45 yıl önce, 1 Nisan 1976 tarihinde Steve Jobs, Steve Wozniak ve Ronald Wayne Apple Computer şirketini kurdular. Bugün bu şirket gezegenin en değerli markası ve iki trilyon doları aşan bir değeri var. Apple’ın kültüre hükmettiğini, yaratıcılığı ileri taşıdığını ve normlara meydan okuduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Şirket, özellikle Steve Jobs’un şirketin yeniden yönetimine geçtiği 1997 yılından bu yana geçen sürede teknoloji dünyasını yönlendiren birçok ürüne ve gelişmeye imza attı. Apple, Teknoblog’un sayfalarında yeni ürün duyuruları, incelemeleri ve diğer önemli haberleriyle yer alıyor. Bu yazıda ise 45 yıllık Apple’ın özellikle son yıllardaki önemli kilometre taşlarına göz atıyoruz.
19 Mayıs 2006: Apple’ın New York 5. Cadde mağazası açıldı
Apple, aralarında İstanbul’daki iki mağazanın da bulunduğu, dünya çapında 500’den fazla mağazaya sahip. Ancak bu mağazalar içinde bazılar özel bir yere sahiptir. ABD’nin New York şehrinde 5. Cadde üzerinde bulunan ve “The Cube” olarak da anılan mağazanın ayrı bir yeri vardır. Bu mağaza 2006 ilkbaharında kapılarını açmıştı. Girişinde küp biçiminde bir camla ziyaretçileri karşılayan bu mağazayı 2012 sonbaharına ziyaret etme fırsatı bulmuş, hatta o zamanlar yeni piyasaya çıkan iPad mini için soğukta üç saat boyunca beklemiştim.
Steve Jobs ve karısı Laurene de mağaza açılışında oradaydı ve ilk müşterileri için kapıları açtı. Ayrıca o sırada Apple’ın perakende müdürü olan Ron Johnson da oradaydı. Steve Jobs’un bazen gördüğümüz, Apple logosuna bakan simgesel fotoğrafı o gün çekildi.
Fifth Avenue Apple Store, Apple tarihinin önemli bir parçası olmuştur. Apple’ın ABD’nin doğu kıyısındaki en büyük simgesi ve Apple hayranları için düzenli ziyaret edilen bir nokta olarak nitelendirilebilir. Yaklaşık 15 yıllık ömrü boyunca on milyonlarca insanı ağırladığı belirtiliyor. Apple, mağazanın her yıl Empire State Binası veya Özgürlük Heykeli’nden daha fazla insanı ağırladığını belirli aralıklarla hatırlatıyor.
30 Mayıs 2007: Steve Jobs ve Bill Gates’in birlikte verdiği röportaj
Walt Mossberg ve Kara Swisher, teknolojiyle yakından ilgilenenlerin ve yurt dışındaki teknoloji yayınlarını da takip edenlerin bildikleri iki isimdir. Bu ikili geçmişte düzenledikleri efsanevi teknoloji ve iş konferansları All Things Digital ve Code Conference ile tanınırlar. Steve Jobs 2007’de Bill Gates ile birlikte Mossberg ve Swisher karşısına oturdu, ilişkileri ve iki şirket hakkında konuştu.
Bu, 1991’den beri iki simgesel ismin bir röportaj için bir araya geldiği ilk seferdi. İkisi yaşlı bir evli çiftin kimyasına sahipti, birbirlerine komik göndermeler yaptılar, ama aynı zamanda her birinin elde ettiği inanılmaz başarıları da dile getirdiler.
11 Temmuz 2008: Yazılım dünyasını baştan aşağı değiştiren App Store açıldı
App Store açıldığı günden itibaren her şeyi değiştirdi. App Store, açıldığı ilk gün iPhone ve iPod touch için yaklaşık 500 uygulamaya sahipti. İlk Twitter uygulaması olan Twitterrific gibi uygulamalar ve ivmeölçer tarafından yönetilen ilk oyunlardan biri olan Super Monkey Ball gibi oyunlarla başlangıç yaptı. App Store, iPhone işletim sistemine yeni bir soluk getirdi ve en başından büyük bir şeye dönüşeceği belliydi.
O zamandan beri App Store, dünyanın her yerinden geliştiricilerin 2 milyondan fazla uygulamasına ev sahipliği yaptı. Tamamen yeni endüstriler yarattı, Instagram ve Uber gibi milyar dolarlık şirketlerin yeşermesine vesile oldu. Yarattığı uygulama ekonomisi, yaşama ve çalışma şeklimizi tamamen değiştirdi.
