365 günü de teknolojiyle dopdolu geçen bir yıl daha geride kaldı. Hem Türkiye’de hem de dünyada 2013 yılında önemli gelişmeler yaptı. Bunların etkilerini 2014’te de görmeye, bunlarla ilgili haberleri aktarmaya devam edeceğiz. Apple Online Store’un Türkiye’ye açılmasından PS4 ve Xbox One’ın çıkışına, giyilebilir teknoloji ürünlerinden Bitcoin’e, BlackBerry’nin CEO değişiminden Microsoft’un CEO’sunun görevinden ayrılacak olmasını duyurmasına kadar 2013 önemli gelişmelere sahne oldu.
Apple Online Store Türkiye’de
2011’de Türkiye’de ticari faaliyetlerine başlayan Apple’ın fiziksel mağaza açmasını uzun zamndır bekliyoruz. 2013 yılıyla birlikte işler olgunlaşmaya ve ilk Apple mağazasının nereye açılacağı kesinleşmeye başladı. İstanbul’da bulunan Zorlu Center’a açılacak ilk Apple mağazasının 2013 bitmeden müşterilerine merhaba demesi planlanıyordu, ancak açılış 2014’ün başlarına kaldı.
Yine de, Apple bundan önce çok önemli bir adım attı ve online mağazanın Türkiye şubesini faaliyete geçirdi. Böylelikle Türkiye’deki tüketiciler iPhone, iPad, iPod touch, iMac, MacBook Air, MacBook Pro, Mac Pro gibi Apple ürünlerine ve aksesuarlara çok daha kolay şekilde ve Apple’ın fiyatlarıyla şimdiden erişme şansı yakaladı. Daha çevrimiçi mağazasıyla bile Apple, kendi ürünlerinin pazarının kurallarını ve fiyatlarını belirlemeye başladı. 2014’te fiziksel mağazaların açılmaya başlamasıyla birlikte Online Store da hizmet bakımından zenginleşecektir.
PlayStation 4 ve Xbox One piyasaya çıktı
Hem Sony hem de Microsoft, yılın başlarında gösterimini yaptıkları yeni nesil oyun konsollarını aynı zamanlarda, kasım ayı içinde yurt dışında piyasaya sürdü. Güçlü donanımlara sahip olan bu konsollar önümüzdeki birkaç yıl boyunca oyun pazarının belirleyici oyuncuları arasında yer alacak.
Sony Eurasia Türkiye PlayStation 4’ü 2013 bitmeden Türkiye’ye getirdi. PS4 1399 TL’lik peşin satış fiyatıyla şu an itibarıyla alıcı buluyor. Microsoft’un ise Xbox One’ı Türkiye’ye getirme noktasında henüz duyurduğu bir planı bulunmuyor.
Oyun konsolları denince akla PlayStation 4 ve Xbox One geliyor, ancak pazarda irili ufaklı farklı oyuncular bulunuyor. Valve da bunlar içinde adından en çok bahsettirenlerden bir tanesi oldu. Steam platformuyla PC kullanıcılarına oyun satışı gerçekleştiren Valve’ın yine Steam adını verdiği platformu da 2013 içinde duyuruldu. SteamOS, Steam Machine ve Steam Controller gibi parçalardan oluşan bu açık kaynak kodlu oyun platformunun çeşitli üreticilerin ürünleri aracılığıyla 2014’te piyasaya sunulması bekleniyor.
Giyilebilir ürünler kullanıcılarla buluşmaya başladı
Bilimkurgu filmlerinde gördüğümüz türden elektronik ürünlere 2013 yılında daha fazla ulaşma imkanı bulduk. 2013 Nisan ayında Google, Glass olarak adlandırdığı gözlüğünün test versiyonunu gönüllü kullanıcılarla buluşturdu. Google Glass Explorer olarak adlandırılan bu gözlüğün ikinci nesil versiyonu da ekim ayından itibaren yine test kullanıcılarına dağıtılmaya başlandı. Google Glass’ın 2014 yılıyla birlikte son kullanıcılarla buluşması bekleniyor.
