Avrupa Komisyonu’nun Google ile ilgili olarak sürdürdüğü uzun soluklu soruşturma nihayet sonuçlandı. Sonuç arama devi için pe iyi olmadı. Komisyon üyesi Margrethe Vestager’in bugün yaptığı açıklamaya göre şirkete, arama sonuçlarında hakimiyet kurarak kullanıcıları doğrudan kendi ürünlerine yönlendirdiği gerekçesiyle 2.42 milyar avro (9.55 milyar TL) ceza kesildi.
Bu ceza, Avrupa Komisyonu tarafından şimdiye kadar verilmiş en büyük finansal ceza olarak tarihe geçti. Son olarak 2014 yılında Intel’e, 1.06 milyar avroluk bir ceza kesilmişti.
Konuyla ilgili olarak yayınlanan açıklamada Vestager, Google’ın birçok yenilikçi ürün ve servisle hayatlarımızı kolaylaştırdığına vurgu yapıyor ve bunun iyi bir şey olduğunu söylüyor. Ancak karşılaştırmalı alışveriş servisi için, kendi ürünlerini rakip ürünlerden daha iyi gösterme yoluna giderek uyguladığı stratejinin sadece müşterileri cezbetmekten ibaret olmadığını belirtiyor. Vestager’e göre Google, bir arama motoru olarak pazar hakimiyetini kötüye kullanıyor, arama sonuçlarındaki karşılaştırmalı alışveriş servisinde kendi ürünlerini öne çıkarıyor, rakiplerininkini aşağı çekiyor.
Google’ın yaptığının Avrupa Birliği tekel karşıtı kurallarına aykırı olduğu belirtiliyor. Arama motorunun diğer şirketlerin eşit şartlarda rekabet etmesine ve yenilikçi hamlelerde bulunmasına engel olduğu da dile getiriliyor. Ve en önemlisi, şirketin Avrupalı tüketicilerin zengin servis seçeneklerine ve yenilikçi adımların tüm avantajlarına erişiminin engellendiği vurgulanıyor.
Nisan 2015’te soruşturma başlatıldığında Google’ın, Alışveriş adlı fiyat karşılaştırma servisinde uyguladığı öne çıkarma hareketleri incelemenin temelini oluşturuyordu. Arama devinin sonuçlar üzerinde haksız bir değerlendirme uyguladığı, bunun sonucunda bir kullanıcı bir ürün için arama yaptığında, kendi servisinin sonuçlarının arama sonuçlarının en tepesinde veya yanında gösterildiği belirtilmişti.
Google’ın hakim arama motoru olmasında yasaya aykırı herhangi bir durum bulunmamasına rağmen, rekabeti olumsuz şekilde etkileyen hamlelerle bulunduğu konumu kötüye kullanmadığını garanti altına alma sorumluluğu bulunuyor. Arama motorunun kaçınması gereken davranışlar arasında arama sonuçlarında oynamalar yapıp sonuçlarda kendi servislerinin rakip alışveriş siteleri tarafından işletilen sitelere giden bağlantılardan daha üstte görünmesini sağlamak da bulunuyor. Google’ın bunu yaparak Avrupalı müşterilerin zengin seçeneklere ve inovasyona erişimini kısıtladığı belirtiliyor.
Komisyon, Google Alışveriş bağlantılarıyla oynama yapıldığında, rakip web sitelerinin Fransa’da yüzde 80’lik trafik düşüşü gördüğünü, bunun Birleşik Krallık ve Almanya’da ise sırasıyla yüzde 85 ve 92’ye yükseldiğini saptadı. Bu ani düşüşlerin diğer faktörlerle açıklanamayacağını belirten komisyon, bazı rakiplerin yeni koşullara uyum sağladığını ve bir kısım trafiği geri kazandığını, ancak hiçbir zaman eski performansa erişemediğini kaydediyor.
Bulgular, Kelkoo ve Twenga gibi rakip sitelerin eşit şans elde etmediğini, bazılarının Google’ın doğal veya algoritmik arama sonuçlarında sadece dördüncü sayfada yer bulabildiği belirtiliyor. Google’ın alışveriş servisi genel arama algoritmalarına tabi tutulmuyor, bu da servisin dikkate değer sıralama düşüşlerine maruz kalmamasına neden oluyor.
Arama şirketine kurallara uymak zorunda olduğu söylendi ve önümüzdeki 90 gün içinde cezaya konu olan davranışları sonlandırması talimatı verildi. Aksi takdirde ek cezaların uygulanacağı belirtildi. Ceza ödemeleri, Google’ın ana şirketi Alphabet’in dünya çapında elde ettiği günlük ortalama gelirin yüzde 5’ine denk geliyor.
Google’a Avrupa’da başka cezalar da gelebilir
Durum daha da kötüye gidebilir. Arama devi için her bir üye AB ülkesinde zararların karşılanmasına yönelik davalar açılmakla kalmıyor, aynı zamanda Avrupa Komisyonu’nun bundan başka iki farklı soruşturması daha bulunuyor.
Diğer iki soruşturmadan ilki Android işletim sistemine, açıkçası arama devinin Android telefon üreticilerine, kendi uygulamalarını ve servislerini öne çıkarmak için sunulan haksız anlaşma tekliflerine yönelik. Diğeriyse, Adsense ve Google’ın üçüncü tarafların arama reklamları göstermesini kısıtlayarak hakim pozisyonunu kötüye kullanmasıyla bağlantılı bulunuyor.
