Avrupa Birliği, 2016’dan bu yana gündemde olan ve geçtiğimiz temmuz ayında yapılan oylamada reddedilen telif hakkı reformunu bu sefer onayladı. Özellikle 11 ve 13. maddeleri ciddi tartışmalar yaratan teklif, Avrupa Parlamentosu‘nda 438’e karşı 226 oyla kabul edildi. Bazı parlamenterler tarafından “en kötü sonuç” olarak tanımlanan yeni yasa, sadece Avrupalıların değil, tüm insanların internet kullanım alışkanlıklarına ciddi etkiler yapabilir.
2016’da hazırlanan yeni telif hakkı yasa tasarısıyla birlikte telif hakkı konusunun dijital çağa uygun hâle gelmesi amaçlanmıştı. Hazırlanan taslakta ise 11 ve 13. maddeler büyük tartışma yaratmış, pek çok kişi söz konusu maddelerin internetin ölümüne yol açacağını iddia etmişti. “Bağlantı vergisi” olarak da tanımlanan 11. madde ile Google ve Facebook gibi platformların medya şirketlerine içeriklerine bağlantı vermek adına para ödemesi gündeme gelirken, “Yükleme filtresi” olarak anılan 13. madde de internet sitelerinin platformlarına yüklenen tüm içerikleri telif hakkı konusunda filtreden geçirmelerini ve telif hakkı ihlâlinde bulunan içerikleri kaldırmalarını zorunlu hâle getiriyor. Bu maddelerin standart internet kullanıcılarını nasıl etkileyeceği hâlâ tartışılıyor. Ancak mevcut işaretler yeni yasanın internetteki içerik çeşitliliğini ciddi ölçüde etkileyebileceğini ve “caps/meme” döneminin sonunu getirebileceğini gösteriyor.
Avrupa Birliği tarafından gündeme alınan yasa taslağının ilgili maddeleri, doğal olarak, çeşitli gruplar tarafından tepkiyle karşılandı. Dijital hak grupları, bilgisayar bilimcileri, akademisyenler, Wikipedia ve hatta insan hakları grupları yasaya ve özellikle 11 ve 13. maddelere itiraz etti. Yasanın destekçileri ise yapılan değişiklikler sayesinde içerik sahiplerinin ve küçük yayın kuruluşlarının çalışmalarının karşılığını alabileceğine vurgu yaptı.
Yasa taslağının Avrupa Birliği tarafından kabul edilmesine kadar olan süreç de oldukça karmaşık bir şekilde ilerledi. Avrupa Parlamentosu Hukuk Komisyonu‘ndan küçük bir farkla da olsa geçen yasa taslağı, bir ay sonra parlamentoda düzenlenen oylamada 318’e karşı 278 oyla reddedildi. Taslağın reddedilmesiyle birlikte tartışmalar devam ederken, ikinci oylamaya giden süreç başladı.
Avrupa Birliği tartışmalı telif yasasını kabul etse de, yasanın yürürlüğe girmesinin önünde hâlâ oldukça uzun bir yasal süreç bulunuyor. Siyasetçiler ve üye devletler arasındaki görüşmelerin önümüzdeki dönemde de devam edeceği belirtilirken, konuya ilişkin olarak 2019’un ocak ayında Avrupa Parlamentosu‘nda bir oylama daha yapılacak. Üye devletler yasayı uygulamaya koymadan önce kendi yasalarına göre değişiklikler gerçekleştirebilecek.
