Çin, Ay’ın görünmeyen tarafına bir uzay aracını düzgün şekilde indirmeyi başaran ilk ülke olarak tarihe geçti. Çinli robot uzay iniş ve gezgin aracı, geçtiğimiz aralık ayının başlarında Çin’den fırlatılmıştı. Bu uzay aracı Ay’ın Dünya’dan görünmeyen yüzünde bulunan bir kratere inmeyi başardı. İniş ülke için önemli bir teknolojik olay niteliğini taşıyor ve ülkeyi uzay konusunda elit ülkeler kategorisine sokmuş bulunuyor.
İniş Çin’in Chang’e-4 adlı programın bir parçasını teşkil ediyor. Chang’e, Çin’in Ay’ın yüzeyini keşif amaçlı planladığı bir dizi göreve verilen isim. Chang’e-4’ün öncesinde Çin, Ay’a bir iniş aracı ve gezgin göndermişti ve böylelikle Ay yüzeyine başarıyla iniş yapan üçüncü ülke olmuştu. O araç, Chang’e-3 görevinin bir parçasıydı ve Ay’ın hep gördüğümüz yüzüne gönderilmişti.
Ne var ki, şimdiye kadar kimse, Ay’ın Dünya’dan görülmeyen yüzüne bir iniş gerçekleştirememişti. Çünkü robotların Ay’ın görmediğimiz tarafından iletişim kurması çok zor. Dünya’yı doğrudan görüş olmaksızın, Ay’ın arka kısmındaki uzay aracına radyo işaretlerini göndermenin kolay bir yolu yok. Ancak Çin buna hazırlıklıydı. Ülke, mayıs ayında bir Ay uydusunu yörüngeye yerleştirdi ve bu uydu Ay’ın yakınında faaliyete geçti. Bu uydu sayesinde Chang’e-4 uzay aracı ve Dünya arasında iletişim mümkün oldu.
#China's Chang'e-4 probe sends back world's first close shot of moon's far side after historic soft landing on uncharted area https://t.co/OckokVjnh8 pic.twitter.com/ReORkkPcq3
— CGTN (@CGTNOfficial) January 3, 2019
Çin, uzay aracını Ay’ın South Pole-Aitken havzası olarak adlandırılan bölgesine indirdi. Bu bölge birçok gezegen bilimcisinin keşfetmeye hevesli olduğu bir yer. Yaklaşık 2500 kilometre genişliğindeki bu havzanın, eski bir süper krater olduğu ve milyarlarca yıl önce, büyük bir kayanın Ay’a çarpmasıyla oluştuğu düşünülüyor. Havzanın gerçek yaşını tespit etmek, bu çarpmanın ne zaman olduğunu öğrenmek ve o zamanlar Güneş Sistemi ortamının nasıl olduğunu anlamak konusunda büyük katkılarda bulunacaktır.
Chang’e-4 South Pole-Aitken havzasının gerçek yaşını tespit edemeyebilir. Ancak bu araç çeşitli bilimsel deney ekipmanlarıyla donatıldı ve bunlar Ay’ın gizemli tarafı hakkında daha fazlasını elde etmemizi sağlayacaktır. İniş aracı çok yakında gezgin aracını Ay’ın yüzeyine bırakacak. Bu sayede bu bölgedeki kayaların yapısını ve birleşimini daha detaylı biçimde anlayacağız. Öte yandan iniş aracı da gökyüzüne odaklanacak, Dünya’daki astronomlar için veri toplayacak. Uzay aracının Ay’ın uzak tarafındaki konumu sayesinde astronomlar eşsiz bir gözlem noktası elde etmiş olacak. Geceleri Ay’ın, hem Güneş hem de Dünya’daki radyo sinyallerinden sakladığı alan, Chang’e-4 sayesinde görülebilecek.
