Apple, müzik tüketiminin çevrim içi ortamda yasal bir yapıya bürünmesinde en önemli pay sahipleri arasında yer alıyor. iTunes ile yepyeni bir dönem başlatan şirket, uzun yıllar boyunca kurucusu olduğu düzenin en büyük oyuncusu olmuştu. Ancak Spotify ve türevi çevrim içi müzik servislerinin ortaya çıkışıyla Apple’ın düzeni bozulmuş ve insanlar bir albümü veya şarkıyı satın almak yerine aylık abonelik ücreti karşılığında geniş bir müzik kataloguna erişmeyi tercih etmişti. Müzik dinleme alışkanlığındaki değişime uygun biçimde pozisyon almakta vakit kaybetmeyen Apple, 2014’ün mayıs ayında satın aldığı Beats’in çevrim içi müzik servisi geçtiğimiz yıl Apple Music’e dönüştürmüştü. Dünyanın pek çok ülkesinde geçtiğimiz haziran ayında faaliyete geçen servis, kısa bir süre önce Türkiye’de de hizmet vermeye başladı. Apple Music’te sizleri nasıl bir deneyimin beklediğini sizler için anlatmaya çalıştık.
Apple Music’in Türkiye pazarına eninde sonunda giriş yapacağı ilk günden bu yana belliydi denilebilir. Servisin Türkiye’deki fiyatlandırma şeması geçtiğimiz haziran ayında ortaya çıkmıştı. Dolayısıyla Apple’ın çevrim içi müzik platformunun Türkiye’de faaliyete geçmesi “şaşırtıcı” bir gelişme niteliği taşımıyor. Apple Music, yeni kullanıcılarıyla tanışmak adına üç ay boyunca ücretsiz olarak hizmet sunuyor. Servise dahil olan herkes üç aylık sürede müzik keyfi yaşamak için bir para ödemeyecek. Söz konusu dönemin tamamlanmasının ardından ise aylık abonelik bedeli olarak 9,99 TL ödemek gerekecek. Apple’ın Aile Paylaşımı planında ise toplam altı kullanıcı 14,99 TL karşılığında Apple Music nimetlerinden faydalanabiliyor. Aile Paylaşımı için uygulanan fiyat modelinin en önemli rakip olarak tanımlanabilecek Spotify’ın aile planından daha makul olduğunu belirtmek gerekiyor. Spotify’da aile planına maksimum 4 kişi dahil olabiliyor ve kişi sayısı arttıkça fiyat da 5 TL artıyor. Üç aylık ücretsiz deneme süresi ve Aile Paylaşımı kapsamının geniş tutulması, Apple Music’e yola çıkarken avantaj sağlıyor.
Apple Music’e üyelik işlemlerinin tamamlanmasının ardından kullanıcılardan sevdikleri üç müzik türünü ve üç sanatçıyı seçmelerini istiyor. Gerçekleştirilen seçimler, servisin kullanıcılarına beğenebilecekleri içerikler sunmasını kolaylaştırılıyor. Favori tür ve sanatçı seçiminin ardından Apple kullanıcılarından biraz süre istiyor ve sonrasında karşılarına sevebilecekleri içeriklerden oluşan bir derleme çıkarıyor. “Sizin İçin” başlığı altında gösterilen derleme ekranında çeşitli çalma listeleri ve albümler gösteriliyor. Daha önce iTunes üzerinden albüm satın alanlar için hazırlanan seçkilerde, satın alma geçmişinden de faydalanılıyor. Örneğin, Sıla’nın bir şarkısını iTunes’ta satın aldıysanız Sıla’yı favori sanatçılarınız arasına eklemesiniz bile onun şarkılarından oluşan bir çalma listesiyle karşılaşabiliyorsunuz.
Bu noktada çalma listelerine özellikle değinmek gerekiyor. Apple Music’in en güçlü yönlerinden biri olarak çalma listelerinin çeşitliliği gösterilebilir. Apple Music’te gerek editörler gerekse şirketin “küratör” olarak tanımladığı özel ortaklar tarafından hazırlanan pek çok çalma listesi bulunuyor. Bu listelerden bazıları “Sizin İçin “ekranında dinleyicilerin karşısına çıkarken, genel liste kategorilerini görmek için servisin “Yeni” sekmesine gitmek gerekiyor. Bu sekmede listeler “Apple Editörleri Listeleri”, “Aktivite Listeleri” ve “Küratör Listeleri” şeklinde üç genel kategoriye ayrılıyor.