19 Nisan 2010: Gizmodo’nun paylaştığı “barda unutulan iPhone 4” fotoğrafları
Apple her zaman sızıntıların ve söylentilerin merkezinde olmuştur. Ancak 2010 yılının nisan ayında gördüğümüz sızıntı hepsinden farklı bir yer taşır. Gizmodo o zamanın en önemli işlerinden birine imza attı. Gizmodo muhabiri Brian Chen, bir Apple mühendisinin barda unuttuğu bir iPhone 4 prototipine ulaşmayı başardı.
Cihaz, iPhone 3GS gibi görünmesini sağlayan güvenli bir kılıfın içine gizlenmişti. Ancak bu Gizmodo’yu şaşırtmadı. Kılıfı çıkardıktan sonra Gizmodo, tamamen yeni cam ve çelik tasarımla karşılaştı. Önde yer alan kamera, daha sonra anten performansı konusunda tartışmalar yaratan anten şeridi ve iOS 4 sürümünün beta versiyonu görüldü.
Cihazın gerçek olduğu apaçık belliydi. Gerçek olamayacak kadar ayrıntılı, çok gösterişli ve fazlasıyla “Apple” havası taşıyordu. Daring Fireball’daki John Gruber, kaynaklarını aradı ve bir Apple çalışanı tarafından kaybedildiğini öğrendi. Şirket bu prototipi geri almaya hevesliydi. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, Steve Jobs duruma karıştı ve kişisel olarak cihazı Gizmodo’dan geri almaya çalıştı.
7 Haziran 2011: Steve Jobs Apple Park için şehir meclisinde sunum yaptı
Hayatını kaybetmeden birkaç ay önce Steve Jobs, Apple’ın geçtiğimiz yıllarda taşındığı yeni yerleşkesi Apple Park ile ilgili planlarını Cupertino Şehir Meclisi’ne sundu. Simgesel halka şekilli tasarım ve etkileyici çevre düzenlemesi ilk kez görüldü. Şirketin bu araziyi nasıl satın aldığını anlattı, hatta buranın zamanında kayısı bahçelerinden ibaret olduğunu hatırlattı.
Steve Jobs sunumunu tekrar izlemek ayrı bir his yaratıyor. Yeni kampüs 2017 yılının eylül ayında iPhone X etkinliği için halka açıldı. Bu sunum ise ondan yaklaşık 6 yıl önce gerçekleştirilmişti.
5 Ekim 2011: Dünya Steve Jobs’un ölümüyle yas tuttu
Steve Jobs’un öldüğü haberini 6 Ekim sabahı uyandığımda almıştım. Steve Jobs hayatını kaybetmişti. Günlerinin sayılı olduğu haberleri daha önce çıkmıştı ve Jobs, birkaç hafta önce şirketteki görevini tamamen Tim Cook’a bırakmıştı. Dünyaya iPhone başta olmak üzere birçok ürün kazandırmış, farklı zamanlarda teknoloji dünyasının seyrini değiştirmiş bir kişinin hayatını kaybetmesi dünyayı derinden etkiledi. Üstelik Steve Jobs, bir insan için çok erken kabul edilecek bir yaşta hayatını kaybetmişti ve belki yaşasaydı, Apple’a ve dünyaya kazandıracağı daha çok şey olacaktı.
Steve Jobs’dan geriye birçok simgesel ürünün yanı sıra birçok değerli görüntü de kaldı. Bunlardan bir tanesi de 12 Haziran 2005 tarihinde Stanford Üniversitesi mezuniyet töreninde yaptığı konuşma olmuştu.
https://www.youtube.com/watch?v=SVLoUWH0cmo
25 Ekim 2011: Apple Infinite Loop’ta düzenlenen Steve Jobs anma töreni
Apple, Ekim 2011’in sonlarına doğru Infinite Loop’un avlusunda Steve Jobs için özel bir anma töreni düzenledi. Bu tören Tim Cook tarafından yönetildi, ancak Steve Jobs’un birçok arkadaşı törende konuşma yaptı. Örneğin Jony Ive, Steve Jobs ile gerçekleştirdiği seyahatlerden bahsetmişti. Bir teknoloji uzmanı ve Apple’ın yönetim kurulu üyesi Bill Campbell de konuşmuştu. Sadece meslektaşını değil, çok yakın arkadaşlarından birini de hatırlayarak gözyaşlarına boğulmuştu. Konuşması bize Steve Jobs’un herkes kadar sıradan bir insan olduğunu hatırlatıyordu.
