Apple’ın açık kaynaklı yazılım platformu ResearchKit, bilim adamlarına Apple’ın uygulama mağazasındaki uygulamalardan faydalanarak klinik deney gerçekleştirme imkanı sağlıyor. Apple’ın aldığı son karar ise platforma dahil olan tüm uygulamaların bağımsız bir etik kurulundan rapor almasını zorunlu kılıyor. Platformu iki hafta önce dünya genelindeki yazılımcılara ve tıbbi araştırmacılara açan Apple’ın son kararı, 9to5Mac sitesi tarafından ortaya çıkarıldı.
Apple ResarchKit’i mart ayının ilk günlerinde büyük bir coşkuyla duyurmuştu. İlk etapta sadece belli kuruluşlara platforma erişim izni verilirken, mobil cihazlar üzerinden klinik deneyler gerçekleştirilmesi bazı tartışmaları da beraberinde getirmişti. Tartışmalar başladığı zaman Apple’ın uygulamalar için etik kurulu onayı isteyip istemeyeceği henüz kesinleşmemişti.
Kısa süre içinde ResearchKit uygulamaları için yeni yazılım talimatlarını açıklayan Apple, tüm araştırma uygulamalarının katılımcıların rızasını almasını zorunlu kılmıştı. Şirket katılımcının reşit olmaması durumunda vasilerin süreci onaylamasını istemişti.
ResearchKit’in tüm yazılımcılara açılmasından iki hafta sonra yeni bir talimatname yayınlayan Apple, tüm yazılımcıların bağımsız bir etik kurulundan onay almasını zorunlu kıldı. Yeni talimatnamede onayların kurullara yöneltilecek talepler sonucunda alınabileceği de ayrıca belirtildi.
Genel hatlarıyla bakıldığında, Apple’ın karar değişikliği olumlu bir adım olarak niteleniyor. İnsanlar üzerinde gerçekleştirilen bilimsel deneylerin onay, takip ve izleme süreçleriyle ilgilenen bağımsız etik kurulları, oluşabilecek risklerin minimuma indirilmesini sağlıyor.
Bilim adamlarının ResearchKit’ten tam anlamıyla nasıl faydalanacağı ise halen belirsizliğini koruyor. Araştırmacıların bir uygulama üzerinden deney gerçekleştirebilecek olmasının bilimsel çalışmaları daha riskli hâle getirmesinden endişe duyuluyor. Yazılımcıların insanların dahil olduğu deneyleri daha güvenilir kılma adına ekstra önlemler alabileceği belirtiliyor.