Akıllı kol saatleri de giyilebilir ürünlerin gelişen bir diğer kolu olarak dikkat çekti. Pebble, Samsung Galaxy Gear, Sony Smartwatch 2, Qualcomm Toq gibi akıllı kol saatleri 2013’ün en çok konuşulan ürünleri arasında yer aldı. Bu ürünler akıllı telefon ve tabletlerle Bluetooth 4.0 Low Energy üzerinden etkileşim kurarak bu cihazların işlevlerini daha da genişletti. Ayrıca 2013 yılı içinde farklı üreticilerin çıkardığı çeşitli sağlık ve egzersiz ürünlerini de gördük.
NSA skandalı yıl boyunca konuşuldu
NSA’nın eski sözleşmeli elemanı Edward Snowden, gizli belgeleri The Guardian’a sızdırarak internette gizlilik endişelerini bir adım öteye taşıdı. Sızdırılan dokümanlara göre Amerikan Ulusal Güvenlik Ajansı, PRISM olarak adlandırılan izleme programı kapsamında Apple, Facebook, Google ve bu programın diğer katılımcılarının kullanıcı verilerine sızmıştı. Bu şirketler başlangıçta NSA’nın çalışmalarını inkar etti, ancak Snowden’ın sızdırdığı bilgilerle bunun bir kazadan öte olduğu ortaya çıktı.
Daha sonra İngiliz hükümetinin de PRISM’i kullanarak internet şirketlerinden veri topladığı ortaya çıktı. NSA’nın casusluk skandalı ABD çevrimiçi trafiğinin yüzde 75’lik kısmını etkiledi. Ayrıca özelleştirilmiş yazılımlar sayesinde Amerikan hükümetinin ülke genelinde de veri topladığı ortaya çıktı.
ABD Başkanı Barack Obama PRISM ile toplanan verilerin sadece meta verilerinden ibaret olduğunu ve internet aktivitelerin izlenmesinin sadece ABD dışındakileri kapsadığını dile getirdi. Sızıntılar hem devleti hem de internet şirketlerini savunma yapmak durumunda bıraktı. Siteler üzerinden çeşitli şeffaflık raporlarının yayınlandığı ve dosyaların şifrelenmesi amacıyla yeni adımların atıldığı görüldü. Edward Snowden ise Amerika’nın en çok aranan adamı hâline geldi. Ülkeden kaçan Snowden Rusya’dan bir yıllık sığınma hakkı aldı.
Bitcoin çılgınlığı
2013’te Bitcoin’in dolar karşısında değeri fırladı. Yıl başında bir Bitcoin 20 dolar civarında değere sahipti. Ancak kasım sonuna gelindiğinde bu değer 1000 dolara fırladı. Bazı web siteleri Bitcoin ile ödemeleri kabul etmeye başlarken bazı ülkelerde de Bitcoin ATM’leri açıldı.
Bu arada Bitcoin kara para aklanmasında da kullanıldığı için birçok ülke bu para faaliyetlerini mercek altına aldı. Çin, Hindistan gibi ülkelerde de Bitcoin’in kullanımına sınırlama getirdi.
BlackBerry’de CEO değişimi
2013 yılının başında uzun zamandır üstünde çalıştığı BlackBerry 10 işletim sistemiyle çalışan ilk akıllı telefonlar BlackBerry Z10 ve Q10’u tanıtan, hatta yeni dönemin şerefine adını RIM’den BlackBerry’ye döndüren şirketin evdeki hesapları çarşıya pek uymadı. BB10 cihazlarında pek aradığını bulamayan Kanadalı şirketin çeyrek bazında cihaz satışları yıldan yıla 6.9 milyondan 1.9 milyona geriledi.
