ABD ve Rusya’nın birlikte Ay’a bir uzay üssü inşa etmek için birlikte çalışacağına dair haberler bir süredir etrafta dolaşıyordu. İlk olarak Popular Mechanics tarafından gündeme taşınan iddia, sonunda resmiyet kazandı. ABD Rusya işbirliği, iki ülkenin resmi uzay ajansları tarafından yapılan açıklamalarla duyuruldu. NASA ve Roscosmos tarafından yapılan açıklamalarda, “insanlığın yeni keşiflerde bulunması için ortak vizyon” kavramının altı çizildi.
ABD ve Rusya’nın ortak Ay programı çerçevesinde birlikte inşa edeceği üssün “Deep Space Gateway” (Derin Uzay Kapısı) adını taşıyacağı belirtildi. Söz konusu üssün planı ilk olarak NASA tarafından hazırlanmıştı. NASA projeye 2020’li yılların ortasında başlamayı planlamıştı. Yapılan yeni basın açıklamasında, başka uluslararası partnerlerin de çözüme dahil olabileceği belirtildi.
Roscosmos’un açıklamasında ise Ay üssü ve daha sonrasında inşa edilecek uzay yapıları için uluslararası teknik standartlarının belirlenmesine yönelik kabataslak bir plandan bahsediliyor. Buna göre, bağlantı üniteleri ve yaşam destek sistemleri Rus tasarımı üzerine inşa edilecek. Rusya’nın uzay istasyonu yönetme konusunda oldukça tecrübeli olduğunu unutmamak gerekiyor. Buna ek olarak, Uluslararası Uzay İstasyonu’nun yaşam destek sistemleri de Rus kanadı Zvezda’da bulunuyor.
Hâli hazırda Uluslararası Uzay İstasyonu’nda çok sayıda aracın bağlanabilmesi için çeşitli bağlantı noktaları yer alıyor. Rus Soyuz kapsülleri, Amerikan uzay mekiklerinden daha farklı bir bağlantı noktası kullanıyor. İşbirliğini daha sonradan şekillendirmek yerine temel standartları en baştan belirlemek, uzun vadeli uzay programları için daha doğru bir tercih gibi görünüyor.
ABD Rusya işbirliği çerçevesinde atılacak adımlar konusunda bazı bilgiler de şimdiden gün yüzüne çıkmış durumda. Buna göre, Roscosmos roketleri inşaat sırasında ABD’ye yardımcı olacak. Hem NASA hem Roscosmos hem de projenin diğer paydaşları üssün tasarımı konusunda konsept çalışmalar gerçekleştirecek.
ABD Rusya işbirliği politik gerginliklere rağmen tesis ediliyor
ABD Rusya işbirliği pek çok farklı açıdan büyük önem taşıyor. İki ülke arasındaki politik gerilim genellikle çok yüksek seviyede seyretse de, uzay çalışmaları konusunda mevcut siyasi gündem bir kenara bırakılmışa benziyor. Bu işbirliği, NASA’nın muğlak hedeflerini somutlaştırma konusunda da önemli bir destek sağlayacak gibi görünüyor.