29 Ekim 2012: Scott Forstall Apple’dan ayrıldı, iOS kontrolü Craig Federighi ve Jony Ive’da
2012’nin sonlarında Tim Cook, Scott Forstall’ı kovdu. Bu, Forstall’ın Apple Haritalar’ın iOS 6’da yaptığı problemli başlangıç nedeniyle özür dilemeyi reddetmesinin bir sonucu olarak ortaya çıkan şok edici bir olaydı. Forstall, Apple’ın diğer yöneticileriyle pek iyi uyum sağlamadı ve Tim Cook, birlikte uyumlu bir şekilde çalışan bir ekip kurmaya kararlıydı. Yaşanan sorun Cook’a fırsat verdi. O zamanlar bu tek hareketin Apple’ın yazılım geliştirme sürecini tamamen değiştireceğini bilmiyorduk.
Craig Federighi iOS geliştirme çalışmalarını devraldı. Jony Ive ise insan arabirimi tasarımını devraldı. Bir sonraki büyük iOS güncellemesi olan iOS 7 ile birlikte yepyeni bir platform gördük. Gerçek hayattan esinlenen tasarım unsurları tamamen kaldırıldı. Federighi, WWDC 2013’teki sunumu sırasında birkaç kez bunu not etmeye dikkat etti. Tasarım, hikayenin önemli bir parçası, ancak bu hareket aynı zamanda Apple’ın yazılım geliştirme çalışmalarını da kolaylaştırdı, platformları birbirine yaklaştırdı.
30 Temmuz 2017: iPhone X tasarımı ve Face ID lansmandan önce görüldü
Apple, WWDC 2017 etkinliğinde HomePod adını verdiği yeni hoparlörünü ilk kez göstermişti. Daha sonra, takip eden yaz ayları boyunca HomePod için de çeşitli beta ürün yazılımları çıkarıldı. Tabii ki geliştiriciler, ürün yazılımına el attılar ve tonlarca gizli mücevher buldular. Bunlardan biri de, iPhone X’in tüm ekran tasarımını ortaya çıkaran bir simgeydi.
Ayrıca ürün yazılımı biyometrik yüz kilidinin varlığını da ortaya çıkarmıştı. Bu çok büyük bir haber oldu ve uzun süre boyunca konuşuld. Aslında Apple bu çaptaki ürünleri erkenden ortaya çıkarmama konusunda çok dikkatli davranır. Dolayısıyla, geliştiriciler o zamanlar “D22” olarak adlandırılan iPhone X’i keşfettiklerinde, bu büyük bir sürpriz olmuştu.
27 Haziran 2019: Jony Ive Apple’dan ayrıldı
Jony Ive ve Steve Jobs’un çok iyi şekilde tutan kimyası sayesinde insanlık tarihinin en önemli ürünlerinden bazıları ortaya çıktı. Steve’in ölümünden sonra Ive, Apple Watch’u yaratan ve Apple Park’ı kuran ekiplere liderlik etti. Ive, tartışmasız şekilde bu çağın en önemli tasarımcısı ve dünya üzerindeki izi kesinlikle silinmez. Apple, 2019 yazında Jony’nin yeni bir bağımsız stüdyo olan “LoveFrom” kurmak için şirketten ayrıldığını duyurduğunda, bu büyük bir haber olmuştu.
Aslında Ive, ürün tasarımında arka planda kalmaya başlamıştı. Bu işleri Alan Dye ve Richard Howarth’a bırakmıştı. Bu yüzden ayrılmayı seçmesi tamamen şaşırtıcı sayılmazdı. Yine de, sektörde bir şok etkisi yaratmıştı.
Bugün Apple’ın endüstriyel tasarım ekibi, Ive’ın ekibinin uzun süredir üyesi olan Evans Hankey tarafından yönetiliyor. Hankey, geçtiğimiz aralık ayında tanıtılan AirPods Max’ın tanıtım videosunda da sesiyle yer aldı. Apple’ın insan arayüzü ekibine ise, son olarak Eylül 2020 etkinliğinde Apple’ın yeni saat kadranlarının tasarımını anlatan Alan Dye liderlik ediyor.
Yukarıda yer verdiklerimiz, Apple’ın 45 yıllık tarihinde yaşanan birçok kilometre taşından sadece birkaç tanesi ve yakın tarihte gerçekleşenler. Farklı zamanda çıkan Macintosh veya iMac bilgisayarlar, iPod ve iTunes’un çıkışı, iPhone’un lansmanı gibi birçok önemli olay da şirketin tarihinin unutulmaz olayları arasında yer alıyor.
Yazının hazırlanmasında 9to5Mac’in makalesinden yararlanılmıştır.