Zayıf giden satışların neticesinde şirket stratejisini yeniden yapılandırma kararı aldı. Öncelikle bireysel kullanıcılara yönelik pazardan uzaklaşıp, kurumsal servislere, BBM’e, yani kâr getirecek işlere odaklanacağını ilan eden şirket aynı zamanda iş gücünde azaltmaya gideceğini duyurdu. Bunun üstünden fazla zaman geçmeden BlackBerry’nin satışına yönelik bir risk sermaye şirketiyle iyi niyet anlaşması imzalandığı açıklandı. Herkes BlackBerry’nin satılacağını düşünüyordu.
Ancak şirket satış yerine yatırım alma yoluna gitti ve Thorsten Heins’ı gönderdi. Yeni CEO John Chen daha önce de zorlu mücadelelerden geçmiş ve başarılı olmuş bir yönetici. BlackBerry yeni CEO’sunun önderliğinde 2014’te kârlı bir şirket hâline gelmek için çalışacak.
Microsoft’un Nokia’yı satın alması ve CEO değişimi
Microsoft, mobil pazarda Apple ve Google ile daha iyi koşullarda rekabet etmek, sadece bir yazılım şirketi olmanın ötesine geçip ürünler ve servisler şirketi hâline gelmek amacıyla 2013 yılının sonbaharında önemli bir adım attı. Uzun zamandır dedikodusu yapılan Microsoft’un Nokia’yı satın alması eylül başında duyuruldu.
Yaklaşık 10 milyar TL karşılığında anlaşan iki şirket böylelikle işbirliği şeklinde çıktıkları yolda farklı bir aşamaya ulaşmış oldu. 2014’ün ilk aylarında tamamlanacak geçişle birlikte Nokia’nın Akıllı Cihazlar ve Servisler birimi Microsoft çatısı altında faaliyet gösterecek. Nokia’nın Lumia cihazları bundan böyle Microsoft markasıyla piyasaya sürülecek. Ayrıca gelişmekte olan pazarlara hitap eden Asha serisi cihazlar da Microsoft markasıyla piyasaya sunulacak. Nokia’nın eski CEO’su Stephen Elop da Microsoft’un cihazlar biriminden sorumlu olacak.
Microsoft’taki tek önemli gelişme bu olmadı. CEO Steve Ballmer geçtiğimiz ağustos sonunda emekliye ayrılacağını açıkladı. Bu açıklamayla birlikte Microsoft’ta kaptan köşküne geçecek kişi arayışlarına başladı. Eski Nokia CEO’su ve Microsoft’a katılacak Stephen Elop, Ford CEO’su Alan Mulally, Skype’tan Tony Bates ve yine bir Microsoft yöneticisi olan Satya Nadella’nın adı adaylar arasında geçiyor. Microsoft’un yeni CEO’su 2014 yılında koltuğuna oturacak.
İlk yerli üretim akıllı telefon Turkcell T40 piyasaya çıktı
Turkcell Şubat 2013’te Barselona’da düzenlenen Mobil Dünya Kongresi’nde Qualcomm ile birlikte yerli akıllı telefon geliştireceğini duyurdu. Gebze kod adıyla anılan proje kapsamında Turkcell mühendisleri tarafından bir Android telefon tasarlandı. Giriş-orta seviyedeki bu Android telefonunun duyurusu geçtiğimiz ağustos sonlarında gerçekleştirildi ve Turkcell T serisinin yeni üyesi T40 ortaya çıktı.
Qualcomm işlemci taşıyan Turkcell T40’ın üretimi Çin’de gerçekleştirildi. Yıl sonuna gelinirken Vestel’in Manisa’daki tesislerinde 2014 yılından itibaren üretime başlanacağı açıklandı. Ayrıca Turkcell T40 ekim ayından itibaren kullanıcılarla buluşmaya başladı. Öte yandan Turkcell 2013 yılının başında Maxi IQ olarak adlandırdığı tabletini de kullanıcılarla buluşturmuştu.
