NASA yaptığı araştırmalar sonucunda Ay’ın yüzeyinin çok uzun zaman önce Dünya yüzeyininkinden çok farklı olduğunu ortaya çıkardı. Araştırmaya göre, 3 milyar yıl kadar önce Ay’ın dönüş ekseni 5 derece kadar kaydı. Bu hareketin kanıtlarının çok eski buz kalıntılarının dağılmasında gizli olduğu belirtiliyor.
Nature’da yayınlanan makalenin baş yazarı olan Arizona Tucson Gezegen Bilimleri Enstitüsü’ndan Matthew Siegler, Ay’ın Dünya’ya her zaman aynı yüzünü göstermediğini söylüyor. Eksenin hareket etmesiyle birlikte Ay’ın üstündeki insan yüzünün de hareket ettiğini söylüyor, belki burnunu biraz daha Dünya’ya doğru kaldırmış olabileceği şeklinde bir benzetmede bulunuyor.
Buzul su Ay’ın yüzeyinde kalıcı gölgelerin bulunduğu alanlarda yer almaya devam ediyor ve bunların yaşı milyarlarca yıl ile ölçülüyor. Nature’da yayınlanan araştırmanın yazarları Ay ekseninde zamanla meydana gelen kayma sayesinde güneşin yavaş yavaş gölgedeki alanlara da ulaştığını ve yüzeyindeki bazı tarihsel buzul kalıntılarını da erittiğini düşünüyor. Araştırmacılar geride kalan buza henüz güneş ışığının temas etmediğini, eksenin nasıl hareket ettiğinin de buzullardaki erime çizgisi yardımıyla anlaşılabildiğini kanısına da varıyor.
Araştırmacılar her bir kutuptaki buz yoğunluklarının aynı mesafede yer değiştirdiğini keşfetti, ancak tamamen zıt yönler dönüş ekseninin bugün bildiğimizden farklı olduğunu gösteriyor. Bilim insanları kütle dağılımında büyük bir değişimin meydana gelmesi durumunda gezegensel cisimlerin eksenlerini kaydırabildiğini söylüyor. Bu kadar büyük boyutlu bir kütle değişiminin kanıtı olarak, yön ve eksen değişikliği miktarını karşılayan tek unsurun yakın kenardaki Procellarum bölgesi olduğu da düşünülüyor. Bilim insanları Procellarum bölgesindeki radyoaktif madde yoğunluklarının kabuğun bir kısmını ısıtacak kadar yüksek olduğunu ve bunun da yoğunluk değişimine yol açarak yapısını yeniden düzenlediğini düşünüyor.