“Apple Editörleri Listeleri” kategorisinde alternatiften klasiğe, halktan caza uzanan müzik türleri sıralanıyor. Bu türlerin her birinde türün örneklerinden oluşan özel çalma listeleri bulunuyor. Örneğin, pop başlığını seçtiğinizde “Pop ile Pazar Sabahı”, “MFÖ’nün Az Bilinen Parçaları”, “Volga Tamöz Miksleri”, “Bedük’e Genel Bakış” ve “Adele’in Etkilendikleri” tarzında listelerle karşılaşabiliyorsunuz. “Aktivite Listeleri” başlığı altında ise piknik yaparken, araba kullanırken veya sevgilinizden ayrıldığınızda dinleyebileceğiniz çalma listeleri bulunuyor. Örneğin, “Sevgilinizden Ayrıldığınızda” kategorisinde “Kızgın Aşıklara Şarkılar”, “Genç, Aşık ve Kalbi Kırık” veya “Aşk Kokan Şarkılar” gibi çalma listeleri Apple Music kullanıcılarını selamlıyor.
“Küratör Listeleri” grubu ise Apple Music’in “partnerleri” olarak niteleyebileceğimiz basın kuruluşları, plak şirketleri ve markalar tarafından hazırlanan tematik çalma listelerini barındırıyor. Burada İngiliz devi Burberry, ünlü plak şirketleri Domino ve Rough Trade, popüler müzik dergileri NME, Rolling Stone ve Q Magazine, Türkiye’den Vogue ve GQ gibi dergiler ve popüler müzik keşif uygulaması Shazam tarafından hazırlanan özel çalma listelerine erişilebiliyor. Örneğin, NME tarafından hazırlanan müzik listeleri “En İyi Nirvana şarkıları” veya Indie albümler yayınlayan bir plak şirketinin katalogundan yapılan seçimleri barındırıyor.
Apple Music’in özel listelerinin kategorizasyonu fazlasıyla etkileyici olsa da, kişisel çalma listeleri hazırlamak da çevrim içi müzik deneyimi servisinde önemli bir yer tutuyor. Dolayısıyla Apple’ın çevrim içi müzik platformunda da kullanıcılara kendi zevklerine göre çalma listeleri oluşturma imkanı veriliyor. Kullanıcılar Listeler sekmesine giderek buradan yeni bir çalma listesi oluşturabiliyor. Dinlenen şarkıda bulunan artı ikonuna dokunarak şarkılar çalma listelerine eklenebiliyor. Doğrudan bu ekran üzerinden de bir çalma listesi oluşturmak da mümkün.
Apple Music’i iOS üzerinde kullananların çalma listesi oluşturmadan önce cihazlarının Ayarlar uygulamasında bulunan Müzik bölümüne gitmeleri ve burada bulunan iCloud Müzik Arşivi’ni aktif hâle getirmeleri gerekiyor. Bu izin verilmediği takdirde listeler bölümünde sadece daha önce iTunes üzerinden satın alınan şarkıların bulunduğu bir liste gözüküyor. iCloud Müzik Arşivi aktive edildiğinde söz konusu liste Android uygulamasında da görülebiliyor. Listelere eklenen şarkılara çevrim dışıyken de erişilebiliyor. Apple, iOS’teki kullanıcılara çalma listelerine kaydettikleri şarkıları Müziklerim sekmesine ekleyip eklemediklerini de soruyor.
