Bazı akıllı telefon oyunlarının cihazın mikrofonunun algıladığı ortam seslerini dinlediği iddia ediliyor. Ancak bunlar sizin konuştuklarınızdan çok neleri izlediğinize dikkat kesiliyor.
Aslında bazı akıllı telefon uygulamaları bir süredir bunu yapıyor. Mikrofona erişim izni isteyerek, bunu elde ettiği takdirde izlenen programları, duyulan reklamları ve hatta izlenen filmleri saptıyor. Ancak The New York Times tarafından geçen hafta içinde geçilen haber, bunun uygulamalarının kullanıcıların hoşuna gidecek seviyeden daha ileriye gittiğini öne sürüyor.
Gazete, Google Play Store’daki 250’den fazla oyunun belli bir tip yazılımı içerdiğini, bunun sayesinde kullanıcıların TV izleme alışkanlıklarını izlediğini iddia ediyor. Bu yazılım Alphonso adındaki bir şirket tarafından geliştirilmiş. Bunu içeren, en azından içerdiğini de belli eden uygulamalar sıklıkla, ne yaptıklarını açık şekilde belirtmiyor. Çoğu uygulama açıklama bölümüne bu tarz uygulamanın varlığını belirtmiyor, “daha fazla oku” düğmesine tıklanıldığında erişilen bölüme yerleştiriyor.
Eğer başlangıçtaki uyarıyı gözden kaçırırsanız, uygulamayı bir kez açtıktan sonra nasıl bir işin içine girdiğinizi fark etmeniz için geç olabilir. The Verge sitesi, deneme amacıyla Imobile Game Studios’un Endless 9*9 puzzle oyununu indirmiş. Uygulamanın yüklenmesi sırasında konum veya mikrofon erişimi için izin istenmemiş. Belirtilene göre bu uygulama, TV ile ilgili içerikleri ve reklamları göstermek amacıyla, TV izleme detaylarını izlediğini ifade ediyor. Ancak bu bilginin sadece oyunun ayarları içinde yer aldığının altı çiziliyor. Kullanıcıların yüklemeden önce rızası alınmıyor.
Gazete, Amerikan Federal Ticaret Komisyonu’nun geçmişte bu tür faaliyetlerde bulunan şirketleri uyardığına dikkat çekiyor. 2016 yılında, SilverPush adlı benzer bir yazılımı kullanan bir düzine Android uygulama geliştiricisine uyarıda bulunulmuş, kullanıcılara uygulamalarının hangi bilgileri, neden topladığının açıkça belirtilmesi konusunda bilgi verilmesinin gerektiği dile getirilmişti.
Söz konusu uygulamalar veri toplama işlemi konusunda kullanıcıları uyarmıyordu. Times’ın ifşa ettiği uygulamalar ise, söz konusu bilgi uygulama içine gizlenmiş olsa bile en azından uyarıda bulunuyor. Federal Ticaret Komisyonu, örneğin sadece bir YouTube videosundaki açıklama alanı gibi yerde bilgi ifşasının yeterli olmayacağını, kullanıcıların bunu görmeyebileceğini söylüyor. Bu durumda da, insanlara izleme bilgisi uygulama yüklenmeden önce gösterilmiyor, benzer şartlar oluşuyor gibi görünüyor.
Gazete, ifşa ettiği bazı uygulamaların telefonun mikrofonu kapalıyken bile, onu izlediğini iddia ediyor. Listelenen çoğu uygulama Android’de çalışsa da, bazılarının Apple’ın App Store’unda da bulunduğunu dile getiriyor. Hem Apple hem de Google uygulamaların mikrofon erişimi için izin istemesini şart koşuyor. Eğer kullanıcılar izin vermezse, uygulama dinleme yapamıyor. Ancak uygulamanın bu izin olmadan da çalışıp çalışmayacağı noktasında bir garanti verilmiyor.
Benzer izleme iddialar uzun zamandır büyük uygulamalar için de dile getiriliyor. Özellikle Facebook’un, akıllı telefonların mikrofonlarına erişerek insanların neler söylediğini anladığı ve buna göre reklamları gösterdiği öne sürülüyor. Ancak gazete tarafından açık edilen durumda durum tam olarak aynı sayılmaz; bu uygulamalar her söylenileni duysa da, sadece tanınabilir TV dizileri, filmleri veya reklamları dinlemeye odaklanıyor, daha sonra da elde ettiği bilgilere göre reklam gösteriminde bulunuyor. Her ne kadar bu tarz davranış da kabul edilebilir seviyede olmasa da, Facebook için iddia edilen duruma göre daha az ürkütücü olduğu söylenebilir.
Facebook için konuşacak olursak, aslında bu servisin sizi dinlemeye ihtiyacı yok. Çünkü web sitesinde veya uygulamalarında, hatta reklamlarının gösterildiği diğer sitelerde ve uygulamalarda gerçekleştirdiğiniz aktivitelerle zaten ihtiyaç duyacağı tonlarca veriyi kendi rızanızla veriyorsunuz.
