iPhone uygulama ekosistemi, 2008’deki başlangıcından bu yana en önemli değişikliklerinden birine hazırlanıyor. Apple’ın uygulama mağazası, Avrupa Birliği’nin (AB) Dijital Pazarlar Yasası (DMA) ile büyük bir dönüşüm sürecine giriyor. Bu yeni yasa, Avrupa Birliği’ne üye ülkelerde Apple’ın App Store’unun iPhone uygulamalarının tek dağıtıcısı olma pozisyonunu değiştiriyor ve ilk kez iOS için üçüncü taraf uygulama mağazalarına izin verilmesini sağlıyor. Bu önemli değişiklik, iOS 17.4 güncellemesi ile mart ayında hayata geçirilecek.
AB’de ve iOS 17.4 kullanan kullanıcılar, alternatif uygulama mağazalarını doğrudan ilgili web sitelerinden indirebilecekler. Ancak bu uygulama mağazaları, iPhone’larda kullanılmadan önce Apple’ın onay sürecinden geçmek zorunda. Bir kere indirildiğinde, kullanıcılar bu uygulama mağazalarından istedikleri uygulamaları indirebilecekler, hatta App Store kurallarını ihlal eden uygulamaları bile indirme imkanı bulabilecekler. Kullanıcılar, App Store dışındaki bir uygulama mağzasını cihazlarında varsayılan olarak bile ayarlayabilecekler.
Geliştiriciler, Apple’ın ödeme hizmetlerini ve uygulama içi satın almaları kullanıp kullanmamakta serbest bırakılıyor. Apple’ın mevcut uygulama içi ödeme sistemini kullanmak isteyen geliştiriciler için yüzde 3’lük ek bir işlem ücreti uygulanacak. Ancak, Apple uygulama dağıtım sürecinde hala sıkı kontroller yapmayı planlıyor. Tüm uygulamalar Apple tarafından “onaylanmak” zorunda ve üçüncü taraf pazar yerleri aracılığıyla dağıtım Apple’ın sistemleri tarafından yönetilecek. Geliştiriciler, farklı uygulama mağazalarında uygulamalarının tek bir sürümünü dağıtabilecek ve bazı temel platform gereksinimlerine uymak zorunda kalacaklar.
Yeni iş modeliyle ilgili olarak, geliştiriciler AB’de uygulamalarını nasıl dağıttıklarına bağlı olarak Apple’a hiç komisyon ödemeyebilir. Apple, hem App Store’da hem de dışında yeni dağıtılan uygulamalar için ücret yapılarında değişiklikler yapıyor. Geliştiriciler, bu yeni iş koşullarını kullanmayı seçebilir veya mevcut modelde kalarak App Store üzerinden dağıtıma devam edebilir.
Yeni şartlar altında, App Store aracılığıyla dağıtılan ve alternatif bir ödeme sistemi kullanmayı seçen uygulamalar, dijital mallar ve hizmetler için %17 komisyon ödeyecek (daha önceki %30 yerine). Bu komisyon oranı, Apple’ın indirimli “küçük işletme” oranına şu anda uygun olan uygulamalar için %10’a düşüyor. Apple’ın ödeme işlem sistemini kullanmayı tercih eden geliştiriciler için ek %3 ücret uygulanacak.
Ayrıca, Apple NFC’yi açıyor, alternatif web tarayıcı motorları getiriyor ve küresel olarak oyun yayını hizmetlerini sunmaya başlıyor. Avrupa Komisyonu tarafından geçen hafta duyurulduğu gibi Apple, Avrupa Ekonomik Alanı’ndaki geliştiricilere üçüncü taraf uygulamalarında NFC ödemeleri sunma imkanı tanıyacak.
Bu değişiklikler, Apple’ın iOS uygulama dağıtımı üzerindeki kontrolüne eleştirel yaklaşan geliştiriciler tarafından büyük ilgi görebilir. Örneğin, Apple’ın %30’luk komisyon oranının uzun süre eleştirmeni olan Spotify, DMA yürürlüğe girdikten sonra AB’deki iOS uygulamasına uygulama içi satın alımları geri getirme planlarını açıkladı. Ancak, şirketin alternatif bir ödeme işlemcisi kullanıyorsa Apple’a %17 komisyon ödemeye devam etmeye razı olup olmayacağı belirsiz.
2022’de geçirilen DMA, AB’nin büyük teknoloji şirketlerinin iddia edilen rekabet karşıtı uygulamalarını kontrol altına alma konusundaki en güçlü girişimi olarak görülüyor. AB, Apple’ı geçen eylül ayında bir “kapı bekçisi” olarak belirledi ve App Store, Safari tarayıcısı ve iOS işletim sistemini DMA’nın kurallarına uyması gereken “temel platform hizmetleri” olarak listeledi.
Sonuç olarak, bu değişikliklerin Apple’ın en sesli eleştirmenlerini, örneğin Spotify ve Epic Games gibi, memnun edip etmeyeceğini göreceğiz. Ancak yıllar süren teorik tartışmalar ve mahkeme mücadelelerinden sonra, en azından AB’deki kullanıcıların alternatif uygulama mağazaları ve ödeme yöntemlerine ne kadar önem verdiklerini veya Apple’ın kendi iç çözümlerine bağlı kalıp kalmayacaklarını öğreneceğiz.
