Brezilya Yüksek Mahkemesi, Elon Musk’ın sahip olduğu X uygulamasına karşı sert yaptırımlar uygulamaya başladı. Brezilya’daki yetkililer, X’in ülkede yasal bir temsilci atamaması nedeniyle uygulamaya erişimi engelleme kararı aldı. Brezilya Yüksek Mahkemesi Yargıcı Alexandre de Moraes tarafından verilen karar, Musk ile Brezilya yargısı arasında süregelen gerilimin en son halkası oldu. Yargıç Moraes, Ulusal Telekomünikasyon Ajansı’na (Anatel) X’e erişimi 24 saat içinde sınırlama talimatı verdi ve Apple ile Google’a da uygulamanın beş gün içinde mobil mağazalardan kaldırılması için süre tanıdı. Ayrıca, X’e VPN kullanarak erişmeye çalışanlara günlük 50.000 Brezilya reali (yaklaşık 8.900 ABD doları) ceza uygulanacağı belirtildi.
Bu karar, Musk’ın X’in Brezilya’daki ofislerini kapatmasının ardından geldi. Elon Musk, Brezilya’da görev yapan X’in yasal temsilcisinin, Yargıç Moraes’in “sansür” olarak nitelendirilen emirlerine uymadığı gerekçesiyle tutuklanma tehdidi aldığını açıklamıştı. Brezilya Yüksek Mahkemesi, Çarşamba günü X’e, ülkede yeni bir yasal temsilci ataması için 24 saat süre vermişti. Bu süre zarfında yeni bir temsilci atanmadığı takdirde, platformun ülkede yasaklanacağı bildirilmişti.
Musk ve Brezilya yargısı arasındaki gerilim tırmanıyor
Elon Musk, Brezilya Yüksek Mahkemesi’nin kararına sert tepki gösterdi. Musk, X platformunda yaptığı açıklamada, “İfade özgürlüğü demokrasinin temelidir ve Brezilya’daki seçilmemiş bir yargıç bunu siyasi amaçlarla yok ediyor” ifadesini kullandı. Musk ve Yargıç de Moraes arasındaki bu gerilim, aylar öncesine dayanıyor. Nisan ayında, Yargıç de Moraes, Musk’ın X platformunda daha önce yanlış bilgi yaydığı gerekçesiyle kapatılan hesapları yeniden aktif hale getirdiğini iddia etmişti. Bu hesapların çoğunun, eski Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’nun destekçileriyle bağlantılı olduğu bildiriliyor.
X, perşembe akşamı yaptığı açıklamada, Brezilya’daki ifade özgürlüğü yasalarına saygı duyduklarını, ancak Yargıç de Moraes’in talebinin ülkenin kendi yasalarını ihlal ettiğini belirtti. X’in küresel hükümet işleri hesabından yapılan paylaşımda, “Diğer ülkelerin ABD ile aynı ifade özgürlüğü yasalarına sahip olmasını savunmuyoruz. Buradaki temel mesele, Yargıç de Moraes’in Brezilya’nın kendi yasalarını ihlal etmemizi talep etmesidir. Bunu yapmamız mümkün değil” ifadelerine yer verildi. X ayrıca, Yargıç de Moraes’in taleplerini ve ilgili mahkeme belgelerini kamuoyuyla paylaşacağını duyurdu.
Brezilya yasaları, ülkede faaliyet gösteren büyük dijital platformların yasal bir temsilci bulundurmasını zorunlu kılıyor. Bu gerekliliğe uymayan platformlar, Brezilya’da erişim kısıtlamalarıyla karşı karşıya kalabiliyor. Daha önce Telegram ve WhatsApp gibi popüler sosyal medya uygulamaları da Brezilya’da benzer yaptırımlarla karşılaşmıştı.
Brezilya’daki yasal temsilci krizinin yanı sıra, Elon Musk’ın sahibi olduğu bir diğer şirket olan SpaceX’in bir parçası olan Starlink de bu gerilimden etkileniyor. Starlink, Perşembe günü yaptığı açıklamada, Yargıç de Moraes’in şirketin finansal varlıklarını dondurduğunu belirtti. Starlink, bu kararın, X’e uygulanan ve anayasaya aykırı olduğunu belirttikleri para cezalarından kendilerinin sorumlu tutulması gerekçesiyle alındığını iddia etti.
Bu olaylar, Brezilya ile Elon Musk arasında süregelen bir dizi anlaşmazlığın son halkası olarak öne çıkıyor. Yargıç de Moraes’in kararları, Brezilya’da hukukun üstünlüğü ve ifade özgürlüğü tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Musk’ın bu duruma karşı nasıl bir strateji izleyeceği ve Brezilya hükümetiyle olan ilişkilerinin nasıl şekilleneceği ise merak konusu olmaya devam ediyor.
