İnternet kullanıcılarının özellikle sosyal medyada sıklıkla dert yandığı uygulamalardan biri olan Adil Kullanım Kotası, 2018’in sonu itibarıyla geçmişte kalabilir. Konuya ilişkin olarak internet abonelerinden gelen şikayetleri Tüketici Hakları Başkanlığı tarafından hazırlanan takrir ve ekleri doğrultusunda incelemeye alan Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kurumu (BTK), Adil Kullanım Noktası (AKN) uygulamasının geleceğine ilişkin bir çerçeve karar açıkladı. Bu çerçeve kararda en çok dikkat çeken nokta ise AKN uygulamasına 31 Aralık 2018 itibarıyla son verilebileceği oldu.
Söz konusu karar metninde teknolojik gelişmelerle birlikte bağlı akıllı cihazların sayılarının arttığına dikkat çekildi. Bu cihazlar üzerinden erişilen verideki artışın da altını çizen BTK, hızın da önemli bir parametreye dönüştüğünü hatırlattı. Servis sağlayıcılarının suistimali engelleme, maliyet düşürme gibi amaçlarla başvurdukları AKN uygulamasının erişim hızlarındaki artışa uyum sağlayamadığı da yapılan açıklamada belirtildi.
AKN’nin aşılması sonrasında da yüksek erişim hızlarına ve kullanım kotalarına ihtiyaç duyulduğunu hatırlatan BTK, “limitsiz/sınırsız” olarak tanımlanan paketlerin de yanıltıcı olduğuna dair şikayetlerin ışığında bir çalışma başlatıldığını belirtti. Bu çalışmada sektördeki işletmecilerin görüşlerini alan kurum, dünyadaki uygulamaları da mercek altına aldı.
Sabit geniş bant hizmetlerinde servis sağlayıcılarının Adil Kullanım Kotası aşımı sonrasında bağlantı hızını 3 Mbps ile sınırlandırdığını belirten BTK, mobilde ise kullanıcıların paketine göre farklı hız sınırlarının koyulduğunu hatırlattı.
Kullanıcı şikayetleri ve teknolojik gelişmeler ışığında AKN sonrası veri indirme hızında belirliliğin ve şeffaflığın sağlanması gerektiğini düşünen BTK, bu konuda aşağıdaki adımların atılmasına karar verdi.
1) Limitsiz/sınırsız olarak duyurulan ve AKN uygulanan internet tarife ve paketlerinde, tüketicilere eksiksiz ve doğru bilgilendirmenin yapılması ve şeffaflığın sağlanmasını teminen;
- Söz konusu tarife ve paketlerin adlarının AKN uygulamasını içerecek şekilde belirlenmesi, bu tarife ve paketlere ilişkin her türlü duyuru, reklam ve tanıtımlarda AKN uygulamasının bulunduğu hususuna açıkça yer verilmesine,
- Söz konusu tarife ve paketlerin genel esaslarına ilişkin her türlü mecrada yapılan bilgilendirmelerde AKN seviyesi ve AKN sonrasındaki erişim hızı başta olmak üzere konuya ilişkin gerekli bilgilere yer verilmesi ve bu bilgilendirmelerin tüketicilerin kolayca erişebileceği/fark edebileceği şekilde yapılmasına,
- Güncellik bilgisi sağlanmak koşulu ile internet kullanımlarında AKN?nin yüzde 80’ine ve yüzde 100’üne ulaşıldığı ve AKN seviyesinin aşılmasını müteakip uygulanacak erişim hızı hakkında ücretsiz olarak kısa mesaj ile bilgilendirilmesine,
2) 1’inci madde’nin (c) fıkrası kapsamında yapılacak bilgilendirmelerin,
- Sabit Telefon, Uydu ve Kablo TV, İnternet Servis Sağlayıcılığı hizmeti sunan işletmecilerde abonelerinin kısa mesaj hizmeti alabileceği herhangi bir mobil telefon numarasının kayıtlı olmaması,
- GSM/IMT-2000/UMTS hizmeti sunan işletmecilerde abone cihazının kısa mesaj alımına kapalı olması veya cihazın niteliği gereği kısa mesaj ile bilgilendirme yapılmasının mümkün olmaması,
durumlarında uyarı görseli, e-posta, akıllı çubuk, sesli yanıt sistemi gibi yöntemlerle yapılmasına,
3) 1’inci ve 2’nci maddeler kapsamında abonelere yapılacak bilgilendirmelerde güncellik bilgisinin “Son X dakikalık/saatlik kullanımlar dahil olmayabilir”,”dd.mm.yyyy hh:mm itibariyla” ve benzeri ifadelerle sağlanmasına,
4) 1’inci ve 2’nci maddeler kapsamındaki bilgilendirmelerin yapılmasının aboneler tarafından istenmemesi halinde, işletmecilerin bu beyanı kayıt altına alarak abone talebini yerine getirmesine,
5) Mobil şebeke işletmecilerinin AKN uygulanan internet tarife ve paketlerinde AKN sonrası veri indirme hızının en az 128 Kbps olacak şekilde belirlenmesine yönelik kamuoyu görüşü alınmasını teminen Kurumumuz internet sitesinde otuz (30) gün süreyle yayımlanması,
6) Sabit geniş bant internet hizmetleri kapsamında uygulanan AKN koşullarının iyileştirilmesini teminen İnternet Servis Sağlayıcılar ve Türk Telekomünikasyon AŞ tarafından;
- AKN sonrası erişim hızının % 50 oranında artırılmasına yönelik analizlere,
- AKN uygulaması kapsamında faydalanılabilen veri miktarının hız/veri miktarı dengesi gözetilerek makul bir seviyede artırılması durumunda, artırılan veri miktarlarının farklı seviyelerdeki değerleri üzerinden maliyet ve perakende ücret açısından yapılacak analizlere,
- 02:00-08:00 saatleri arasında internet kullanımlarının AKN?ye dâhil edilmediği ve kullanıcıların söz konusu saatlerde paket lansmanında belirtilen erişim hızıyla internete erişebilmelerine olanak sağlamaya yönelik uygulamalara ilişkin maliyet ve perakende ücret açısından yapılacak analizlere,
- 31.12.2018 tarihi itibarıyla AKN uygulamasına son verilmesine yönelik yapılabilecek çalışmalara ve konuyla ilgili analizlere
ilişkin işletmeci görüşlerini içeren bir çalışmanın işbu Kurul Kararının 1 ila 5’inci maddeleri için belirtilen kamuoyu görüşü alma süresini müteakip en geç 2 ay içinde Kurumumuza sunulması hususlarına karar verilmiştir.
Adil Kullanım Kotası konusunda kamuoyundan da görüş alınacak
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Adil Kullanım Kotası uygulamalarındaki düzenlemeye ilişkin taslağın hazırlanması konusunda kamuoyunun görüşlerine de kulak verecek. Bu amaç doğrultusunda internet sitesinde özel bir görüş gönderme bölümü oluşturan BTK, 10 Ekim 2016 tarihine kadar kamuoyundan gelen önerileri toplayacak.
