 18 ay hapis cezasına çarptırıldı. Jinzhou’nun cezası iki yıl ertelendi.
Çin’in resmi haber ajansı Xinhua’nın haberine göre, mahkeme heyeti kararı açıklarken şu ifadeleri kullandı: “Suçlanan üç kişinin tıpla ilgilenmek için gerekli sertifikalara sahip olmadıkları, şöhret ve varlık peşinde koştukları, bilimsel araştırma ve ilaç tedavisi konusunda ulusal düzenlemelere uymadıkları anlaşılmıştır.”
Çin He’nin üniversitedeki görevine de son vermişti
He Jiankui; 2018’in kasım ayında dünyanın ilk “genleriyle oynanmış” bebekleri Lula ve Nana’nın yapımına, gen düzenleme aracı CRISPR/Cas9 ile yardımcı olduğunu açıklamıştı. Bu tarz işlemler dünyanın pek çok ülkesinde etik endişelerle yasaklanmış durumda. İnsan embriyosunun değiştirilmesi, diğer genlerin riske atılması ve gelecek nesillere yansıyabilecek yan etkilerin oluşturulması, söz konusu endişeler arasında başı çekiyor. He Jiankui, bilim dünyasının tepkisini çeken çalışmasının ardından Shenzhen Güney Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’ndeki görevinden kovulmuştu.
He’nin çalışması, etik sorunların yanı sıra bebeklerin hayatını riske atması nedeniyle de tepki çekmişti. Deneyde CCR5 genini değiştirerek bebekleri HIV virüsüne karşı dayanıklı hâle getirmek amaçlanmıştı. Herkeste bir genin iki kopyası bulunsa da (her ebeveynden birer tane), araştırmacılar He’nin genin bir kopyası üzerinde oynadığını belirtmişti. Bir gen uzmanı He’nin yönteminin her tür kusuru barındırdığını dile getirirken, bir başka uzman da Lula ve Nana’nın HIV’e karşı dayanıklı olmadığını ifade etmişti.
