Facebook’un 2012’de gerçekleştirdiği bir deneyde yaklaşık 700 bin kullanıcısının Haber Kaynaklarında değişikliğe gittiği geçtiğimiz günlerde ortaya çıkmış ve şirket bu deney için birkaç kez özür dilemişti. Ancak bu özür denemeleri Facebook’un işin içinden tamamen sıyrılması için yeterli olmamışa benziyor. ABD Federal Ticaret Komisyonu (FTC) komiserlerine bir mektup gönderen senatör Mark Warner, kurumdan Facebook’un deneyinin tüm yönlerinin araştırılmasını istedi.
Facebook’un Cornell Üniversitesi’nden araştırmacılarla birlikte gerçekleştirdiği ve sonuçları akademik yayın organı PNAS’da yayınlanan araştırma, “sosyal etkilenme” olgusunu ve duyguların insanlar arasında yayılmasını inceliyor. Araştırmanın 1 hafta boyunca süren deney safhasında kullanıcılara normal akışlarını normalden biraz daha farklı gösteren Facebook, bazı kullanıcılarında olumlu bazı kullanıcılarındaysa olumsuz paylaşımları ön plana çıkarmış ve bunların kullanıcı paylaşımlarına etkisini ölçmeye çalışmış ve az da olsa görülen paylaşımların yapılan paylaşımlara etkisi olduğu sonucuna varmıştı.
İnsanları inceleyen bir akademik deneyde üniversitenin etik komitesinin onayı aranırken, Facebook’un deneyi için böyle bir zorunluluğun bulunmaması çeşitli tepkileri beraberinde getiriyor. Deneyin etik standartları karşılayıp karşılamadığı belirsizliğini korurken, Facebook’un kendisine deney izni veren maddeyi hizmet koşullarına söz konusu deneyin ardından eklemiş olması tartışmaları biraz daha körüklüyor.
Warner FTC’ye gönderdiği mektupta Facebook’un kullanıcılarını düzgün biçimde bilgilendirip bilgilendirmediğinin ve araştırma gerçekleşmeden önce potansiyel tehlikeleri değerlendirmeye alıp almadığının incelenmesini istedi. Facebook’un deneyinin ve etkilerinin ortalama kullanıcılar tarafından farkedilmesinin çok zor olduğunu kabul eden Warner, bu tarz deneylerin ortak bir uygulamaya dönüşmesinden endişe duyduğunun altını çizdi. Warner FTC’den konuya ilişkin bir regülasyon beklemediğini, ancak kurumun büyük veri içeren araştırmalarda şeffaflığın artırılması konusunda bir rol alıp almayacağının belirlenmesi gerektiğini dile getirdi.