Bu noktada Apple Music’e erişim yöntemlerinden bahsetmekte fayda var. iOS kullanıcılarının Apple’ın çevrim içi müzik servisine erişmeleri için ayrı bir uygulama indirmeleri gerekmiyor. Servis, iOS 8.4 ile birlikte yerleşik Müzik uygulamasına monte edildiği için erişim de buradan sağlanıyor. Uygulamanın arayüzü Apple Music’in de dahil olmasıyla biraz karışsa da, bir süre sonra buna alışmak mümkün oluyor. Android de ise şirketin platforma özel olarak hazırladığı ilk uygulamalardan biri olan Apple Music Android uygulamasını indirmek gerekiyor. Uygulamada dolaşım ekranın sol üstünde bulunan ikona dokununca ortaya çıkan panel üzerinden sağlanıyor. Tasarım itibarıyla Apple’ın acemisi olduğu Android için oldukça rahat kullanılabilen bir uygulama geliştirdiğini söylemek gerekiyor. Hatta kimi zaman Android uygulamasının kullanımının servisi iOS’te kullanıma kıyasla daha kolay geldiğini de söylemekte fayda var. Ancak Apple Music uygulaması henüz beta etiketinden kurtulabilmiş değil. Mac ve Windows üzerinde iTunes uygulaması aracılığıyla Apple Music’in servislerine erişilebiliyor. Çevrim içi müzik platformuna yakında dördüncü nesil Apple TV aracılığıyla da ulaşılabilecek.
Apple Music’i muadillerinden ayıran önemli bir diğer nokta ise radyolar. Neredeyse tüm çevrim içi müzik servislerinde türlere göre düzenlenmiş radyolar bulunuyor. Otomatik olarak şarkı çalan bu radyoları, önceden hazırlanmış çalma listelerinin farklı versiyonları şeklinde nitelemek mümkün. Apple Music ise işleri biraz değiştiriyor ve kullanıcılarına sürekli canlı yayın yapan ve gerçek programcıları bulunan bir radyo istasyonu sunuyor. Beats 1 adını taşıyan radyo istasyonu, servisin en güçlü yönleri arasında yer alıyor. BBC’nin deneyimli programcısı Zane Lowe, radyonun bir numaralı ismi olarak akışın Los Angeles’tan yürütülen kısmının başında duruyor. Ebro Darden New York’tan, Julie Adengua ise Londra’dan Lowe’ye eşlik ediyor. Beats 1 programcıları arasında Elton John, Dr. Dre, Josh Homme, Mary J. Blige, Pharrell Williams ve Drake gibi müzik dünyasının ünlü isimleri de yer alıyor. Dinleyiciler, Apple Music üzerinden Beats 1 programcıların son programlarında çaldıkları şarkıların bulunduğu listelere de erişebiliyor. Apple’ın Beats istasyonlarına yenilerini ekleyeceği de teknoloji dünyasında konuşulanlar arasında yer alıyor. Diğer radyo istasyonlarına bakıldığında ise “Listebaşı”, “Yeni Trendler” ve “Sokağın Ritmi” gibi istasyonların yanı sıra, türlere göre düzenlenmiş istasyonlar bulunuyor. Apple Music’te egzersizlere özel farklı radyo istasyonlarının da bulunduğunu belirtmek gerekiyor.
Bir çevrim içi müzik servisinin belli bir pazarda başarılı olması için, o ülkeye ait içerik katalogunun geniş olması büyük önem taşıyor. Apple Music’e bakıldığında platformun Türkçe müzik katalogunun tatmin edici bir seviyede olduğu görülüyor. Ancak, şu an için, Spotify’da erişilemeyen şarkıların büyük kısmının Apple Music’te de yer almadığını belirtmek gerekiyor. Örneğin, Duman’ın ilk üç albümünü, Teoman’ın 2000 yılına damgasını vuran “17” albümünü veya Nükhet Duru’nun en popüler şarkılarından biri olan “Sevda”yı Apple Music’te de bulmak mümkün olmuyor. Pek çok Türk müzisyene ait özel listeler hazırlanması ise servisin artı puanı hakeden yönlerinden biri olarak ön plana çıkıyor. Apple Music’in biraz rötarlı da olsa Türkiye pazarına giriş yapması, önemli ve müzik dinleyicileri için sevindirici bir gelişme. Sonuçta çevrim içi müzik servisleri arasında artan rekabet, son kullanıcıya önemli faydalar sağlayacaktır. Apple Music arayüz itibarıyla göze biraz karışık gelse de; özel listelerinin çeşitliliği ve oluşturulma biçimi, Beats 1 gibi bir istasyonun varlığı ve Aile Paylaşımı planının uygunluğu, servisi çevrim içi müzikle tanışmak isteyenler adına uygun bir seçeneğe dönüştürüyor.
