Apple, Avrupa Birliği (AB) tarafından şimdiye kadarki en büyük para cezalarından birine çarptırılabilir. AB’nin yeni yürürlüğe giren Dijital Pazarlar Yasası (DMA) kapsamında gerçekleştirilecek olan bu ceza, Apple’ın App Store’daki rekabete aykırı davranışlarını hedef alıyor. Bloomberg’in haberine göre, Avrupa Komisyonu, Apple’ın uygulama geliştiricilerini alternatif ödeme sistemlerine yönlendirmesini kısıtladığı gerekçesiyle Apple’a yönelik ciddi bir yaptırım hazırlığında. Böylece Apple, AB’nin DMA düzenlemelerine uymadığı için para cezasına çarptırılan ilk şirket olabilir.
DMA, dijital pazarlarda daha fazla rekabeti teşvik etmek ve büyük teknoloji şirketlerinin tekelleşme eğilimlerini dizginlemek amacıyla geçtiğimiz yıl AB tarafından yürürlüğe kondu. Spotify gibi büyük teknoloji şirketlerinin şikayetleri üzerine yürütülen soruşturmalar, Apple’ın kullanıcıları daha uygun fiyatlı alternatiflere yönlendirmeye çalışan geliştiricilere kısıtlamalar getirdiğini ortaya çıkardı. Özellikle Spotify, Apple’ın, App Store dışında yapılan ödemeleri engelleyerek uygulama geliştiricilerinin ve kullanıcıların daha uygun fiyatlı seçeneklere ulaşmasını zorlaştırdığını iddia etmişti. Bu tür uygulamalar, DMA tarafından belirlenen rekabet kurallarına aykırı olarak değerlendirildi.
Apple’ın alacağı para cezasının miktarı henüz netleşmemiş olsa da, DMA kuralları şirketlere ciddi mali yaptırımlar öngörüyor. Kurallara göre, ilk ihlal durumunda küresel yıllık gelirin yüzde 10’una kadar para cezası uygulanabiliyor. Aynı ihlalin tekrar edilmesi durumunda ise bu oran yüzde 20’ye kadar yükselebiliyor. Apple’ın 2022 yılı itibarıyla yaklaşık 385 milyar dolar olan küresel gelirine bakıldığında, AB’nin uygulayacağı cezanın milyarlarca doları bulabileceği belirtiliyor. Uzmanlar, bu tür cezaların yalnızca Apple için değil, diğer teknoloji devleri için de örnek teşkil edebileceğine dikkat çekiyor.
Avrupa Komisyonu’nun bu yaptırımı, rekabetten sorumlu üyesi Margrethe Vestager’in görevden ayrılmasından önce duyurması bekleniyor. Vestager, teknoloji devlerine yönelik sert tutumuyla bilinirken, Avrupa’da dijital rekabeti koruma konusundaki politikalarıyla dikkat çekiyor. Vestager’in görev süresinin sona ermesiyle birlikte, bu tür yaptırımların gelecekte nasıl devam edeceği de merak edilen konular arasında.
Apple, Avrupa Birliği ile başka sorunlar da yaşıyor
Apple’ın AB ile yaşadığı sorunlar yalnızca App Store politikaları ile sınırlı değil. Şirket, son yıllarda Avrupa’daki vergi politikaları nedeniyle de AB ile çeşitli davalarla karşı karşıya kaldı. İrlanda’da ödemediği vergi miktarı nedeniyle 13 milyar euroya ulaşan bir ceza ile gündeme gelen Apple, AB’nin bu kararına karşı yasal mücadelesini sürdürse de Eylül ayında mahkeme, AB lehine karar verdi. Bu gelişmeler, Apple’ın Avrupa’daki operasyonları üzerinde önemli bir baskı yaratırken, şirketin kıtadaki gelir politikalarını gözden geçirmesine neden oldu.
Öte yandan Apple’ın, Avrupa’da dijital pazarlarda daha rekabetçi bir yapı kurmak isteyen düzenleyici kurumlarla yaşadığı gerilimler, teknoloji dünyasında yakından izleniyor. Apple’ın, dijital ekonomiyi domine eden diğer teknoloji devleri gibi, kendisine dayatılan bu yeni kurallara uyup uymayacağı büyük bir merak konusu. Apple’ın alternatif uygulama mağazalarına yönelik kısıtlayıcı politikalarının gelecekte nasıl bir şekil alacağı ve Avrupa’da daha adil bir dijital ekonomi oluşturma çabalarına nasıl yanıt vereceği, sektörün rekabetçi yapısını yakından ilgilendiriyor.
Son olarak, Apple’ın küresel çapta teknoloji pazarında liderliğini sürdürme stratejilerinin, AB gibi büyük ekonomik bölgelerdeki yasal düzenlemeler karşısında nasıl evrileceği, şirketin Avrupa pazarındaki geleceğini belirleyecek en önemli faktörlerden biri olarak öne çıkıyor. Avrupa’da dijital rekabetin korunması amacıyla çıkarılan bu yasalar, sadece Apple’ı değil, Google, Meta ve diğer büyük teknoloji firmalarını da kapsıyor. AB’nin bu denetimlerinin, dijital ekonominin geleceği açısından da belirleyici olacağı tahmin ediliyor.
